dc.contributor.advisor | Yılmaz, Mustafa | |
dc.contributor.author | Kaya, Kemal | |
dc.date.accessioned | 2024-12-31T13:05:07Z | |
dc.date.issued | 2024-12 | |
dc.date.submitted | 2024-11-28 | |
dc.identifier.citation | Kaya, Kemal, Mısır’ın Bağımsızlık Mücadelesi ve Türkiye ile İlişkileri (1919-1937), Hacettepe Üniversitesi, Doktora Tezi, 2024. | tr_TR |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11655/36313 | |
dc.description.abstract | This study attempts to explain the impasses facing Egypt in its struggle for independence by revealing the unique understanding of nationalism adopted by Egyptian intellectuals and political circles emanating from the resistance that the British occupation created in the country. While doing this, it was thought that examining and understanding the discussions within main newspapers and magazines in the Egyptian press about the victory of the Turks with whom they lived under the same administrative structure for many years, in the War of Independence, the perception of the Turkish revolution and modality of the new Turkish state, would provide a more holistic perspective in understanding the relations between the two countries at that time.
At the end of the study, it has become clear that the relations between the two countries cannot be explained independently of the modernization practices they have experienced. While the Republic of Turkey was established as an independent state following the fall of the Ottoman Empire after the WWI, the cadres who would follow Western models acquired an opportunity to carry out mental and institutional transformations by holding the power of government in their hands. On the other hand, nationalist cadres which lit the torch of independence had to share the power in the political realm with the King and the British representative. Radical reform proposals which were put forward by intellectual and political circles as part of modernization efforts received only limited support and faded away over time. In the first part of the study, political movements in Egypt, emphasizes on pre-Islamic ancient Egyptian civilization in search of a new national consciousness and the relations between Egyptian and Arabic nationalism are discussed. In the second part, Egyptian attempts towards independence after WWI are examined. The independence demands of Egyptians are reviewed by delving into the Paris Peace Conference of 1919 where the hopes for independence flourished. This section covers the limited independence granted by the British and the position that the Wafd assumed in Egyptian politics and the reflections of the policies it pursued until the Alliance Agreement of 1936. In the third section, Egypt-Turkey relations during the Atatürk period are examined until the Friendship Agreement signed with Egypt in 1936. The dynamics that determined the relations between the two countries are explained in the context of the National Struggle period and the Treaty of Lausanne. In addition, how the Turkish Revolution was evaluated in the Egyptian press and its impact on relations and how the press was used as a propaganda tool are explained. In the final part, the diplomatic relations between the two countries are discussed in the context of standoffs created by the disputed issues and factors bringing these countries together. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Türk İnkılabı | tr_TR |
dc.subject | Mısır Basını | tr_TR |
dc.subject | Ulusal Bilinç | tr_TR |
dc.subject | Milliyetçilik | tr_TR |
dc.subject | Bağımsızlık | tr_TR |
dc.subject.lcsh | D- Tarih | tr_TR |
dc.title | Mısır’ın Bağımsızlık Mücadelesi ve Türkiye ile İlişkileri (1919-1937) | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu çalışmada, İngiliz işgalinin Mısır’da oluşturduğu dirençle birlikte Mısır aydın ve siyasi çevrelerince benimsenen kendine özgü milliyetçilik anlayışını ortaya koyarak bağımsızlık mücadelesinde Mısır’ın hangi açmazlarla karşılaştığı açıklanmaya çalışılmıştır. Bunu yaparken uzun yıllar aynı yönetim yapısı içerisinde yaşadıkları Türklerin Anadolu’da verdiği Kurtuluş Savaşı sonunda elde ettiği zaferin ve devamında Türk inkılabının oluşturduğu çerçevenin Mısırlılar tarafından nasıl algılandığı, yeni Türk devletinin bir model alınıp alınmadığı tartışmalarını Mısır basınında çıkan başlıca gazete ve dergileri inceleyerek vermenin o dönemdeki iki ülke ilişkilerini anlamak açısından daha bütüncül bir bakış açısı katacağı düşünülmüştür.
Çalışmanın sonunda iki ülke ilişkilerinin yaşamış oldukları modernleşme pratiklerinden bağımsız açıklanamayacağı ortaya çıkmıştır. Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan yenilgisi sonrası Türkiye Cumhuriyeti bağımsız bir devlet olarak kurulurken, Batılı modelleri uygulayacak kadrolar iktidar gücünü ellerinde tutarak zihinsel ve kurumsal temelli dönüşümleri gerçekleştirme fırsatı elde etmiştir. Mısır’da ise bağımsızlık meşalesini yakan milliyetçi kadro siyasal alanda iktidarı İngiliz Temsilcisi ve Kral ile paylaşmak zorunda kalmıştır. Aydın ve siyasi kesimlerce modernleşme bağlamında ortaya atılan köklü değişiklik önerileri sınırlı destek bulmuş ve belli bir dönem sonra etkisini yitirmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde Mısır’da fikri ve siyasi hareketler, yeni ulusal bilinç arayışında İslam öncesi kadim Mısır medeniyeti vurgusu, Mısır milliyetçiliğinin Arap milliyetçiliği ile ilişkisi ortaya konulmuştur. İkinci bölümde, Birinci Dünya Savaşı sonrası Mısırlıların bağımsızlık yolundaki çabaları anlatılmıştır. Bağımsızlık için yeşeren umutların taşındığı 1919 Paris Barış Konferansı ve Mısırlıların oluşturduğu Heyet’in diplomasi faaliyetlerine bakılarak Mısır’ın bağımsızlık talepleri incelenmiştir. Bu bölümde İngilizlerin verdiği sınırlı bağımsızlık ve devamında Vefd’in Mısır siyasetinde aldığı konumu ile 1936 tarihli İttifak Anlaşması’na kadar yürüttüğü siyasetin yansımalarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, Atatürk dönemi Mısır-Türkiye ilişkileri 1936 yılında yapılan Dostluk Antlaşması’na kadar incelenerek; iki ülke ilişkilerini belirleyen dinamikler, Millî Mücadele dönemi ve Lozan Antlaşması ekseninde açıklanmıştır. Ayrıca Türk inkılabının Mısır basınında nasıl değerlendirildiği ve ilişkilere etkisi ile basının propaganda aracı olarak nasıl kullanıldığı anlatılmıştır. Dördüncü bölümde ise, dönemin iki ülke siyasi ve diplomatik ilişkileri sorun alanlarının ortaya çıkardığı mesafe ve iki ülkeyi birbirine yaklaştıran faktörler bağlamında incelenmiştir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Atatürk İlke ve İnkılapları Tarihi | tr_TR |
dc.embargo.terms | 6 ay | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2025-07-05T13:05:07Z | |
dc.funding | TÜBİTAK | tr_TR |
dc.subtype | workingPaper | tr_TR |