dc.contributor.advisor | (Güçiz) Doğan, Bahar | |
dc.contributor.author | Köse, Elif | |
dc.date.accessioned | 2024-12-03T12:36:09Z | |
dc.date.issued | 2024-11 | |
dc.date.submitted | 2024-07-10 | |
dc.identifier.citation | Köse E, Doğurgan Çağ Evlenmiş Kadınlarda 1998-2018 Yılları Arasında Obezite Prevalansındaki Değişim Ve Bazı Demografik, Sosyoekonomik Özellikler Ve Kadının Statüsü İle İlişkisinin İncelenmesi (Türkiye Nüfus Ve Sağlık Araştırmaları İleri Analizi), Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Epidemiyoloji Programı Doktora Tezi, Ankara 2024. | tr_TR |
dc.identifier.uri | https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp | |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11655/36217 | |
dc.description.abstract | .This study aimed to identify the factors associated
with obesity in women who were married between the ages of 15-49, using data from
the Turkey Demographic and Health Survey (TDHS) conducted in 1998, 2003, 2008,
2013, and 2018. The TDHS is a series of studies carried out at five-year intervals,
utilizing a multi-stage, stratified, and weighted sample that represents the entire
population of Turkey, providing insights into maternal and child health. This research
is a secondary analysis of the five TDHSs. The analysis included women who had been
married at least once, were not pregnant at the time of the survey or in the six months
prior, and had anthropometric measurements available. The women selected for these
surveys represented 22.2%, 31.4%, 80.1%, 68.1%, and 61.1% of the total sample in
each corresponding year (TDHS 1998-2018). In this study, a women’s status index
was created using the principal components method of factor analysis. Four models
were developed by sequentially adding variables and analyzing them using the Chisquare test and Hierarchical Binary Logistic Regression. The fifth model was created
with statistically significant variables, and the sixth model was created by considering
the literature.. The prevalence of obesity among these women across the TDHS 1998-
2018 were 19.1%, 23.4%, 35.4%, 35.5%, and 40.1%, respectively. In the sixth model
of TDHS 2008, 2013 and 2018, age, education, household welfare level, total number
of pregnancies, region in TDHS 2008 and 2013, smoking, age at first marriage, age of
spouse; In TDHS 2008 and 2018, sports status, age at first birth; In TDHS 2013 and
2018, education of spouse; In 2018, being employed was also found to be associated
with obesity. When analyzing the combined data from TDHS 2008, 2013, and 2018, a
statistically significant increasing trend in obesity was observed (p<0.001). The
models indicated that age, education level, region, place of residence, employment
status, year of survey, household welfare level, sports activity, smoking status, age at
first marriage, age at first birth, total number of pregnancies, spouse’s age, spouse’s
education, and spouse’s employment status were all significantly associated with
obesity. On the other hand, the variables of women's status and father's literacy status
included in the model were not found to be significant in the model. The prominent
results among the variables associated with obesity in women were having a moderate
household welfare level (OR: 1.49 95% CI: 1.29-1.71), women not being employed
(OR: 1.09 95% CI: 1.01-1.19), being under 18 at first marriage (OR: 1.25, 95% CI:
1.12-1.39), being under 18 at first birth (OR: 1.18 95% CI 1.03-1.34) and having four
or more pregnancies (OR: 1.75 95% CI: 1.49-2.05). In conclusion, the prevalence of
obesity among women who had been married at least once during their reproductive
years has been rising, though the factors contributing to obesity have shifted over time. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Obezite | tr_TR |
dc.subject | Türkiye | tr_TR |
dc.subject | Nüfus ve Sağlık Araştırması | tr_TR |
dc.subject | Kadın Sağlığı | tr_TR |
dc.title | Doğurgan Çağ Evlenmiş Kadınlarda 1998-2018 Yılları Arasında Obezite Prevalansındaki Değişim ve Bazı Demografik, Sosyoekonomik Özellikler Ve Kadının Statüsü ile İlişkisinin İncelenmesi (Türkiye Nüfus Ve Sağlık Araştırmaları İleri Analizi) | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu çalışmada 1998, 2003,
2008, 2013 ve 2018 yıllarında yapılan Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA)
verileri kullanılarak 15-49 yaş evlenmiş kadınların obezite ile ilişkili faktörlerin
belirlenmesi amaçlanmıştır. TNSA beş yıl aralıklı olarak yapılan tüm Türkiye’yi temsil
eden çok aşamalı, tabakalı ve ağırlıklı örneklemiyle anne, çocuk sağlığı ile ilgili
konularda hakkında bilgi edilen bir araştırma serisidir. Bu çalışma beş TNSA’dan
yapılan bir ikincil analizidir. Analizlere en az bir kez evlenmiş olan, araştırma sırasında
ya da altı ay öncesinde gebe olmamış olan, antropometrik ölçümleri yapılmış olan
kadınlar dâhil edilmiştir. Yapılan araştırmalardan dâhil edilen kadınlar her yıl için
sırasıyla (TNSA 1998-2018) toplam örneklemin %22,2; %31,4; %80,1; %68,1 ve
%61,1’ini kapsamaktadır. Çalışmada faktör analizinin temel bileşenler yöntemi
uygulanarak kadının statüsü indeksi geliştirilmiştir. Analizlerde Ki-kare testi ve
Hiyerarşik Binary Lojistik Regresyon analizleri ile ardışık olarak değişkenler
yerleştirilerek dört model oluşturulmuştur. İstatistiksel olarak anlamlı değişkenler ile
beşinci model, literatür göz önüne alınarak altıncı model oluşturulmuştur. Kadınlarda
obez olma sıklıkları sırasıyla (TNSA 1998-2018) %19,1; %23,4; %35,4; %35,5;
%40,1’dir. TNSA 2008, 2013 ve 2018’in altıncı modelinde yaş, eğitim, hane halkı
refah düzeyi, toplam gebelik sayısı, TNSA 2008 ve 2013’de bölge, sigara içme, ilk
evlenme yaşı, eşin yaşı; TNSA 2008 ve 2018’de spor yapma durumu, ilk doğum yaşı;
TNSA 2013 ve 2018’de eşin eğitimi; TNSA 2018’de çalışmış olma durumu
değişkenleri obeziteyle ilişkili çıkmıştır. TNSA 2008, 2013 ve 2018 verilerinin
birleştirilerek yapılan analizlerinde obez olmada istatistiksel olarak anlamlı şekilde
artan bir trend olduğu tespit edilmiştir (p<0,001). Ayrıca yapılan modellemelerde yaş,
eğitim durumu, bölge, yerleşim yeri, çalışmış olma durumu, araştırma yılı değişkeni,
hane halkı refah düzeyi, spor yapma durumu, sigara içme durumu, ilk evlenme yaşı,
ilk doğum yaşı, toplam gebelik sayısı, eşin yaşı, eşin eğitimi ve eşin çalışma durumu
değişkenleri obezite ile anlamlı olarak ilişkili çıkmıştır. Diğer taraftan modele konan
kadının statüsü, baba okuryazarlık duurmu değişkenleri modelde anlamlı olarak
çıkmamıştır. Hane halkı refah düzeyinin orta düzeyde olması (OR:1,49 %95 GA:1,29-
1,71), kadınların çalışmamış olması (OR:1,09 %95 GA:1,01-1,19), ilk evlenme
yaşının 18’in altında olması (OR:1,25, %95 GA:1,12-1,39), ilk doğum yaşının 18’in
altında olması (OR:1,18 %95 GA 1,03-1,34) ve toplam gebelik sayısının dört ve
üstünde olması (OR:1,75 %95 GA:1,49-2,05) kadınlarda obezite ile ilişkili
değişkenlerden öne çıkan sonuçlardır.Sonuç olarak, Türkiye’de doğurgan çağdaki en
az bir kez evlenmiş kadınlarda obezite sıklığı giderek artmıştır ve obezite ile ilişkili
faktörler yıllar içinde değişim göstermiştir | tr_TR |
dc.contributor.department | Epidemiyoloji | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2024-12-03T12:36:09Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |