dc.contributor.advisor | Doğan, Nermin Şaman | |
dc.contributor.author | Nas, Mutluhan | |
dc.date.accessioned | 2024-09-18T07:14:47Z | |
dc.date.issued | 2024 | |
dc.date.submitted | 2024-07-01 | |
dc.identifier.citation | Nas, M. (2023). Kızılırmak Havzası'ndaki Tarihi Köprüler. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. | tr_TR |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11655/35712 | |
dc.description.abstract | The basin formed by Kızılırmak and its tributaries, as one of the largest hydrological basins of our country,
has been a land area where many cultures have passed through and left an impact throughout history. The
concrete indicator of this influence is cultural assets and especially architectural and engineering works.
One of the important groups among these structures is the water structures directly related to the river
formation. Among the water structures, bridges are the type of structure of which a significant number of
examples have survived to the present day. Bridges crossing large and small rivers as a part of the road
system are river crossings that enable people to reach their destinations, connect societies to each other, and
are of vital importance for armies and merchants. The construction of these structures, especially those
crossing wide river beds, weak soils and narrow straits, requires a highly technical knowledge, an analytical
ability to evaluate many factors together, a developed workforce and organisation, and high costs. It cannot
be doubted that the building masons of the period and the personnel in their teams were well-equipped
engineers, architects, craftsmen and observers. There is no doubt that they had a good understanding of
topography, observed hydrological events, estimated flow rates, knew geometry, algebra, mathematics and
physics. These people, who were able to implement the existing knowledge of the period in their works,
were able to create works that have survived despite the passing centuries. Of course, it cannot be said that
every structure can be built by making extremely good calculations and without bypassing any risk factor,
and these bridges have either been lost among the ruthlessness of time or they have been kept standing with
great difficulty and great maintenance labour. Within the scope of this thesis, thirteen bridges with
historical, architectural and engineering features built on the Kızılırmak River from the beginning until the
proclamation of the Republic were included, and detailed source research was carried out, dated, structural
and architectural features were discussed and their place in our architectural history was evaluated. In
addition, some of the small bridges in the tributaries are also briefly mentioned. Other topics covered
include the value of bridges as an indispensable element of the road network, the value they added to the
roads used by cultures in Anatolia, the importance of their location, the identity of their builders, their
effects on settlements, their place in our bridge building tradition and their differences with neighbouring
cultures. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Kızılırmak | tr_TR |
dc.subject | köprüler | tr_TR |
dc.subject | bölge tarihi | tr_TR |
dc.subject | yol ağları | tr_TR |
dc.subject | mimarlık | tr_TR |
dc.subject | mühendislik | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Ulaşım ve haberleşme | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Köprü mühendisliği | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Mimari mühendislik | tr_TR |
dc.title | Kızılırmak Havzası'ndaki Tarihi Köprüler | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Kızılırmak ve kollarının oluşturduğu havza, ülkemizin en büyük hidrolojik havzalarından biri olarak tarih
boyunca çok sayıda kültürün gelip geçtiği ve etki bıraktığı bir arazi sahası olagelmiştir. Bu etkinin somut
göstergesi de kültür varlıkları ve özellikle mimarlık, mühendislik yapıtlarıdır. Bu yapılar arasındaki önemli
gruplardan biri akarsu formasyonuyla doğrudan ilgili su yapılarıdır. Su yapıları arasında günümüze önemli
sayıda örneğin kaldığı yapı tipi ise köprülerdir. Yol sisteminin bir parçası olarak irili ufaklı akarsuları aşan
köprüler insanları gidecekleri yere ulaşılabilir kılan, toplumları birbirine bağlayan bununla beraber ordular
ve tüccarlar için hayati derecede öneme sahip ırmak geçitleridirler. Bu yapılardan özellikle geniş akarsu
yataklarını, zayıf zeminleri, dar boğazları geçenlerinin inşası son derece teknik bir bilgiye sahip olmayı
gerektirmekte, birçok faktörü bir arada değerlendirebilen bir analiz yeteneğini devreye sokmakta, gelişkin
bir işgücü ve organizasyonu, yüksek maliyetlere katlanmayı zorunlu kılmaktadır. Dönemin yapı ustalarının
ve ekiplerindeki personelin donanımlı birer mühendis, mimar, zanaatkar ve gözlemci olduklarına şüphe ile
bakılamaz. Bu kişilerin topoğrafyayı iyi anladıkları, hidrolojik olayları gözledikleri, debiyi kestirdikleri,
geometri bildikleri, cebir, matematik ve fiziğe hâkim olduklarına kuşku yoktur. Dönemin mevcut bilgilerini
yapıtlarında hayata geçirebilen bu insanların geçen yüzyıllara rağmen ayakta olan eserler yapabilmeleri
tesadüf değildir. Tabii ki her yapının son derece iyi hesaplar yapılarak, herhangi bir risk faktörünü
atlamadan inşa edilebildiği söylenemez ki zaten bunlarda zamanın acımasızlığı arasında ya yitip gitmiş ya
da güçlükle, büyük bakım emekleriyle ayakta tutulabilmişlerdir. Bu tezin kapsamı içerisine başlangıcından
Cumhuriyet’in ilanına dek olan süre zarfında Kızılırmak nehri üzerinde inşa edilmiş tarihi, mimari,
mühendislik özelliklerine haiz on üç köprü alınarak detaylı kaynak araştırması yapılmış, tarihlendirilmiş,
yapısal ve mimari özellikleri ele alınmış ve mimarlık tarihimizdeki yerleri değerlendirilmişlerdir. Bununla
birlikte kollardaki küçük köprülerin bazılarına da kısaca değinilmiştir. Yol ağının vazgeçilmez unsuru
olarak köprülerin kültürlerin Anadolu’da kullandıkları yollara kattıkları değerler, konumlarının önemi,
banilerinin kimliği, yerleşimlere etkileri, köprü inşa geleneğimizdeki yerleri ve çevre kültürlerle farkları
ele alınan diğer konulardır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Sanat Tarihi | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2024-09-18T07:14:47Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |
dc.subtype | plan or blueprint | tr_TR |