Show simple item record

dc.contributor.advisorGüllü, Gülen
dc.contributor.authorAghlara, Elham
dc.date.accessioned2017-06-15T07:08:06Z
dc.date.available2017-06-15T07:08:06Z
dc.date.issued2017-06-13
dc.date.submitted2017-05-05
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/3536
dc.description.abstractPeople spend about 90% of their life in indoor environments. Therefore air of the indoor environments has a great effect on the public health.Air pollution is one of the leading environmental factors that affect human health negatively and it has been reported that indoor air is more effective than outdoor environments on human health.Indoor air pollution causes upper and lower respiratory tract diseases and pneumonia, especially in infants and children whose defense system is not yet developed. So, for evaluation of indoor air quality and determination of risks and hazards,thisstudy was undertaken and total of 119 voluntary pregnant women living in different districts of Ankara were selected and Bioaerosol sampling was performed in bed room, sitting room and outdoor environment of every flat.It was observed that, concentration of bacteria and fungi were measured during spring-summer higher tan autumn-winter. Also the highest level of bacteria and fungi were measured in sitting rooms. The dominant bacteria and fungi in the air of examined dwellings are Staphilicoccus, Corynebacteria, Streptococcus, Neisseria, Basillus, gr(-) Basillus and Penicillium, Sporothrix, Aspergillus, Rhizopus, Alternaria, Stachybotrys and whitecolon‎y. In addition, the measured bacterial level in the indoor environment is 5.75 times and level of the fungi is 3 times more than outdoor environment. According to the obtained results, building characteristics such as; age of building, materials used, type of paint and socio-demographic characteristics of families, lifestyle habits, physical characteristics of the environment and amount of salary, severely affect the level of bacteria and fungi in the indoor environments. During two years, respiratory allergies, eczema, rash itching were observed in infants living in homes with high levels of bacteria and fungi inside. After identifying the sources of bacteria and fungi in indoor environments, solutions have been presented which show how to reduce or eliminate bacteria and fungi that cause health problems for the general population.tr_TR
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER Sayfa ÖZET…………………….……………………………………………………………….......i ABSTRACT……………….……………………………..…………………………………….ii TEŞEKKÜR………..……………………………………………………………………….…iii İÇİNDEKİLER……………………………………………………………………………...…iv ÇİZELGELER…..………………………………………………………………………….….x ŞEKİLLER DİZİNİ…………………………………………………………………….….…xii SİMGELER VE KISALTMALAR……………………………………………………..…..xvi 1. GİRİŞ………………………………………………………………………………….…….1 1.1. Tezin Amaç ve Hedefi……………………………………………………………………2 1.2. Çalışma Yöntemi ve Planı……………………………………………………………...…3 2. GENEL BİLGİLER……………………………………………………………………...…6 2.1. Hava Kirleticileri………………………………………………………………………….6 2.1.1. İç Ortam Hava Kirliliğinin Başlangıcı……………………………………….................6 2.1.2. İç Ortam Hava Kalitesinin Önemi……………………………………………………...6 2.1.3. Dış Ortam Hava kirliliğinin kaynakları……………………………………………...…8 2.1.4. İç Ortam Hava Kirliliğinin Biyolojik Olmayan Kaynakları……………………..……..9 2.1.5. İç OrtamdaBulunan Biyolojik Kirleticiler (Biyoaerosoller)……………...……..……10 2.1.6. İç Ortam Hava Kirliliğinin Etkileri……………………………………………………11 2.1.7. İç Ortam Hava Kirliliğinden En Çok Etkilenen Kişiler ………………………………12 2.1.8. İç Ortam Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığı Üzerinde Etkileri………………………..…12 2.2. Bakteri………………………………………………………………………………...…16 2.2.1. Staphiliococcus………………………………………………………………………….….…..17 2.2.2. Corynebacterium…………………………………………..…………………....……..17 2.2.3. Streptococcus……………………………………………………………..….…..……17 2.2.4.Neisseria.........................................................................................................................18 2.2.5.Bacillus……………………………………………...……………..…..………………19 2.3. Mantar………………………………………………………………………………..…19 2.3.1. Penicillium…………………………………………………………………………….20 2.3.2. Sporothrix……………………………………………………………………...…...…20 2.3.3. Aspergillus………………………………………………………………………...…21 2.3.4. Rhizopus……...………………………………………………………………….……21 2.3.5. Alternaria……………………………………………………………………………..22 2.3.6. Cladosporium…………………………………………………………………………22 2.4. Biyoaerosollerin Yasal Limit Değerleri………………………………………………..22 2.5. Dünyada İç Ortamda BulananBiyoaerosol Üzerine Yapılan Çalışmalar.…..…………23 2.6. Türkiye ve Ankara’da Biyoaerosoller Üzerine Yapılan Çalışmalar……………..….…30 3. MATERYAL VE METOT………………………………………………………………35 3.1. Örnekleme Noktaları…………………………………………………………….…….…35 3.2. Örnekleme Tarihleri………………………………………………………….………….35 3.3. Anket Çalışmaları………………………………………………..……………...………36 3.4. Örnekleme ve Analiz Yöntemi……………………………………………….....………39 3.5. Mantar Besiyerlerinde Üreyen Türler……………………………………………...……40 3.6. CFU Hesaplaması………………………………………………………………….……41 3.7. Çevresel Faktörler…………………………………………………………………….…41 4. SONUÇLAR VE TARTIŞMA………...………..……………………………………..…44 4. 1. İç ve Dış Ortamda Biyoaerosollerin Genel Değerlendirmesi…………………………..44 4.1.1. İç ve Dış Ortamda Bakteri ve Mantarların Dağılım parametreleri……………………44 4.1.2. Evin Farklı Odalarında Bakteri ve Mantar Seviyeleri …………………….………..…47 4.1.3. Bakteri ve Mantar Seviyeleri Dış Ortamlarda…………………………………………50 4.1.4. Oturma ve Bebek Odalarında Bakteri ve Mantar Seviyeleri………………………….50 4.1.5. İç Ortamda Bulunan Bakteri Türleri…………………………….………………….…51 4.1.6. İç ve Dış Ortamda Bulunan Mantar Türleri………………………………...…………53 4.1.7. İç ve Dış Ortamda Bakteri Seviyelerinin Karşılaştırması……………………………..56 4.1.8. İç ve Dış Ortamda Mantar Seviyesinin Karşılaştırması…………………………….…57 4.1.9. Üç Ortamda Ölçülen Mantar Seviyesi…………..……..………………………….…..58 4. 2. İç Ortamlarda Ölçülen Biyoaerosellerin Dönemsel Karşılaştırması……………………58 4.3. Dört Örnekleme Dönemi Boyunca Ortak Evlerde Bakteri ve Mantar Seviyesi……...…60 4.3.1. Ortak Evlerin İç ve Dış Ortamlarında Ölçülen Bakteri Seviyesinin Dağılım Parametreleri………………………………………………………………………………….60 4.3.2.Ortak Evlerin İç ve Dış Ortamlarında Ölçülen Mantar Seviyesinin Dağılım Parametreleri…………………………………………………………………..……...………61 4.3.3.Ortak Evlerde Ölçülen Bakteri ve Mantar Seviyesinin Karşılaştırılması……..….….61 4.4. Biyoaerosol Sonuçlarının Mevsimsel Karşılaştırması………………………………..…62 4.4.1. Farklı Mevsimlerde İç ve Dış Ortamda Bakteri Seviyesinin Dağılım Parametreleri.…62 4.4.2. Farklı Mevsimlerde İç ve Dış Ortamda Mantar Seviyesinin Dağılım Parametreleri….63 4.4.3. İç ve Dış Ortamda Bakteri Seviyesinin Mevsimsel Karşılaştırması……………...…...63 4.4.4. İç ve Dış Ortamda Mantar Seviyesinin Mevsimsel Karşılaştırması………………..…64 4.5. Ortak Evlerde Bulunan Bakteri Seviyesinin Mevsimsel Değişimi…………………...…65 4.5.1. Ortak Evlerde Bulunan Mantar Seviyesinin Mevsimsel Değişimi…………….….…..66 4.5.2. Ortak Evlerden Bulunan Bakteri ve Mantar Türlerinin Mevsimsel Değişimi…….......66 4.6. İlkbahar-Yaz Dönemi Boyunca Bakteri Seviyesinin İç/Dış Oranı…………………...…67 4.7. Sonbahar-Kış Dönemi BoyuncaBakteri Seviyesinin İç/Dış Oranı………………...…...67 4.8. İlkbahar-Yaz Dönemi Boyunca Mantar Seviyesinin İç/Dış Oranı…………………..…68 4.9. Sonbahar-Kış Dönemi Boyunca Mantar Seviyesinin İç/Dış Oran………………………68 4.10. Bakteri Miktarında 500 ve 1000 CFU/m³’ü Aşan İstasyonların Mevsimsel Karşılaştırması………………………………………………………………………………..694.11. Mantar Miktarında 500 ve 1000 CFU/m³’ü Aşan İstasyonların Mevsimsel Karşılaştırması……………………………………………………………………………..…70 4.12. Ev Koşulları ve Bakteri ve Mantar Seviyelerinin Kaynak Tespiti……………………..70 4.12.1. Örnekleme Yapılan Evlerin Ana Caddeden Mesafelerinin Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi…………………………………………………………………………………….……71 4.12.2. Evin Bulunduğu Katın Mantar Miktarına Etkisi……………………………………..73 4.12.3. Evin Alanının Mantar Miktarına Etkisi…………………...…………………………75 4.12.4. Evlerin Isıtma Sistemlerinin Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi………….………..76 4.12.5. Evin Yer kaplama Türünün Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi………………….…78 4.12.6. Evin Duvar Boyası Türünün Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi…...........................80 4.12.7. Örnekleme Sırasında Camlarının Durumunun Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi....83 4.12.8. EvdeYaşayanBireySayısınınBakteriveMantarMiktarınaEtkisi............................85 4.12.9. Evin Pencere Türünün Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi………………....…….....87 4.12.10. EvdeBaca Temizleme Durumunun Bakteri Miktarına Etkisi…...............................89 4.12.11.Evde Sigara İçen Kişi Sayısının Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi………...….…91 4.12.12.Evlerde Ortaya Gelen Alışılmış Dışında Kokunun Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi……………………………………………………………………………………….....92 4.12.13.Evde Bulunan Nem, Küfün Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi…………….....….94 4.12.14. Evlerde Mutfak ve WC Temizlik Durumunun Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi……………………………………………………………………………………….....95 4.12.15. Evlerde Tem.Malzemeleri ve Dezenfektanlar kullanma sıklığının Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi…………………………………………………….........................................97 4.12.16. Evlerde Son Bir Yılda Yapılan Tamiratın Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi…....98 4.12.17. Evin Boyanma Durumunun Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi…………………..99 4.12.18. Evlerde Nemlendirici Aracı Kullanılması Bakteri ve Mantar miktarına Etkisi…...101 4.13. Evlerde Bulunan Bakteri ve Mantar Seviyesinin Bebeklerin Sağlık Durumları ile ilişkisi………………………………………………………………………………………..103 4.13.1. Örnekleme Dönemleri Boyunca Bakteri ve Mantar Seviyesi En Yüksek Bulunan Evler…………………………………………………………………………………………105 4.14. Dört Örnekleme DönemiBoyunca Hasta Olan Bebeklerin Evlerinin Özellikleri........109 4.14.1. KEÇ38……………………………………………………………………...………111 4.14. 2. GÖL1………………………………………………………………………………112 4.14. 3. KEÇ19…………………………………………………………………………...…114 4.14. 4. MAM8…………………………………………………………………...…………114 4.14. 5. ALT9…………………………………………………………………………….…115 4.14. 6. ETL2…………………………………………………………………………….…116 4.14.7. SİN2……………………………………………………………………………...…117 4.14.8. KEÇ20………………………………………………………………………………118 4.14.9. KEÇ16…………………………………………………………………………...…119 4.14.10. KEÇ34………………………………………………………………………..……119 4.14.11. ETL20…………………………………………………………….…………….….120 4.14.12. ALT8………………………………………………………………………....……121 4.14.13. YMH 9………………………………………………………………………….…121 4.15. Örnekleme Dönemi Sırasında Bebeklerde Ortaya Çıkan Hastalıklarla Bakteri ve Mantar Seviyelerinin İstatistiksel İlişkisi………………...……………………………………….…122 4.15.1. Bakteri Seviyesi ile Bebeğin Doğumda Ağırlığının İstatistiksel İlişkisi ….……....129 4.15.2. Mantar Seviyesi ile Bebeğin DoğumAğırlığının İstatistiksel İlişkisi…………......130 4.15.3. Bakteri Seviyesi ile Bebeklerde Bulunan Her Hangi Bir Alerjik Durumun İstatistiksel İlişkisi………………………………………………………………………………………..131 4.15.4. Bakteri Seviyesi ile Bebeklerde Bulunan Alerjik Cilt Döküntüsünün İstatistiksel İlişkisi……………………………………………………………………………………..…131 4.15.5. Bakteri Seviyesi ile Bebeklerde Gıda Alerjisinin İstatistiksel İncelemesi…………132 4.15.6. Bakteri Seviyesi ile Evde Yaşayan Bebeğin Kardeş Sayısının İstatistiksel İlişkisi...133 4.15.7. Bakteri Seviyesi ile Evde Yaşayan Bebeğin Cilt Tahrişi Arasınd İstatistiksel İlişki…………………………………………………………………………………………134 4.15.8. Bakteri Seviyesi ile Evde Yaşayan Bebekte Bulunan Atopik Dermatit Arasında İstatistiksel İlişki ……………………………………………………………....................…135 4.15.9.Bakteri Seviyesi ile Evde Yaşayan Bebekte Egzema Arasında İstatistiksel İlişki ………….………………………………………………………………………………....…136 4.15.10. Mantar Seviyesi ile Evde Yaşayan Bebekte Egzema Arasında İstatistiksel İlişki…………………………………………………………………………………………137 4.15.11. Bakteri Seviyesi ile Evde Yaşayan Bebekte Bronşit Durumu Arasında İstatistiksel İlişki…………………………………………………………………………………………137 4.15.12. Bakteri Seviyesi ile Evde Yaşayan Bebekte Ventolin kullanım Durumu Arasında İstatistiksel İlişki…………………………………………………………………………….138 4.15.13. Bakteri Seviyesi ile Son Bir Yılda Bebeğin Hastanede Yatma Sıklığı Arasında İstatistiksel İlişki…………………………………………………………………………….139 4.15.14. Mantar Seviyesi ile Bebeklerde Öksürük ve Nefes Darlığı Arasında İstatistiksel İlişki..………………………………………………………………………………………..140 4.15.15. Bakteri Seviyesi ile Bebeklerin 2 yaşına gelinceye kadar Hastanede Yatma Durumunun İstatistiksel İlişki…………………………………………...………………..…146 4.15.16. Mantar Seviyesi ile Bebeklerin 2 yaşına gelinceye kadar Hastanede Yatma Durumunun İstatistiksel İlişki……………………………………………………...…….…147 4.15.17. Mantar Seviyesi ile Bebeklerin 2 yaşına gelinceye kadar Antibiyotik kullanma Durumunun İstatistiksel İlişki……………………………………………………………….148 4.15.18. Mantar Seviyesi ile 2 Sene Boyunca Bebeklerde Öksürük Arasında İstatistiksel İlişki…………………………………………………………………………………...….…149 4.15.19. Bakteri Seviyesi ile 2 Sene Boyunca Bebeklerin Hastalık Durumu Arasındaİstatistiksel İlişki…………………………………………………………………………….150 4.16. Çevresel Parametrelerin Sonuçları………………………………………..……….…150 4.16.1. İç ve Dış Ortamda Ölçülen Sıcaklık Değerleri………………………..………..…151 4.16.2. Sıcaklık Değerleri ile Bakteri ve Mantar Seviyesinin İstatistiksel İlişkisi…..…….151 4.16.3. Ölçülen Bağıl Nem Değerleri Bakteri ve Mantar Üzerine Etkisi……………..…...152 4.16.4. İç Ortamda Ölçülen CO2 Değerleri……………………………………………..…153 4.16.5. İç Ortamda Ölçülen CO2 Değerinin Bakteri ve Mantar Seviyesine Etkisi………...154 4.16.6. Rüzgar Hızı ve Yönü………………………………………………………..…...…154 4.16.7. Ankara’da Ölçülen Rüzgar Hızı ve Yönü…………………………………...……..155 4.16.8. Ankara’ya Ait Mevsimsel Rüzgargülleri………………………………………..…156 4.16.9. PM10 Seviyesinin Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi………………………........156 4.16.10. PM2.5 Seviyesinin Bakteri ve Mantar Miktarına Etkisi……………………….......158 4.17. Toz Değerlerinin Bakteri ve Mantar Seviyelerine Etkisi………………………...…..160 4.17.1. Birinci Örnekleme Dönemi Boyunca Ankara Üzerine Toz Taşınımı ve Bakteri ve Mantar Seviyesine Etkisi……………………………………………………………………161 4.17.2. İkinci Örnekleme Dönemi Boyunca Ankara Üzerine Toz Taşınımı ve Bakteri ve Mantar Seviyesine Etkisi……………………………………………………………………165 4.17.3. Üçüncü Örnekleme Dönemi Boyunca Ankara Üzerine Toz Taşınımı ve Bakteri ve Mantar Seviyesine Etkisi……………………………………………………………………166 4.17.4. Dördüncü Örnekleme Dönemi Boyunca Ankara Üzerine Toz Taşınımı ve Bakteri ve Mantar Seviyesine Etkisi……………………………………………………………………171 4.17.5. Dört Örnekleme Dönemi Boyunca Rüzgar Yönü ileBiyoaerosol Seviyelerinin Değişimi…………………………………………………………………………………..…174 5. SONUÇLAR VE ÖNERİLER……………………………………...…………...…….…175 5.1. Genel Sonuçlar………………...………………………………………………….…....175 5.2. Evlerin İç Ortamlarında Bakteri ve Mantar Seviyelerini Etkileyen Faktörler…………176 5.3. Bebeklerde Ortaya Çıkan Hastalıklar…………………………………….………….…179 5.4. Bakteri ve Mantar Seviyesi ve Hastalıkların İstatistik İlişkisi…………………………180 5.5. Çevresel Parametreler……………………………………………………………….…181 5.7. Öneriler………………………………………………………………………...………183 6. KAYNAKLAR………………………………………………………………….….....…185 ÖZGEÇMİŞ…………………………………………………………………………………192tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherFen Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectİç ortam havasıtr_TR
dc.subjectBiyoaerosol
dc.subjectBakteri
dc.subjectMantar
dc.subjectSağlık yakınmalar
dc.titleİÇ VE DIŞ ORTAMLARDA BİYOAEROSOL SEVİYELERİ VE KAYNAKLARININ TESPİTİtr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetİnsanlar hayatlarının yaklaşık %90 oranında geçirdikleri ortamın havasının halk sağlığı üzerine çok büyük etkisi vardır. İnsan sağlığını olumsuz yönde etkileyen faktörlerin başında gelen hava kirliliğinin iç ortamdadışortamagöre, daha etkili olduğu bildirilmiştir. İç ortam hava kirliliğinin özellikle bebeklerde ve çocuklarda üst ve alt solunum yolu hastalıkları ile zatürreeye sebep olmaktadır. Bu nedenle iç ortam hava kalitesinin değerlendirilmesi ve risk ve tehlikelerin tespiti için Ankara’nın farklı semtlerinde yer alan toplam 119 gönüllü hamile kadınınevine gidilmiş ve iç ortam (oturma odası, bebek odası) ve eşzamanlı olarak dış ortamda biyoaerosol örneklemesi gerçekleştirilmiştir. Çalışmanınsonuçlarına göre, biyoaerosol seviyesi ilkbahar-yaz döneminde ve ayrıca oturma odalarında en yüksek seviyede ölçülmüştür. İç ve dış ortamda en yaygın bulunan bakteri türleri;Staphilicoccus, Corynobacteria, Streptococcus, Neisseria, Basillus, gr (-) Basillusveen yaygın bulunan mantar türleri;Penicillium, Sporothrix, Aspergillus, Rhizopus, Alternaria, Stachybotrys ve Beyaz Kolon‎y olarak tespit edilmiştir. Ayrıca iç ortamda ölçülen bakteri seviyesi dış ortamın 5.75 katı ve mantar seviyesi dış ortamın 3 katı bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre, binanın yaşı, kullanılan malzemeler, boya türü gibi bina özellikleri ve ailelerin sosyo-demografik özellikleri, yaşam alışkanlıkları, ortamın fiziksel özelliklerive ailelerin gelir durumu iç ortamda bulunan bakteri ve mantar seviyesini ciddi şekilde etkilemektedir.İkiyıl boyunca iç ortamda yüksek seviyede bakteri ve mantar bulunan evlerde yaşayan bebeklerde solunum yolu alerjisi, egzemavecilt tahrişi ve alerjisi gözlenmiştir. Evin iç ve dış ortamında ölçülen kirletici kaynaklarının tespit edilmesinden sonra toplum geneline yönelik sağlık sorunlarına yol açan bakteri ve mantarların hangi yollarla ve nasıl azaltılması veya giderilmesi gerektiğine yönelik çözümler önerilmiştir.tr_TR
dc.contributor.departmentÇevre Mühendisliğitr_TR
dc.contributor.authorID10150606tr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record