Show simple item record

dc.contributor.advisorÇobanoğlu, Özkul
dc.contributor.authorIşık, Zehra
dc.date.accessioned2024-04-01T20:48:20Z
dc.date.issued2024-04-01
dc.date.submitted2024-03-08
dc.identifier.citationIŞIK, Zehra. Özbek Halk İnanışları, Doktora Tezi, Ankara, 2024.tr_TR
dc.identifier.uri10400624
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/11655/34841
dc.description.abstractThe act of believing is based on the desire to ensure the continuity of life. Beliefs have existed since primitive times and are considered as unwritten rules of society. Changes in history, economy, social life, religion and culture have played an important role in shaping beliefs. Beliefs that are considered sacred play an important role in keeping the spiritual values of the society alive. Folk beliefs consist of verbal rules that society is believed to follow. It is known that if these rules are not followed, a sense of fear, anxiety or worry will arise in the society. At the point where the practices are abandoned, it is accepted from the beginning that supernatural forces may intervene and impose certain sanctions. Therefore, the idea that folk beliefs should be implemented in accordance with the rules has been accepted. This idea often manifests itself in Uzbek folk narratives. The folk beliefs that are processed in the narratives, which ensure the continuity of life and guide it, have updated themselves by repeating themselves from past to present and have strengthened their sanctioning power in society. The subject of the thesis is folk beliefs related to transitional periods, seasonal, animal husbandry, places, national clothing, ceremonial food and visiting phenomena. The traces of the origins of the beliefs living in the past among Uzbeks, especially in Tashkent, Fergana, Bukhara and Samarkand, were investigated and their relationship with other belief systems was examined. The beliefs formed around the concept of sacred were evaluated with structural and functional folklore theories. While the traces of the starting points of the beliefs were investigated, some determinations were made about their current situation. It has been observed that the traces of the belief systems that Uzbek society has adopted since the past live in belief examples. Important results have been obtained at the point of emphasising the regulatory function of these beliefs, social sanctions, the importance of preserving and maintaining tradition. In the thesis, the Uzbek society's embrace of folk beliefs and their adherence to their traditions are emphasised.tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherTürkiyat Araştırmaları Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectÖzbektr_TR
dc.subjectHalk inanışlarıtr_TR
dc.subjectİşlevseltr_TR
dc.subjectYapısaltr_TR
dc.subjectHalk anlatılarıtr_TR
dc.subject.lcshHalk bilimtr_TR
dc.titleÖzbek Halk İnanışlarıtr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetİnanma eyleminin temelinde hayatın devamlılığını sağlama arzusu vardır. İnanışlar, ilkel dönemlerden beri varlığını sürdürür ve toplumun yazısız kuralları olarak kabul edilir. Tarih, ekonomi, sosyal hayat, din ve kültür gibi alanlarda zaman içinde yaşanan değişimler inanışların şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Kutsal kabul edilen inanışlar, toplumun manevî değerlerini yaşatmakta önemli bir görev üstlenir. Halk inanışları, toplumun uyması gerektiğine inanılan sözlü kurallardan oluşur. Bunlara uyulmadığı takdirde toplumda bir korku, kaygı ya da endişe duygusunun ortaya çıkacağı bilinir. Uygulamaların terk edildiği noktada doğaüstü güçlerin devreye girerek musallat olabileceği ve birtakım yaptırımlar uygulayacağı baştan kabul edilmiştir. Dolayısıyla halk inanışlarının kurallara uygun bir şekilde uygulanması gerektiğine düşüncesi kabul görmüştür. Bu düşünce kendisini Özbek halk anlatılarında da sıklıkla göstermektedir. Anlatılarda işlenen, hayatın devamlılığını sağlayan ve kendisine yol gösteren halk inanışlarını geçmişten günümüze kendini tekrar ederek güncellemiş ve toplumdaki yaptırım gücünü pekiştirmiştir. Tez çalışmasının konusunu geçiş dönemleri, mevsimsel, hayvancılık, mekânlar, millî giyimler, merasim yemekleri ve ziyaret fenomenleriyle ilgili halk inanışları oluşturmaktadır. Taşkent, Fergana, Buhara ve Semerkant başta olmak üzere Özbekler arasında geçmişte yaşayan inanış örneklerinin çıkış noktalarının izleri araştırılmış ve bunların diğer inanış sistemleriyle ilişkisi incelenmiştir. Kutsal kavramı etrafında oluşan inanışlar çalışmada yapısal ve işlevsel halkbilim kuramlarıyla değerlendirilmiştir. İnanışların çıkış noktalarıyla ilgili izler araştırılırken bunların günümüzdeki durumları hakkında da birtakım tespitlerde bulunulmuştur. Özbek toplumunun geçmişten beri benimsediği inanış sistemlerinin izlerinin inanış örneklerinde yaşadığı görülmüştür. Bu inanışların düzenleyici işlevi, sosyal yaptırımları, geleneği koruma ve sürekliliği hakkındaki önemi vurgulama noktasında önemli sonuçlar elde edilmiştir. Tezde Özbek toplumunun halk inanışlarına bu denli sahip çıkması ve onların geleneklerine bağlılığı üzerinde durulmuştur.tr_TR
dc.contributor.departmentTürkiyat Araştırmalarıtr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR
dc.embargo.lift2024-04-01T20:48:20Z
dc.fundingDiğertr_TR
dc.subtypelearning objecttr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record