Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorÇakın, İrfan
dc.contributor.authorKaya, Ebru
dc.date.accessioned2017-06-05T07:58:07Z
dc.date.available2017-06-05T07:58:07Z
dc.date.issued2017-05
dc.date.submitted2017-04-27
dc.identifier.citationKAYA, Ebru. Değişen Kullanıcı Alışkanlıkları Doğrultusunda Bir Web Keşif Aracı Model Önerisi, Doktora Tezi, Ankara, 2017tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/3448
dc.description.abstractNowadays, the common expectations of the library users are reaching the information by the fastest and the easiest way. In recent years, the increasing use of the internet in every field and the increase in the speed of access have changed the user information seeking behavior on the internet. Depending on the development in information technology, users have become a group that uses digital media tools such as internet, computer, mobile phone. The most prominent feature of this group is that they want to access the information by the fastest and the easiest way. Similarly, innovations in technology have enabled new possibilities for diversity and information access in resource types in library collections. In today's university libraries, there are different library catalogs at national and international levels and databases with different interfaces according to the different subjects. For this reason, users prefer to search on Google and similar search engines, rather than using databases and library catalogs with different interfaces. It becomes compulsory to use web-based information access tools to manage the rapidly increasing number of library resources in today's information environment, to make the simultaneously access possible, and to bring all related resources together. This allows the user to quickly access all library resources from a single platform. The purpose of the research is to identify the key elements of a web-based resource discovery tool that will facilitate users' access to information resources and to provide a model recommendation that includes administrative and functional implementation steps in accordance with this structure. For this purpose, data were gathered from the researchers and the university librarians in order to determine the user expectations. The data obtained from the study were evaluated and the hypotheses of the research are approved. According to that, they are directed to the accessible sources through the listed relatively and ordered properly results which are searched on a single search box such as Google. Existing web discovery tools are inadequate for fulfilling the researchers information need. A non-commercial platform is needed in the university libraries in our country, providing a quick and simple one interface to meet the information needs of users to search all information sources. In the direction of these proven hypothesis, the general items of the web discovery tool were determined; administrative and functional implementation steps are presented as the model proposal.tr_TR
dc.description.tableofcontentsKABUL VE ONAY i BİLDİRİM ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii ETİK BEYAN iv TEŞEKKÜR v ÖZET vii ABSTRACT ix İÇİNDEKİLER xi KISALTMALAR xiv TABLOLAR xvi ŞEKİLLER xvii 1. BÖLÜM: GİRİŞ 1 1.1. KONUNUN ÖNEMİ 1 1.2. PROBLEM, ARAŞTIRMANIN AMACI VE HİPOTEZ 6 1.3. ARAŞTIRMANIN ALANI 10 1.4. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ VE VERİ TOPLAMA TEKNİKLERİ 11 1.5. ARAŞTIRMANIN DÜZENİ 14 1.6. KAYNAKLAR 15 2. BÖLÜM: DEĞİŞEN KULLANICI PROFİLLERİ VE BİLGİ ARAMA DAVRANIŞLARI 17 2.1. LİTERATÜRE BAKIŞ 17 2.2. BİLGİ ARAMA DAVRANIŞI VE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR 17 2.2.1. Bilgi Gereksiniminin Fark Edilmesi ve Tanımlanması 17 2.2.2. Bilginin Arama Davranışlarını Belirleyen Faktörler 19 2.3. BİLGİ ARAMA MODELLERİ 22 2.3.1. Wilson’un Bilgi Arama Modeli 1981 24 2.3.2. Wilson’un Bilgi Arama Modeli 1996 25 2.3.3. Krikelas’ın Bilgi Arama Davranışı Modeli 27 2.4. DİJİTAL ORTAMDA BİLGİ ARAMA DAVRANIŞLARI 29 2.4.1. Bilgi Yüklenmesi, Bilgiden Kaçınma, Bilgi Endişesi 30 2.4.2. Web Tabanlı Kaynak Keşif Araçlarında Bilgi Arama Davranışı 31 2.5. AKADEMİK ORTAMLARDA BİLGİ ARAMA DAVRANIŞLARI 36 2.5.1. Lisansüstü Öğrencilerinin Bilgi Arama Davranışları 36 2.5.2. Öğretim Üyelerinin/Görevlilerinin Bilgi Arama Davranışları 37 2.6. KULLANICI EĞİLİMLERİ VE KÜTÜPHANELER 39 3. BÖLÜM: WEB KEŞİF ARAÇLARI 44 3.1. TARİHSEL SÜREÇ 44 3.2. WEB TABANLI KAYNAK KEŞİF ARAÇLARI TANIM VE TEMEL ÖZELLİKLERİ 47 3.2.1. Tanım 47 3.2.2. Web Tabanlı Kaynak Keşif Araçlarını Değerlendirme Kriterleri ve Temel Özellikleri 48 3.3. WEB TABANLI KAYNAK KEŞİF ARAÇLARI UYGULAMA ÖRNEKLERİ 52 3.3.1. Ticari Web Tabanlı Kaynak Keşif Araçları 53 3.3.2. Açık Kaynak Kodlu ve Ücretsiz Web Tabanlı Kaynak Keşif Araçları 55 3.4. WEB TABANLI KAYNAK KEŞİF ARAÇLARINA İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMALI ÇALIŞMALAR 56 3.5. TÜRKİYE’DE WEB TABANLI KAYNAK KEŞİF ARAÇLARI ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALAR 57 4. BÖLÜM: BULGULAR ve DEĞERLENDİRME 59 4.1. BULGULAR 59 4.2. ARAŞTIRMACILARIN BİLGİ ARAMA DAVRANIŞLARI İLE İLGİLİ BULGULAR 59 4.2.1. Araştırmacıların Bölümleri İle İlgili Bulgular ve Değerlendirme 60 4.2.2. Araştırmacıların Bilgi İhtiyacı İle İlgili Bulgular ve Değerlendirme 62 4.2.3. Araştırmacıların İnterneti Kullanma Özellikleri İle İlgili Bulgular ve Değerlendirme 66 4.2.4. Araştırmacıların Kütüphaneyi Kullanma Özellikleri İle İlgili Bulgular ve Değerlendirme 67 4.2.5. Araştırmacıların “Quick Search=Hızlı Arama” Kullanımı İle İlgili Bulgular ve Değerlendirme 69 4.3. ÜNİVERSİTE KÜTÜPHANELERİNİN WEB TABANLI KAYNAK KEŞİF ARACI KULLANIMI İLE İLGİLİ BULGULAR VE DEĞERLENDİRME 77 5. BÖLÜM: SONUÇ VE ÖNERİLER 83 5.1. SONUÇLAR 83 5.2. KULLANICI BEKLENTİLERİ DOĞRULTUSUNDA OLUŞTURULACAK WEB TABANLI KAYNAK KEŞİF ARACI İÇİN MODEL ÖNERİSİ 90 KAYNAKÇA 97 EKLER 112 EK 1-ANKET: ARAŞTIRMACILARIN BİLGİ ARAMA DAVRANIŞLARI 112 EK 2-ANKET: WEB KEŞİF ARACI KULLANIMI 119 EK 3-ORJİNALLİK RAPORU 123 EK 4-MUAFİYET FORMU 125 ÖZGEÇMİŞ 126tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectbilgi gereksinimitr_TR
dc.subjectbilgi teknolojileri
dc.subjectbilgi arama davranışı
dc.subjectbilgi erişim
dc.subjectçevrim içi kütüphane katalogları
dc.subjectweb keşif aracı
dc.subjectfedere arama motoru
dc.subjectüniversite kütüphaneleri
dc.subjectelektronik kaynak yönetimi.
dc.titleDeğişen Kullanıcı Alışkanlıkları Doğrultusunda Bir Web Keşif Aracı Model Önerisitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetGünümüz kütüphane kullanıcılarının ortak beklentisi ihtiyaç duydukları bilgiye en hızlı ve kolay şekilde erişebilmektir. Son yıllarda internet kullanımının her alanda artması ve erişim hızının yükselmesi, kullanıcıların internet üzerinde yapılan tarama alışkanlıklarında değişiklik yaratmıştır. Bilgi teknolojilerinde yaşanan gelişmeye bağlı olarak kullanıcılar internet, bilgisayar, cep telefonu gibi dijital medya araçlarını kullanan bir grup haline gelmiştir. Bu grubun en belirgin özelliği bilgiye en hızlı ve en kolay şekilde erişmek istemesidir. Benzer şekilde teknoloji alanındaki yenilikler, kütüphane koleksiyonlarındaki kaynak türlerinde çeşitliliğe ve bilgi erişim konusunda yeni olanaklara imkân sağlamıştır. Günümüzde üniversite kütüphanelerinde ulusal ve uluslararası düzeyde birbirinden farklı kütüphane katalogları ve konularına göre farklılık gösteren değişik arayüzlere sahip veri tabanları bulunmaktadır. Bu nedenle kullanıcılar, birbirinden farklı kullanıcı arayüzüne sahip veri tabanlarını ve kütüphane kataloglarını kullanmak yerine Google ve benzeri arama motorları üzerinde tarama yapmayı tercih etmektedirler. Günümüz bilgi ortamında hızla artan kaynak sayısını yönetebilmek, bilgiyi kullanıcıya eş zamanlı olarak eriştirebilmek, birbiriyle bağlantılı kaynakları bir arada sunabilmek için web tabanlı bilgi erişim araçlarını kullanmayı zorunlu hale getirmektedir. Böylelikle, kullanıcılara tek arayüzden tüm kütüphane kaynaklarına hızlı bir şekilde erişim imkânı sunulabilmektedir. Yapılan araştırmanın amacı, kullanıcıların bilgi kaynaklarına erişimlerini kolaylaştıracak bir web tabanlı kaynak keşif aracının ana öğelerini belirlemek ve bu alt yapıya uygun olarak yönetimsel ve işlevsel uygulama adımlarını içeren bir model önerisi sunmaktır. Bu amaçla kullanıcı beklentilerini tespit etmek için araştırmacılardan ve kütüphane daire başkanlarından anket yöntemiyle veri toplanmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler değerlendirilmiş ve araştırmanın hipotezleri doğrulanmıştır. Buna göre, kullanıcılar Google gibi tek ve basit bir arama kutucuğu üzerinden ilgililik durumuna göre sıralanabilen ve listelenen sonuçlar üzerinden doğrudan erişebildikleri kaynaklara yönelmektedirler. Mevcut web keşif araçları araştırmacıların bilgi ihtiyacını gidermede yetersiz kalmaktadır. Ülkemizdeki üniversite kütüphanelerinde kullanıcıların bilgi ihtiyacını karşılayacak, tüm bilgi kaynaklarının taranabildiği hızlı ve basit tek arayüz sunan, ticari olmayan bir platforma ihtiyaç duyulmaktadır. Bu kanıtlanan hipotezler ışığında ihtiyacı karşılayacak olan web keşif aracının genel öğeleri saptanmış; yönetimsel ve işlevsel açıdan uygulama adımları model önerisi olarak sunulmuştur.tr_TR
dc.contributor.departmentBilgi ve Belge Yönetimitr_TR
dc.contributor.authorID10147725tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Thumbnail

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster