| dc.identifier.citation | Binark, M. ve M.Altıntaş (2016) “Veri İkizlerimizin Farkında Mıyız? Dijital Gözetimin Çeşitli Boyutlarına Karşı Farkındalık…” Yeni Medya Çalışmaları II. Ulusal Kongre, (Editörler) Burak Özçetin, Ceren Sözeri, İdil Sayımer, İrem İnceoğlu, Perrin Öğün Emre, Tuğrul Çomu, İstanbul: Alternatif Bilişim Derneği, 315-334.
ISBN: 978-605-62169-5-4 | tr_TR |
| dc.description.ozet | Yeni medya ortamları, özellikle sosyal medya ortamları günümüzde yurttaşlar için kendi sözlerini üretmeye,
yaymaya, çoğaltmaya ve çeşitli toplumsal-kültürel-siyasal ve ekonomik sorunlar için örgütlenmeye, bir araya
gelmeye olanak tanıyan etkileşimli alanlardır. Katılımcı kültürün kullanıcı türevli içerik üretimi olanağı
üzerinden gerçekleştiği bu yeni kamusal alan, aynı zamanda teknolojiye ve alana gömülü olan bir diğer
toplumsal-ekonomik ve siyasal olguyu da ortaya çıkartır: süperpanoptikon. Yurttaşın bilerek isteyerek bu dijital
gözetim ağlarının bir parçası olması, diğer bir deyişle “dikizleme/gözetleme” olgusu bir yana, gerek siyasi
gerekse ekonomik iktidar kaynakları yurttaşları süregiden bir dijital gözetim altında kayıtlamakta, verileri
eşlemekte, verilerden “makbul” ve “makbul olmayan”lar şeklinde profiller çıkartmakta, veri ikizleri
üretmektedir. Kimlik kartı numarası uygulamasından, MOBESE kamera kayıtlarına, bankamatik çiplerinden,
iris, parmak izi ve damar kesiti kayıtlamasına, cep telefonlarındaki küresel konumlandırma sistemiyle
işaretlenmeye, sosyal medya hesaplarından, arama motorları taramalarında oluşturulan kullanıcı bilgileri,
tercihleri ve alışkanlıklarına değin, yurttaşların fiziksel bedenleri dijital bedenlere dönüşmekte, fiziki bedenin
dijital bir veri ikizi ortaya çıkmaktadır. Dijital gözetimin çeşitli boyutları konusunda Türkiye'de bilgi ve
farkındalık eksikliği giderek önemli bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bu çalışmada, yukarıda belirtilen eksen çerçevesinde bir vakıf üniversitesinin iletişim fakültesinde 2014-2015
akademik yılı bahar döneminde yürütülen “Yeni Medya” seçmeli dersi kapsamında dijital gözetim olgusunun
çeşitli boyutlarını irdelemiş bir grup öğrenci ve aynı üniversitede söz konusu eğitimi almamış farklı iki grup
öğrenciyle yapılan üç odak grup görüşmesi ile aynı kentteki iki devlet üniversitesine bağlı iletişim fakültesinde
gerçekleştirilen farklı iki odak grup görüşmesi (toplam 5 odak grup görüşmesi) temel alınarak, yeni medya
okuryazarlığının bir konusu olan dijital gözetim olgusuna yönelik olarak yurttaşlarda farkındalık geliştirme
eğitimi ve bu farkındalık eğitimine yönelik temel sorunlar ele alınacaktır.
Dijital gözetim olgusuna yönelik olarak geliştirilecek bir yurttaş eğitiminde ele alınması gereken temel
kavramlar, olgular/durumlar, bu eğitimin hangi yaş grubunda başlaması gereği ve bu eğitimin neden gerektiği,
dijital gözetime karşı şifrelemenin sağlayabilecekleri gibi sorular odak grup görüşmelerinin bulgularından
yararlanılarak, dijital gözetim çalışmaları izleğinde tartışmaya açılacaktır. | |
