dc.contributor.advisor | İnözü Mermerkaya, Müjgan | |
dc.contributor.author | Üzümcü Özdemir, Elif | |
dc.date.accessioned | 2023-07-17T08:11:41Z | |
dc.date.issued | 2023 | |
dc.date.submitted | 2023-06-15 | |
dc.identifier.citation | Üzümcü Özdemir, E. (2023). Teknolojik Süreçlerin Klinik Psikoloji Uygulamasına Yansıması: Üniversite Öğrencilerinde Bulaşma/Kirlenme Kaygısının Azaltılmasında Sanal Gerçeklik İle Maruz Bırakma, Yaşantısal ve İmgesel Maruz Bırakmanın Rolünün Karşılaştırılması | tr_TR |
dc.identifier.uri | https://hdl.handle.net/11655/33627 | |
dc.description.abstract | Although the use of virtual reality technology in the assessment and treatment of obsessive compulsive disorder (OCD) has a recent history, there have been studies that provide promising results regarding the effectiveness of virtual reality in OCD treatment. The aim of this research project is to compare the effectiveness of virtual reality exposure with in vivo and imaginal exposure in reducing the fear of contamination which is frequently observed in OCD. To achieve this aim, exposure tasks were created for contamination concerns, and these tasks, in which overall dirtiness gradually increased, were transferred to a virtual reality environment. The sample of the pilot study consisted of 23 undergraduate students between the ages of 18-22. After the pilot study, the Vancouver Obsessive Compulsive Inventory-Contamination Subscale (VOCI-CS) was administered to 843 university students aged between 18-37 to identify participants with high levels of fear of contamination. Among the participants who scored 1.5 standard deviations above the VOCI-CS group mean and did not have any clinical diagnosis, 48 participants were randomly assigned to Virtual Reality Exposure (n=12), In Vivo Exposure (n=12), Imaginal Exposure (n=12) and Control Group (n=12). On average, 5 exposure sessions were carried out with the participants in the exposure groups, once a week.
Results of the pilot study indicated that virtual reality tasks were successful in triggering anxiety, disgust, and the urge to wash. The results of the exposure study showed that virtual reality exposure was effective in reducing OCD symptom severity, contamination related OCD symptoms, trait anxiety levels, disgust propensity and sensitivity, contamination cognitions, as well as reducing negative emotions and increasing psychological well being. Findings indicated that there was no significant difference between virtual reality exposure and in vivo and imaginal exposure groups in terms of reducing the symptoms of contamination. Moreover, the gains achieved in the exposure groups were maintained the one-month period following the end of the exposure sessions. The results of this study indicate that virtual reality can be considered as an alternative and effective method to in vivo and imaginal exposure in reducing fear of contamination. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Sanal gerçeklik | tr_TR |
dc.subject | Obsesif kompulsif bozukluk | tr_TR |
dc.subject | Bulaşma/kirlenme kaygısı | tr_TR |
dc.subject | Sanal gerçeklik ile maruz bırakma | tr_TR |
dc.subject | Yaşantısal maruz bırakma | tr_TR |
dc.subject | İmgesel maruz bırakma | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Psikoloji | tr_TR |
dc.title | Teknolojik Süreçlerin Klinik Psikoloji Uygulamasına Yansıması: Üniversite Öğrencilerinde Bulaşma/Kirlenme Kaygısının Azaltılmasında Sanal Gerçeklik İle Maruz Bırakma, Yaşantısal ve İmgesel Maruz Bırakmanın Rolünün Karşılaştırılması | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Obsesif Kompulsif Bozukluğun (OKB) değerlendirilmesinde ve tedavisinde sanal gerçeklik teknolojisinin kullanımı oldukça yakın bir geçmişe dayanmasına rağmen yapılan çalışmalar sanal gerçeklik ile maruz bırakma yönteminin etkililiğine dair umut verici sonuçlar sunmaktadır. Bu çalışma kapsamında OKB’de sıklıkla görülen bulaşma/kirlenme kaygısının azaltılmasında yaşantısal ve imgesel maruz bırakma ile sanal gerçeklik ile maruz bırakmanın etkililiğinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle bulaşma ve kirlenme kaygısına ilişkin oluşturulan ve kirliliğin aşamalı olarak arttığı maruz bırakma görevleri sanal gerçeklik ortamına aktarılmıştır. Pilot çalışmanın örneklemini Hacettepe Üniversitesinde lisans düzeyinde öğrenim gören 18-22 yaş aralığında 23 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Pilot çalışmanın ardından yüksek bulaşma/kirlenme kaygısına sahip katılımcıların belirlenmesi amacıyla 18-37 yaş arası 843 üniversite öğrencisine Vancouver Obsesif Kompulsif Envanteri- Bulaşma/Kirlenme alt ölçeği (VOKE-B/K) uygulanmıştır. VOKE-B/K grup ortalamasından 1,5 standart sapma yüksek puan alan ve herhangi bir klinik tanı almamış katılımcılar arasından 48 katılımcı seçkisiz biçimde Yaşantısal Maruz Bırakma (n=12), İmgesel Maruz Bırakma (n=12), Sanal Gerçeklik ile Maruz Bırakma (n=12) ve Kontrol Grubuna (n=12) atanmıştır. Maruz Bırakma grubundaki katılımcılar ile haftada bir kez 40-45 dakikalık oturumlar halinde ortalama 5 seans maruz bırakma uygulaması gerçekleştirilmiştir.
Pilot çalışmanın sonuçları sanal gerçeklik görevlerinin kaygı, tiksinme ve el yıkama ihtiyacını tetiklemede etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Maruz bırakma çalışmasının sonuçları sanal gerçeklik ile maruz bırakmanın OKB belirti şiddeti, bulaşma/kirlenme içerikli OKB belirtileri, sürekli kaygı düzeyi, tiksinme yatkınlığı ve duyarlılığı düzeyleri, olasılık ve tehdite ilişkin bulaşma/kirlenme bilişleri ve negatif duyguların azalmasında ve psikolojik iyi oluşun artmasında etkili olduğuna işaret etmektedir. Bulgular bulaşma/kirlenmeye ilişkin belirtilerin azaltılmasında sanal gerçeklik ile maruz bırakma ile yaşantısal ve imgesel maruz bırakma grupları arasında anlamlı bir farklılığın bulunmadığını ve maruz bırakma gruplarında elde edilen kazanımların uygulamaların sonlanmasından sonraki bir aylık süreçte de korunduğunu göstermektedir. Bu tez çalışmasının sonuçları sanal gerçekliğin bulaşma/kirlenme kaygısının azaltılmasında yaşantısal ve imgesel maruz bırakmaya alternatif ve etkili bir yöntem olarak değerlendirilebileceğine işaret etmektedir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Psikoloji | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2023-07-17T08:11:41Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |