dc.contributor.advisor | Tekin, Halil | |
dc.contributor.author | Aghalari, Bayram | |
dc.date.accessioned | 2017-03-03T08:22:28Z | |
dc.date.available | 2017-03-03T08:22:28Z | |
dc.date.issued | 2017 | |
dc.date.submitted | 2017-02-20 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3241 | |
dc.description.abstract | AGHALARİ, Bairam. Relation between Anatolia and İran from the Epi-Paleolithic to the end of Bronze Ages based on Archeological fainding, Ph.D Tesis, Ankara, 2016.
During this study with the title which has been provided above, two important geographies of Asia Minor, the Anatolian-Iranian relations and their connections beginning with the Epi-Paleolithic period, have been dealt with. Existence of the products of Anatolian based obsidian industry at Levant, Mesopotamia and Zagros is an important indicator of connections between the regions roughly during the period of 17.000-9.500 B.C. In addition to this, when we take into consideration the industry of the Paleolithic era, which was the most important life element of the period, we notice the existence of different cultural structures during the same time period.
Together with the Pre-Pottery Neolithic Period following the Epi-Paleolithic period, during when the foundation of the first established community order was laid down, obsidians with Eastern Anatolian origin reaching the Iranian borders, is a good indicator of the subject relations attaining new dimensions. It was possible to find such products during the Pottery Neolithic Period at almost all of the residential areas of Northwestern, Western, Southwestern and Southern Iran. Despite the obsidian findings, we can easily say that the two geographies basically followed different developmental processes when we take into consideration the architecture, pottery, chipped stone industry, burial customs and other small findings.
Even though Southwestern Iran and Southeastern Anatolia entered into close Relationship/interaction with Mesopotamia together with the Early Chalcolithic (Ubaid) period, it constitute the period during which we have the least knowledge in terms of Iran-Anatolian relations. It is seen during the Late Chalcolithic period that Northwestern Iran, Southern Caucasus and Eastern Anatolia entered into close relations with Mesopotamia and Syria. Together with Early Bronze Age which followed it, as a new process together with basic socio-cultural changes, Kura-Aras/ Early Transcaucasian Culture, High Eastern Anatolia and northwestern Iranian regions, in addition to the Caucasian lands entered into the influence of a single culture. During this period, we can easily see that in addition to the local difference, relations have increased to the highest level. It is understood that the subject relations have continued to the beginning of Iron Age, by being geographically limited with Van-Urmiye Wares in Middle / Late Bronze Ages. | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY i
BİLDİRİM ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii
ETİK BEYAN iv
TEŞEKKÜR v
ÖZET vi
ABSTRACT viii
İÇİNDEKİLER x
KISALTMALAR DİZİNİ xiv
HARİTALAR DİZİNİ xv
TABLOLAR DİZİNİ xvii
LEVHALAR DİZİNİ xviii
GİRİŞ 1
I. Konu 7
II. Amaç 7
III. Yöntem 7
IV. Kapsam 8
I. BÖLÜM: COĞRAFYA 10
I.1. Anadolu Coğrafyası 10
I.1.1.Yer Şekilleri 10
I.1.2. İklim 15
I.1.3. Akarsuları 18
I.1.4. Toprak Yapısı 21
I.2. İran Coğrafyası 23
I.2.1.Yer Şekilleri 24
I.2.2. İklim 30
I.2.3. Akarsuları 37
I.2.4. Toprak Yapısı 40
II. BÖLÜM: EPİ-PALEOLİTİK DÖNEM 43
II.1. Anadolu'da Epi-Paleolitik Dönem 48
II.2. İran'da Epi-Paleolitik Dönem 55
II.3. Epi-Paleolitik Dönemde Anadolu-İran İlişkileri 63
III. BÖLÜM: NEOLİTİK ÇAĞ 70
III.1. Anadolu'da Neolitik Çağ 71
III.1.1. Kronoloji Sorunları 73
III.1.2.1. Çanak Çömlek Öncesi Neolitik Dönem A (PPNA) 76
III.1.2.2. Çanak Çömlek Öncesi Neolitik Dönem B (PPNB) 79
III.1.3.1. Erken Çanak Çömlekli Neolitik Dönem 83
III.1.3.2. Orta ve Geç Çanak Çömlekli Neolitik Dönem 89
III.2. İran'da Neolitik Çağ 97
III.2.1. Kronoloji Sorunları 99
III.2.2.1. Proto Neolitik Dönem I (M.Ö.9500-8500) 101
III.2.2.2. Proto Neolitik Dönem II (M.Ö.8500-8000) 103
III.2.3.1. Çanak Çömlek Öncesi Neolitik Dönem I (M.Ö. 8000-7000) 106
III.2.3.2. Çanak Çömlek Öncesi Neolitik Dönem II (M.Ö.7.000-6.500) 109
III.2.3.3. Çanak Çömlekli Neolitik Dönem I-II (M.Ö.6.500-5.500) 110
III.3. Neolitik Çağ'da Anadolu-İran İlişkileri 115
IV. BÖLÜM: KALKOLİTİK ÇAĞ 157
IV.1. Anadolu'da Kalkolitik Çağ 158
IV.1.1. Kronoloji Sorunları 159
IV.1.2. Erken Kalkolitik Dönem 159
IV.1.3. Orta Kalkolitik Dönem 162
IV.1.4. Geç Kalkolitik Dönem 167
IV.2. İran'da Kalkolitik Çağ 173
IV.2.1. Kronoloji Sorunları 175
IV.2.2. Erken Kalkolitik Dönem 175
IV.2.3. Orta Kalkolitik Dönem 181
IV.2.4. Geç Kalkolitik Dönem 184
IV.3. Kalkolitik Çağ'da Anadolu-İran İlişkileri 192
V. BÖLÜM: TUNÇ ÇAĞLARI 213
V.1. Anadolu'da Tunç Çağları 213
V.1.1. Kronoloji Sorunları 214
V.1.2. Erken Tunç Çağı 214
V.1.3. Orta ve Geç Tunç Çağları 222
V. 2. İran'da Tunç Çağları 229
V.2.1. Kronoloji Sorunları 233
V.2.2. Erken Tunç Çağı 233
V.2.2.1. Kura-Aras Kültürü (ETC) 241
V.2.3. Orta ve Geç Tunç Çağları 263
V.3. Tunç Çağlarında Anadolu-İran İlişkileri 272
VI. BÖLÜM: SONUÇ 317
KAYNAKLAR 336
EK 1. Doktora Tez Çalışması Orjinallik Raporu………………………………………….374
EK 2. Tez Çalışması Etik Kurul İzin Muafiyeti Formu……………………………………375 | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Anadolu | |
dc.subject | Iran | |
dc.subject | İlişki/İletişim | |
dc.subject | Epi-Paleolitik | |
dc.subject | Neolitik Çağ | |
dc.subject | Kalkolitik Çağ | |
dc.subject | Tunç Çağları | |
dc.title | Arkeolojik verilerin ışığında Epi-Paleolitikten Tunç Çağı sonuna kadar Anadolu-İran ilişkileri | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | AGHALARİ, Bayram. Arkeolojik verilerin ışığında Epi-Paleolitikten Tunç Çağları sonuna kadar Anadolu-İran ilişkileri, Doktora Tezi, Ankara, 2017.
Yukarıda belirtildiği başlıklı bu çalışmada Ön Asya'nın iki önemli coğrafi bölgesi olarak Anadolu-İran ilişki ve bağlantıları Epi-Paleolitik dönemden itibaren ele alınmıştır. Anadolu kökenli obsidiyen endüstrisinin ürünlerine Levant, Mezopotamya ve Zagroslarda rastlanıyor olması, kabaca M.Ö. 17.000-9.500 tarih aralığında bölgeler arasındaki bağlantıların varlığının önemli bir göstergesidir. Bununla birlikte dönemin en önemli yaşam unsuru olan yontma taş endüstrisi dikkate alındığında, aynı zaman diliminde farklı kültürel yapılanmaların var olduğu göze çarpmaktadır.
Epi-Paleolitik dönemi izleyen ilk yerleşik toplum düzeninin temellerinin atıldığı Çanak Çömlek Öncesi Neolitik dönem ile birlikte Doğu Anadolu kökenli obsidiyen buluntuların günümüz İran sınırları içine ulaşması ile söz konusu ilişkilerin yeni boyutlar kazandığını söylemek mümkündür. Çanak Çömlekli Neolitik dönemde neredeyse tüm Kuzeybatı, Batı, Güneybatı ve Güney İran'da yer alan yerleşimlerde bu tür ürünler bulunmuştur. Obsidiyen buluntularına karşın, mimari, çanak çömlek, yontma taş endüstrisi, ölü gömme gelenekler ve diğer küçük buluntuları dikkate alındığında iki coğrafyanın temelde farklı gelişim sureci izlediğini söylemek mümkündür.
Erken Kalkolitik (Ubaid) dönem ile birlikte Güneybatı İran ve Güneydoğu Anadolu bağımsız olarak Mezopotamya'yla yoğun bir ilişki/etkileşim halinde olmasına karşın İran-Anadolu ilişkileri açısından en az bilgiye sahip olduğumuz dönemi oluşturur. Geç Kalkolitik sürecinde Kuzeybatı İran, Güney Kafkasya ve Doğu Anadolu, Yukarı Mezopotamya ve Suriye yerleşimleri ile sıkı bir ilişki ve iletişim göstermektedir. Ardından gelen Erken Tunç Çağı ile birlikte yeni bir süreç olarak temel sosyo kültürel değişimlerle ile birlikte Kura-Aras/Erken Transkafkasya kültürü Kafkasya topraklarının yanı sıra, yüksek Doğu Anadolu ve kuzeybatı İran bölgeleri tek bir kültür etkisi altına girmişlerdir. Bu dönemde yerel farklılıkları ile birlikte ilişiklilerin en zirve noktasına ulaştığını görmekteyiz. Söz konusu ilişkiler Orta/Geç Tunç Çağlarında Van-Urmiye boyalıları ile coğrafi açısından da sınırlanarak Demir Çağı başlangıcına kader devam ettiği anlaşılmaktadır. | tr_TR |
dc.contributor.department | Arkeoloji | tr_TR |
dc.contributor.authorID | 10140823 | tr_TR |