| dc.contributor.advisor | Çobanoğlu, Özkul | |
| dc.contributor.author | Sardarinia, Elnaz | |
| dc.date.accessioned | 2017-03-01T06:03:39Z | |
| dc.date.available | 2017-03-01T06:03:39Z | |
| dc.date.issued | 2016-12-28 | |
| dc.date.submitted | 2016-12-28 | |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3235 | |
| dc.description.abstract | Any physical and spiritual property that the society has produced in the process of history and transferred from one generation to another is called culture. Creating the identity of society, culture differentiates societies from one another. Culture is the living and thinking way of society. Culture is the formation of numerous different social signs. Giving shape to periods of transition, traditions, customs, beliefs and ceremonies compose an important physical and spiritual part of culture.
This study titled “Periods of Cultural Transition in the East Azerbaijan” considers folklore cultural products pertaining to periods of transition in East Azerbaijan Province in Iran, and consists of four parts: general information, birth, marriage and death.
All information acquired from written and verbal resources for this research are collected, categorized and examined. Transition periods are explained according to three phases proposed by Van Gennep, including: separation, transition and aggregation. It is shown that established beliefs and practices are connected with ancient Turkish belief systems and after converting to Islam, concepts originating from Islam are combined with these beliefs. This cultural heritage (influenced by standardized and uniformed cultural patterns applied in educational and media systems) is losing its unique cultural elements because it is located in the country of Iran. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY .................................................................................................... i
BİLDİRİM ................................................................................................................. ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ........................... iii
ETİK BEYAN ........................................................................................................... iv
ÖZET .......................................................................................................................... v
ABSTRACT .............................................................................................................. vi
İÇİNDEKİLER ........................................................................................................ vii
ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................. xi
ÖNSÖZ .................................................................................................................... xiii
GİRİŞ .......................................................................................................................... 1
1.BÖLÜM: ARAŞTIRMA ALANININ TANITILMASI ...................................... 9
1.1. Coğrafi Yapı ................................................................................................ 9
1.2. Tarihi Yapı ................................................................................................. 10
1.3. Nüfus ve Ekonomik Yapı .......................................................................... 14
1.4. Sosyo – Kültürel Yapı ................................................................................ 15
2. BÖLÜM: DOĞUM .............................................................................................. 18
2.1. Doğum Öncesi............................................................................................. 19
2.1.1. Kısırlığı Giderme ve Gebe Kalma ................................................. . 19
2.1.1.1. Dinsel ve Büyüsel Nitelikte Olanlar ........................................ 21
2.1.1.2. Halk Hekimliği ........................................................................ 23
2.1.1.2.1. Çille Dökmek ............................................................ 25
2.1.1.2.2. Kurt Tötemi ............................................................... 26
2.1.1.3. Tıbbi Sağaltma Alanına Girenler ............................................. 28
2.1.2. Gebelik .............................................................................................. 29
2.1.3. Ağzı Tatsız ........................................................................................ 31
viii
2.1.4. Yeriklemek (Aşerme) ...................................................................... 31
2.1.5. Çocuğun Cinsiyeti ............................................................................ 33
2.1.6. Doğacak Çocuğa Hazırlık ............................................................... 35
2.1.7. Gebe Kadının Kaçınmaları/Uygulamaları .................................... 37
2.2. Doğum Sırası .............................................................................................. 40
2.3. Doğum Sonrası ........................................................................................... 47
2.3.1. Çocuğun Göbeği ve Eşi .................................................................... 48
2.3.2. Zahı (Lohusalık) .............................................................................. 49
2.3.2.1. Törensel Yemek ....................................................................... 52
2.3.2.2. Törensel Yıkanmak .................................................................. 54
2.3.3. Alkarısı Tasarımı (Albastı hastalığı) ............................................. 57
2.3.4. Ad verme ........................................................................................... 61
2.3.5. Çocuk Görme ................................................................................... 64
3. BÖLÜM: EVLENME .......................................................................................... 67
3.1. Düğün Öncesi ................................................................................................. 68
3.1.1. Evlilik Biçimleri ............................................................................... 69
3.1.2. Eş Seçimi ........................................................................................... 73
3.1.2.1. Muşata ...................................................................................... 73
3.1.2.2. Kız Bakma, Kız Görme ........................................................... 75
3.1.2.3. Elçilik, Kız İsteme ................................................................... 75
3.1.3. Kebin Kesme, Söz Danışma ............................................................... 76
3.1.3.1. Süt Parası ................................................................................. 78
3.1.4. Nişanlılık ........................................................................................... 80
3.1.5. Adaylanmak ..................................................................................... 81
3.2. Düğün ................................................................................................................. 83
3.2.1. Çeyiz .................................................................................................. 84
3.2.2. Düğün Alış Verişi ..................................................................................... 86
3.2.3. Törensel Yıkanma (Düğün Hamamı) ............................................. 87
3.2.4. Kına Gecesi ....................................................................................... 90
ix
3.2.4.1. Düğün Oyunları ....................................................................... 93
3.2.5. Gelin Getirme ................................................................................... 95
3.2.5.1. Akit Sofrası ............................................................................ 103
3.2.5.2. Gelin Süslemesi ..................................................................... 108
3.2.5.3. Geçiş Koruyucuları ................................................................ 110
3.2.6. Hicle (Gerdek) ve Törensel İnziva ................................................ 111
3.3. Düğün Sonrası .......................................................................................... 112
3.3.1. Duvak Kapma ................................................................................ 112
3.3.2. Ayak Açma ..................................................................................... 114
3.4. Evlilikte İnançlar ..................................................................................... 114
3.5. Akrabalık Terimleri................................................................................. 117
4. BÖLÜM: ÖLÜM ............................................................................................... 119
4.1. Ölüm Öncesi ..............................................................................................121
4.1.1. Ölümü Düşündüren Ön Belirtiler ................................................ 122
4.1.2. Kaçınmalar ..................................................................................... 122
4.2. Ölüm Sırası ................................................................................................ 124
4.2.1. Ölüm Anındaki Adetler ve Ölüyle ilgili İnanışlar ...................... 124
4.2.2. Ölünün Gömülmeye Ön Hazırlığı ............................................................ 126
4.2.3. Ölüm Olayının Duyurulması.............................................................. 127
4.2.4. Ölünün Gömülmeye Hazırlanışı (defin hazırlığı) ve Defin ........ 129
4.2.4.1. Yıkama ................................................................................... 129
4.2.4.2. Kefenleme.................................................................................................. 131
4.2.4.3.Tabut ....................................................................................... 133
4.2.4.4. Cenaze Namazı ...................................................................... 134
4.2.4.5. Defin ...................................................................................... 134
4.3. Ölüm Sonrası ............................................................................................ 138
4.3.1. Ölü Evi ............................................................................................ 138
4.3.2. Belirli Günler ................................................................................ . 141
4.3.2.1. Şami Gariban ......................................................................... 142
x
4.3.2.2. Yas Töreni (Taziye) .................................................................. 143
4.3.2.3. İlk Cuma Günü ....................................................................... 144
4.3.2.4. Cuma Akşamları .................................................................... 144
4.3.2.5. Kırk ........................................................................................ 145
4.3.2.6. Yıl .......................................................................................... 146
4.3.2.7. İlk Bayram (Kara Bayram) .................................................... 146
4.3.2.8. Regaip (Ölüler Bayramı) ....................................................... 147
4.3.3.Yas Yemeği ...................................................................................... 147
4.3.4.Ölünün Eşyaları ............................................................................. 149
4.3.5.Yas Nişaneleri .................................................................................. 149
4.3.6. Yastan Çıkartma ............................................................................ 151
4.3.7. Başsağlığı ve Avutucu Sözler ....................................................... 153
4.3.8. Ağıtlar ............................................................................................. 154
4.3.9. Mezarlıklar ve Mezar Taşları ....................................................... 161
SONUÇ ................................................................................................................... 165
KAYNAKÇA .......................................................................................................... 171
EK1. DOKTORA TEZ ÇALIŞMASI ORJİNALLİK RAPORU ..................... 198
EK2. TEZ ÇALIŞMASI ETİK KURUL İZİN MUAFİYETİ FORMU ............ 199 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | İran | tr_TR |
| dc.subject | Doğu Azerbaycan | |
| dc.subject | Geçiş dönemleri | |
| dc.subject | Doğum | |
| dc.subject | Evlilik | |
| dc.subject | Ölüm | |
| dc.title | Doğu Azerbaycan Halk Kültüründe Geçiş Dönemleri | tr_TR |
| dc.title.alternative | The Rites of Passages in East Azerbaycan | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Kültür bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği ve kuşaktan kuşağa aktardığı her türlü maddi ve manevi özelliklerin bütününe denir. Kültür bir toplumun kimliğini oluşturur, onu diğer toplumlardan farklı kılar. Kültür, toplumun yaşayış ve düşünüş tarzıdır. Kültür sayısız farklı sosyal işaretlerin oluşumudur. Geçiş dönemin biçimlendiren gelenek, görenek, inanc ve törenler de kültürün önemli maddı ve manevi bir kısmın duzenliyor.
İran’da yerleşen Doğu Azerbaycan eyaletinde oluşan geçiş dönemleriyle ilgili halk kültürü ürünlerini ele alan “Doğu Azerbaycan Halk Kültüründe Geçiş Dönemleri” başlıklı bu çalışma genel bilgiler, doğum, evlenme ve ölüm olmak üzere dörd bölümden oluşmaktadır.
Bu tezde konuyla ilgili yazılı ve sözlü kaynaklardan elde edilen bilgiler derlenip sınıflandırıldıktan sonra inceleme çalışması yapılmıştır. Van Gennep verinden Halkbimine ait oluşturulmuş kavram esasinda geçiş dönemleri üç aşamada yanı: Ayrılık, Geçit ve Uyum aşamaları esasta açıklanmaktadır.
Tespit edilen inanış ve pratiklerin eski Türk inanç sistemleriyle olan bağlantıları görünüyor, İslam dinin kabullendikten sonra İslam’dan alınan fikirler bu eski inanclarla kaynaştırılmış. Bu kültürel miras şimdi İran ülkesinin yapısında yerleştiği için eğitim ve medya sisteminde yayılan standart ve üniforma kültür kalıplarından etkilenerek, kendine özgü olan kültür unsurların kayp etmek durumundadır. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Türk Halkbilimi | tr_TR |
| dc.contributor.authorID | 10137807 | tr_TR |
