dc.contributor.advisor | Rakıcıoğlu, Neslişah | |
dc.contributor.author | Orkun, Tuğçe | |
dc.date.accessioned | 2017-02-08T09:50:33Z | |
dc.date.available | 2017-02-08T09:50:33Z | |
dc.date.issued | 2017 | |
dc.date.submitted | 2017-01-16 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3147 | |
dc.description.abstract | Detection of food consumption by digital photography is a recently applied method in the world. In this study, food consumption of elderly people was evaluated by daily food record, 24 hour retrospective food record, food frequency and digital photography method and the relevancy of these methods for elderly were evaluated. For this purpose, 52 (27 males, 25 females) elders who does not have a neurological or psychiatric disturbance were included in the study. The study was carried out in Ankara Seyranbağları Nursing Home Directorate for the Elderly Care and Rehabilitation Center between December 2015 and April 2016. Surveys were conducted to determine the general characteristics and physical activity status of the elderly. To assess nutritional status, a Mini Nutritional Assessment Questionnaire was administered to each participant and food frequency was used to determine nutritional habits. Every week, for a period of 3 days, consecutive, avarage 5 participant’s food records keep recorded. Also, in this period, all participants each meal food remains on the plates have photographed before and after the meal, thus, the consumption of food is determined by the help of photographs. The anthropometric measurements of the elderly (weight, height, arm span, waist circumference, hip circumference, mid-upper arm circumference, wrist circumference, calf circumference, neck circumference) has keeped, then body mass index, waist circumference/hip circumference, waist circumference/height rates have calculated. At the end of the research, when the avarage consumption of energy, protein, fat and carbohydrate of elderly are ordered in descending order, it is seen that for all genders the order is same: the highest avarages seen on food records, than food frequency and the lowest avarages seen on digital photography. Daily avarage energy intake in the food record, digital photography and food frequency in respectively of male elderly are 3172,86±484,42 kcal, 2189,60±470,69 kcal ve 2758,26±817,70 kcal and the female elderly are 3312,20±359,41kcal, 2191,73±401,36 kcal ve 2628,00±733,92 kcal. For two of the genders the difference between the measuring methods of energy consumption is statically significant (p=0,000). In both of the genders the lowest intake of all other nutrients except sodium was determined by digital photography method (p<0.05). Most of the consumed food groups (milk, yoghurt, cheese, red meat, potatoes, fruit, oil and sugar group for male elderly, eggs, red meat, fish, meat products, legume, bread, cereals, other vegetables and fat group for female elderly) were found to be highest according to food frequency, then food records and lowest mean values were obtained by digital photography. It was found that there is a positive moderate linear corelations between daily energy consumption of male elderly people and daily energy intake information taken from digital photography method (r=0,410, p=0,034). According to the survey which consider the applied methods to determines the food consumption of elderly, it is seen that the least time consuming (%92,3) and the easiest appliable method (%92,3) is digital photography method. As a result, digital photography method has the abbility to record the full food consumption of elderly in nursing home and it is also a promissing method. Altough there are various limitations in the digital photography method like the other methods used. Therefore, considering the advantages and disadvantages, it is thought that the limitations of the methods and possible errors can be avoided by using more than one method together in the determination of food consumption. | en |
dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
Sayfa
ONAY SAYFASI iii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv
ETİK BEYAN v
TEŞEKKÜR vi
ÖZET vii
ABSTRACT viii
İÇİNDEKİLER ix
SİMGELER VE KISALTMALAR xii
ŞEKİLLER xiv
TABLOLAR xv
1. GİRİŞ 1
1.1. Kuramsal Yaklaşımlar ve Kapsam 1
1.2. Amaç ve Varsayım 3
2. GENEL BİLGİLER 5
2.1. Yaşlılık Dönemi ve Yaşlılarda Beslenmenin Önemi 5
2.2. Yaşlıların Besin Tüketimini Etkileyen Fizyolojik ve Biyolojik Değişiklikler ve Kronik Hastalıklar 7
2.3. Yaşlılarda Beslenme Durumunun Değerlendirilmesi 10
2.3.1. Mini Nütrisyonel Değerlendirme 10
2.4. Antropometrik Ölçümler 11
2.5. Besin Tüketiminin Saptanmasında Kullanılan Yöntemler 12
2.5.1. 24 Saatlik Besin Tüketim Kaydı 18
2.5.2. Besin Tüketim Sıklığı 19
2.5.3. Besin Tüketiminin Doğrudan Gözlenmesi 20
2.5.4. Dijital Fotoğraflama Yöntemi 20
2.6. Yaşlılarda Besin Tüketiminin Saptanmasında Karşılaşılan Güçlükler 23
2.7. Besin Tüketiminin Belirlenmesinde Kullanılan Yöntemlerin Güvenilirlik ve Geçerlilik Durumu 24
2.8. Yaşlılarda Besin Tüketiminin Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Uygunluğunun Karşılaştırılması 30
3. BİREYLER VE YÖNTEM 32
3.1. Araştırma Yeri, Zamanı ve Örneklem Seçimi 32
3.2. Araştırmanın Genel Planı 32
3.2.1. Mini Nutrisyonel Değerlendirme 33
3.2.2. Besin Tüketim Durumunun Saptanması 33
3.2.3. Yaşlıların Fiziksel Aktivite Durumu 34
3.2.4. Antropometrik Ölçümler 34
3.3. Araştırma Verilerinin Toplanması ve Değerlendirilmesi 34
3.3.1. Anket 34
3.3.2. Antropometrik Ölçümler 35
3.4. Besin Tüketim Durumunun Saptanması ve Değerlendirilmesi 36
3.5. Dijital Fotoğraflama 37
3.6. Fiziksel Aktivite Durumunun Değerlendirilmesi 38
3.7. Verilerin İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi 38
4. BULGULAR 39
4.1. Yaşlılara İlişkin Genel Özellikler 39
4.2. Yaşlıların Sağlık Durumlarına İlişkin Özellikleri 40
4.3. Yaşlıların Antropometrik Ölçümlerinin Değerlendirilmesi 44
4.4. Yaşlıların Genel Beslenme Alışkanlıkları 47
4.4.1. Yaşlıların Öğünleri Tüketme Durumu 47
4.4.2. Yaşlıların Beslenme Durumlarını Etkileyen Faktörler 48
4.5. Yaşlıların Fiziksel Aktivite Durumlarının Saptanması 49
4.6. Yaşlıların Besin Tüketim Sıklıkları 52
4.7. Yaşlıların Besin Tüketim Durumları 61
4.8. Yaşlıların Su Tüketim Durumları 69
4.9. Yaşlıların Günlük Enerji ve Besin Ögeleri Alımları 69
4.10. Yaşlıların MNA Puanları ile Farklı Yöntemlerden Elde Edilen Günlük Enerji, Protein ve Karbonhidrat Alımları Arasındaki Korelasyon Durumu 84
4.11. Yaşlıların Günlük Enerji Harcaması ile Enerji Alımları Arasındaki Korelasyon Durumu 85
4.12. Besin Tüketiminin Saptanmasında Kullanılan Yöntemlerin Zaman ve Tercih Açısından Karşılaştırılması 86
5. TARTIŞMA 87
5.1. Yaşlılara İlişkin Genel Özellikler 87
5.1.1. Yaşlıların Yaş ve Cinsiyete Göre Dağılımları 87
5.1.2. Yaşlıların Eğitim Durumlarına Göre Dağılımları 88
5.1.3. Yaşlıların Huzurevinde Kalış Sürelerine Göre Dağılımları 88
5.1.4. Yaşlıların Genel Sağlık Durumları 89
5.1.5. Yaşlıların Antropometrik Özelliklerinin Değerlendirilmesi 91
5.2. Yaşlıların Genel Beslenme Alışkanlıkları 94
5.2.1. Öğün Sayısı ve Öğün Atlama Durumu 94
5.3. Yaşlıların Fiziksel Aktivite Durumlarının Saptanması 95
5.4. Yaşlıların Besin Tüketim Sıklıkları 97
5.5. Yaşlıların Besin Tüketim Durumları 98
5.5.1. Yaşlıların Enerji ve Besin Ögesi Alımları 100
5.6. Besin Tüketim Kayıt Yöntemlerinin Karşılaştırılması 103
6. SONUÇLAR 105
7. ÖNERİLER 117
8. KAYNAKLAR 118
9. EKLER
EK 1. Yaşlıların Günlük Enerji Ve Besin Öğesi Gereksinim Miktarları
EK 2. Yaşlılar Için Enerji ve Besin Öğelerini Karşılayacak Günlük Besinlerin Yaklaşık Miktarları
EK 3. Etik Kurul Onay Formu
EK 4. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı İzin Belgesi
EK 5. Uygulanan Anket
EK 6. Yaşlıların Tükettikleri Besinlerin Tüketim Öncesi ve Tüketim Sonrası Fotoğrafları
EK 7. Araştırma Kapsamında Yaşlılardan Alınan Antropometrik Ölçümler ve Ölçümlerin Sınıflandırma Değerleri
10. ÖZGEÇMİŞ | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Besin kayıt yöntemi | tr_TR |
dc.subject | Dijital fotoğraflama | |
dc.subject | Besin tüketimi | |
dc.subject | Besin tüketim sıklığı | |
dc.subject | Yaşlı | |
dc.title | Huzurevi Yaşlılarında Farklı Besin Tüketim Kayıtlari ile Dijital Fotoğraflama Yönteminin Karşılaştırılması. | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Besin tüketiminin dijital fotoğraflama yöntemiyle saptanması, dünyada yakın zamanda uygulanmaya başlanmış bir yöntemdir. Bu çalışmada yaşlıların besin tüketimlerinin günlük besin tüketim kaydı (BTK), 24 saatlik geriye dönük besin tüketim kaydı (GDBTK), besin tüketim sıklığı (BTS) ve dijital fotoğraflama (DF) yöntemi ile saptanması ve yaşlı için yöntemlerin uygunluk durumu değerlendirilmiştir. Bu amaçla Aralık 2015 – Nisan 2016 tarihleri arasında Ankara ili Seyranbağları Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü’nde kalmakta olan nörolojik veya psikiyatrik bir rahatsızlığı bulunmayan 52 (27 erkek, 25 kadın) huzurevi sakini araştırmaya dahil edilmiştir. Yaşlılara ilişkin genel özellikleri ve fiziksel aktivite durumlarını saptamak için anket uygulanmıştır. Beslenme durumlarını değerlendirmek amacıyla her katılımcıya Mini Nütrisyonel Değerlendirme anketi uygulanmış ve beslenme alışkanlıklarının saptanması için besin tüketim sıklığı kullanılmıştır. Her hafta ortalama 5 katılımcının besin kayıtları birbirini izleyen üç gün süre ile alınmıştır. Ayrıca, bu dönemde katılımcıların her öğünündeki yiyecek ve içeceklerin, tüketim öncesi ve sonrasında tabak artıklarının fotoğrafları çekilmiş ve tüketilen tüm besinlerin miktarları fotoğraf yardımı ile belirlenmiştir. Yaşlıların antropometrik ölçümleri (vücut ağırlığı, boy uzunluğu, kulaç uzunluğu, bel çevresi, kalça çevresi, üst orta kol çevresi, bilek çevresi, baldır çevresi, boyun çevresi) alınmış, beden kütle indeksi (BKI), bel çevresi/kalça çevresi, bel çevresi/boy uzunluğu oranları hesaplanmıştır. Çalışmanın sonunda yaşlıların enerji, protein, yağ ve karbonhidrat alım ortalamaları en büyükten en küçüğe doğru sıralandığında en yüksek ortalamalar her iki cinsiyette de BTK’dan elde edilirken bunu BTS’den elde edilen ortalamalar izlemekte olup en düşük ortalamalara sahip olan yöntem ise DF’dir. Erkek yaşlıların günlük enerji alımlarının ortalaması (±SD) BTK, DF ve BTS’na göre sırasıyla 3172,86±484,42 kkal, 2189,60±470,69 kkal ve 2758,26±817,70 kkal; kadın yaşlıların sırasıyla 3312,20±359,41kkal, 2191,73±401,36 kkal ve 2628,00±733,92 kkal’dir. Her iki cinsiyet için de enerji alımlarının yöntemler arasındaki farkları istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0,000). Her iki cinsiyette de sodyum haricindeki diğer tüm besin ögelerinin en düşük alım miktarları DF yönteminde saptanmıştır (p<0.05). Tüketilen besin gruplarının çoğunluğunun (erkek yaşlılar için süt-yoğurt, peynir, kırmızı et, patates, meyveler, sıvı yağ ve şeker grubu; kadın yaşlılar için yumurta, kırmızı et, balık, et ürünleri, kurubaklagiller, ekmek, tahıllar, diğer sebzeler ve katı yağ grubu) ortalaması en yüksek BTS’da bulunmuş, daha sonra BTK, en düşük ortalamalar da DF yönteminde elde edilmiştir. Erkek yaşlıların günlük enerji harcamaları ile dijital fotoğraflama yönteminden elde edilen günlük enerji alımları arasında pozitif yönlü orta düzeyde doğrusal bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (r=0,410, p=0,034). Bu çalışma çerçevesinde incelenen yaşlılara besin tüketimlerinin saptanması için uygulanan yöntemler hakkında yapılan anket sonuçlarına göre en az zaman alan (%92,3) ve uygulanabilirlik açısından kolay olan (%92,3) yöntemin dijital fotoğraflama yöntemi olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak dijital fotoğraflama yöntemi huzurevi yaşlılarında besin tüketiminin değerlendirilmesinde eksiksiz besin tüketim kaydı yapılabilme olanağı sağlayan ve gelecek vaat eden bir yöntemdir. Ancak diğer yöntemlerde olduğu gibi dijital fotoğraflama yönteminin de çeşitli sınırlılıkları bulunmaktadır. Bu nedenle avantaj ve dezavantajlar göz önünde bulundurulduğunda, besin tüketimlerinin saptanmasında birden fazla yöntemin birlikte kullanılmasıyla yöntemlerin öngörülen sınırlılıklarının ve ortaya çıkabilecek hataların önüne geçilebileceği düşünülmektedir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Beslenme ve Diyetetik | tr_TR |