dc.contributor.advisor | Özden, Mehmet | |
dc.contributor.author | Ataç, Kaan Kutlu | |
dc.date.accessioned | 2017-02-06T10:36:48Z | |
dc.date.available | 2017-02-06T10:36:48Z | |
dc.date.issued | 2016-12-28 | |
dc.date.submitted | 28-12-28 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/3142 | |
dc.description.abstract | This study is about how the United States of America-Turkey relations were shaped during the first presidential term of Dwight D. Eisenwoher 1953-1957 within the framework of Middle East Security against Soviet expansion in the context of early stage strategy of the Cold War. President Eisenhower developed policies to make Turkey play an active part in the defense of the Western block to prevent the efficacy of the Soviet Union in its southern wing in the geography of the Middle East, in which the USA had vital interests. In this context Turkey took an active part in the Western block as a loyal ally in the policy of alliances in the Middle Eastern security system.
The primary purpose of the Eisenhower administration’s policies is to create a stable Turkey, both economically and politically, in the light of defense policy implementations. However, economic turmoil in Turkey, particularly after 1953, caused Washington to face substantial problems in the search of stability in Ankara. The more Turkey needed American aid to cope with the economic turmoil created by its struggle for economic development, the more its feature of being a loyal ally started to be questioned by policy makers of the Eisenhower administration. However, Turkey’s unique geostrategic location in the Middle Eastern geography has always helped her play a key role in Western security policies; also Turkey has always used her particular location as leverage before Washington. This constituted the typical nature of the Turkish Cold War. Thus, in the Syrian Crisis of 1957, Turkey demonstrated the ability to use the Eisenhower administration’s concern with the expansion of international communism, which constituted the primary item of the Cold War strategy, for her own interests. | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY iii
BİLDİRİM ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI iii
ETİK BEYAN iv
TEŞEKKÜR vi
ÖZET vi
ABSTRACT vii
İÇİNDEKİLER viii
KISALTMALAR xi
TABLOLAR DİZİNİ xii
GİRİŞ 1
1. BÖLÜM: ÇERÇEVE VE AMAÇ 5
1.1. TEZ KONUSUNUN MAHİYETİ, KAPSAMI VE SINIRLARI 5
1.2. YÖNTEM, KAYNAKLAR VE LİTERATÜR 7
1.3. SOĞUK SAVAŞ TARİHÇİLİĞİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME 9
2. BÖLÜM: “TÜRK MESELESİ” VS SOVYETLER BİRLİĞİ (1945-1952) 13
2.1. TÜRKİYE’NİN BATI BLOĞUNA YÖNLENDİRİLMESİ: TÜRKİYE’YE YÖNELİK SOVYET TEHDİDİ (1945-1947) 13
2.2. TÜRKİYE’NİN BATI BLOĞU İLE EKLEMLENMESİ, 1947-1952 45
2.2.1. Truman Doktrini 45
2.2.2. Marshall Planı ve NATO’ya Giriş 64
3. BÖLÜM: EISENHOWER YÖNETİMİ VE GLOBAL SOĞUK SAVAŞ’TA STRATEJİ ARAYIŞLARI 86
3.1. EISENHOWER YÖNETİMİ: SOĞUK SAVAŞ’TA MİLLİ GÜVENLİK VE DIŞ POLİTİKANIN ŞEKİLLENMESİ 86
3.2. “SOLARYUM PROJESİ”, “THE NEW LOOK” POLİTİKASI VE MİLLİ GÜVENLİK KONSEYİ YÖNERGESİ NSC 162/2 98
4. BÖLÜM: “TÜRK MESELESİ” VS ABD (1953-1957) 113
4.1. TÜRK EKONOMİSİNDEKİ BUHRAN (1953-1957) 113
4.2. ABD MİLLİ GÜVENLİK SORUNU OLARAK TÜRKİYE (1953-1957) 128
5. BÖLÜM: EISENHOWER YÖNETİMİ, TÜRKİYE VE GÜVENLİK (1953-1957) 212
5.1. ORTADOĞU’DA GÜVENLİK ARAYIŞI: BAĞDAT PAKTI’NA GİDEN YOL 212
6. BÖLÜM: 1957 SURİYE BUHRANI: BİR SOĞUK SAVAŞ VAK’ASI, AĞUSTOS-EKİM 1957 248
6.1. BUHRANIN DOĞUMU 248
6.2. TÜRKİYE, BUHRAN VE FIRSAT 251
6.3. BUHRANIN SONUÇLARI 304
SONUÇ 311
KAYNAKÇA 316
Ek-1. Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ın 19 Ocak 1957’de IMF’ye yazdığı borç ödeme isteğine ait mektup 352
Ek-2. CIA SNIE 11-9-57 24 September 1957 Suriye Buhranında Bölge Ülkelerinin Deniz Kuvvetlerinin Savaş Durumu 353
Ek-3. Çekoslovak Roháč mizah dergisinde Suriye Buhranı ile ilgili 1958’de yayınlanan karikatür 355
Ek-4. SSCB Lideri Nikita Kruşçev Moskova Türk Büyükeçiliği LİFEMAGAZİNE 11 Nov 1957 356
Ek-5. Etik Kurul İzin Formu 359
Ek-6. Tez Orjinallik Formu 361 | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | ABD | |
dc.subject | SSCB | |
dc.subject | Türkiye | |
dc.subject | Suriye | |
dc.subject | Eisenhower yönetimi | |
dc.subject | Soğuk Savaş | |
dc.subject | Ortadoğu | |
dc.subject | Ortadoğu Güvenliği | |
dc.title | Dwight D. Eisenhower'ın Birinci Başkanlık Döneminde Amerika Birleşik Devletleri-Türkiye İlişkileri 1953 1957 | tr_TR |
dc.title.alternative | The United States of America-Turkey Relations During
Dwight D. Eisenhower’s Presidency, The First Term 1953-1957 | eng |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu çalışma Dwight D. Eisenhower’ın birinci başkanlık döneminde (1953-1957) SSCB yayılmacılığına karşı Ortadoğu güvenliğinde Amerika Birleşik Devletleri-Türkiye ilişkilerinin nasıl şekillendiğiyle ilgilidir. Başkan Eisenhower yönetimi, ABD’nin hayati çıkarlarının bulunduğunu Ortadoğu coğrafyasında Sovyetler Birliği’nin güney kanadındaki etkinliğini önleme adına Türkiye’nin Batı bloğunun savunmasında aktif olarak yer almasını sağlayacak politikalar geliştirmiştir. Bu çerçevede Türkiye Ortadoğu güvenlik sisteminde ittifaklar politikasında sadık bir müttefik olarak Batı bloğunda aktif olarak yer almıştır.
Eisenhower yönetiminin politikalarının öncelikli amacı, savunma stratejilerinin uygulanması anlamında ekonomik ve siyasi yönden istikrarlı bir Türkiye’dir. Ancak özellikle 1953’ten sonra Türkiye’de yaşanan ekonomik problemler Washington’un Ankara’daki istikrar arayışında ciddi sorunlarla karşılaşmasına neden olmuştur. Türkiye ekonomik kalkınma çabalarının yarattığı sorunlarla baş edebilmek için daha fazla Amerikan yardımına ihtiyaç duydukça sadık müttefik olma özelliği Eisenhower yönetimindeki karar alıcılar tarafından sorgulanmaya başlanmıştır. Ancak Ortadoğu coğrafyasında sahip olduğu eşsiz jeostratejik konum Batı güvenlik politikalarında Türkiye’nin her zaman kilit rol oynamasına neden olmuş, Türkiye de bu konumunu Washington nezdinde bir manivela olarak kullanmıştır. Bu durum Türk Soğuk Savaşı’nın tipik özelliğini oluşturmuştur. Nitekim 1957 Suriye Buhranında Türkiye Eisenhower yönetiminin Soğuk Savaş stratejisinde öncelikli maddesini oluşturan uluslararası komünizmin yayılması endişesini kendi çıkarları doğrultusunda kullanma yeteneğini göstermiştir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Tarih | tr_TR |