dc.description.ozet | Bu çalışmada yüzeyde güçlendirilmiş Raman spektroskopisi (YGRS) tekniği kullanılarakhızlı ve hassas ağır metal tayinine yönelik analiz sistemlerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır.Buna göre insan sağlığı açısından büyük önem arz eden alüminyum, antimon, arsenik,kadmiyum ve kurşun olmak üzere beş ağır metal iyonu seçilmiştir. Tez çalışması ikiaşamada yürütülmüş olup ilk aşamada ağır metal iyonlarının dendrimer molekülleri vegümüş nanopartiküller varlığında ve yokluğunda sahip oldukları YGRS spektrumlarıincelenmiştir. Bu aşamada spektrum kalitesini etkileyen parametrelerden dendrimer vepartikül konsantrasyonunun analiz için optimum miktarları belirlenmiştir. Elde edilenveriler doğrultusunda seçilen metal iyonlarına özgü kalibrasyon eğrileri oluşturulmuştur.Oluşturulan kalibrasyon eğrileri incelendiğinde en hassas sonuçların Al+3 iyonu için D3
dendrimeri varlığında 1195-1236 cm-1
, Sb+2 iyonu için D3 dendrimerleri varlığında 898-
953 cm-1
, As+3 iyonu için D3 dendrimeri varlığında 356-504 cm-1
, Cd+2 iyonu için D1
dendrimeri varlığında 627-669 cm-1 ve Pb+2 iyonu için D4 dendrimeri varlığında 900-940
cm-1 dalga sayısı aralığındaki spesifik bantların takip edilmesiyle elde edildiği
görülmüştür. Bu kalibrasyon grafiklerinin doğrusallıklarını ifade eden gözlenebilme değeri
(LOD) ve tayin alt sınır değeri (LOQ) ise Al+3, Sb+2, As+3, Cd+2 ve Pb+2 iyonları için
sırasıyla 0.16, 0.10, 0.02, 0.04 ve 1.20 ppm ile 0.49, 0.31, 0.05, 0.11 ve 3.62 ppm olarak
hesaplanmıştır. Tezin ikinci aşamasında toplanan YGRS verileri kemometrik analiz
yöntemlerinden biri olan PCA ile işlenmiş ve her bir dendrimer varlığında beş metal
iyonuna ait komplekslerin oluşturduğu grupların ayrı ayrı elde edilmesine ve bu sayede
seçici analize imkan sağlayan PCA modelleri geliştirilmiştir. | tr_TR |