Göçün 60.Yılında Almanya'da Türkler ve Türkçe Öğretimi

Abstract

Türkiyat, Türk tarihi, dili ve kültürü ilgili araştırmaları, Avrupa’nın muhtelif ülkelerinde 18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren kurulan Doğu Dilleri/Şarkiyat (Fransa’da INALCO) enstitülerinin içinde, ayrı bir dal olarak gelişmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nde, Türkiyat alanında Avrupa’dakine benzer nitelikte bilimsel çalışmalar yapan ilk kuruluş, Atatürk’ün direktifleri ile 1924 yılında Darülfünun (1933’ten sonra İstanbul Üniversitesi) bünyesinde Ord. Prof. Dr. M. Fuad Köprülü tarafından kurulan Türkiyat Enstitüsü’dür. Enstitünün kuruluş amacı, Türk dili ve tarihi üzerine bilimsel araştırmalar yapmak ve bunları neşretmekti. Bu tarihten uzun bir süre sonra, 1992 yılından itibaren çeşitli üniversitelerde Türkiyat enstitüleri açılmaya başladı. Bunlardan biri de 1992 yılında 3837 sayılı kanunla kurulan Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’dür. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünün kuruluş amacı Türk dili, edebiyatı, tarihi, kültürü ve sanatı alanlarında disiplinler arası perspektifle nitelikli bilimsel araştırmalar yapmak, bunları bilim dünyası ile paylaşmak ve evrensel ölçütlerde lisansüstü eğitim-öğretim vermektir. 1992’de kurulmuş olmakla beraber Enstitünün aktif olarak faaliyete geçmesi 2002 yılında gerçekleşebilmiştir. Bu tarihten sonra hemen tüm faaliyet alanlarıyla ilgili hızlı bir çalışma sürecine giren Enstitüde, 2004 yılından itibaren Türkiyat Araştırmaları adlı bir dergi yayımlanmaya başlanmıştır. Düzenli olarak yılda iki kez çıkan derginin 2021 yılında 34., 35. ve 35. Özel sayısı ile 36. sayıları yayımlanmıştır. Dergi hâlihazırda TÜBİTAK SBVT, MLA, EBSCO gibi alan indeksleri tarafından taranmakta olup alanında saygın bir nitelik kazanmış durumdadır. Enstitümüzde ayrıca Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi de yayımlanmaktadır. Dergi 2014 Yaz döneminden itibaren yayımlanmaya başlayan hakemli, süreli ve yerel bir dergi olup, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanındaki çalışmaları teşvik etmeyi, yapılan bilimsel çalışmaların sonuçlarını ve tartışılan-üretilen yöntemleri bilim dünyası ile hızlı bir şekilde paylaşmayı hedeflemektedir. Kısa adı HÜYDOTAD olan dergi, Yaz ve Kış sayıları olmak üzere yılda iki kez yayımlanır. 2021 yılında derginin 6. sayısı yayımlanmıştır. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünün amaçlarından biri de Türkiyat alanında erişilen son bilgileri ve yeni yöntemleri vakit geçirmeden bilim dünyasıyla paylaşmak, bunun için sempozyumlar düzenlemektir. Bu bağlamda Enstitü, ilki 2006 yılında gerçekleşen temalı sempozyumlar serisini başlattı. Ardından 2008, 2010, 2012 ve 2014, 2017 yıllarında ve son olarak da 2021 yılında “Göçün 60. Yılında Almanya’da Türkler ve Türkçe Öğretimi” konulu Sempozyumla birlikte 7 uluslararası “temalı” sempozyumu başarılı bir şekilde gerçekleştirdi. Yapılan bu sempozyumların bildirileri kısa zamanda yayımlandı ve sonuçları bilim dünyasıyla paylaşıldı. İşte bu bağlamda Türkoloji üst disiplini çerçevesinde Türkçenin özellikle yurt dışında öğretimine de odaklanan Enstitünün Hacettepe Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi (TÖMER) ile iş birliği hâlinde Almanya’ya Türk göçünün 60. yılında “Göçün 60. Yılında Almanya’da Türkler ve Türkçe Öğretimi” konulu 7. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu 17-18 Haziran 2021 tarihlerinde çevrimiçi olarak gerçekleştirilmişti. İşte elinizdeki bu çalışma burada sunulan bildirilerin bir araya getirilmesi ile oluşturulmuştur. Türkiye’den sonra en yoğun olarak Türkiye Türkçesinin öğretildiği bir ülke olan Almanya’da ve diğer Avrupa ülkelerinde Türkçenin günümüzdeki durumundan hareketle geleceğe bir perspektif çizmek Türkoloji disiplinin öncelikli görevleri arasındadır. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, uluslararası nitelikte bilimsel etkinlikler düzenlemek; eğitim-öğretim, araştırma ve yayın gibi faaliyetlerine devam edecektir. Bu hedeflerinin yanı sıra, bölgesel çalışmalara öncelik vererek mevcut kalitesini artıracaktır.