Show simple item record

dc.contributor.advisorAcun, Ramazan
dc.contributor.authorTirfil, Tuğçem
dc.date.accessioned2022-04-15T08:31:22Z
dc.date.issued2022
dc.date.submitted2022-04-05
dc.identifier.citation1. Arşiv Kaynakları 1.1. Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA) BOA., HAT, 298/17685; 275/16170; 293/17474; 589/28966. BOA., DH. MKT., 1922/75. BOA., İ. MVL., 444/19767. BOA., A.MKT.NZD., 73/27. BOA., İ. ŞD., 38/1919-2; 224/76-2,3. BOA., İ. DH., 677/47203; 37/1749; 597/41632. BOA., İ. HR., 149/7830; 4/198. BOA., İ. DUİT., 115/64; 115/66; 84/55. BOA., İ. MMS., 28/1204; 33/1364; 184/30-2. BOA., İ. MF., 16/29-6,7; 13/4-3. BOA., Y. EE.KP., 37/3649. BOA, MF. MKT., 1/73; 2/176; 3/171; 325/75; 5/179; 17/114; 29/1; 118/61; 662/47; 1175/63. BOA., Y.A. RES., 21/27; 22/45. BOA., MV., 251/66; 9/76; 83/2. BOA., A. MKT. MHM., 112/57; 472/59. BOA., BEO. AYN.d., 1725. BOA., DUİT., 115/43; 96/43-3. BOA., İ. ŞD.HUS., 231/8-9-10-11. BOA., MF. ALY., 135/79. BOA., MF. MKB., 214/35; 214/80. BOA., MF. İST., 31/100. 2. Kanun ve Mevzuatlar 2.1. Bâb-ı Âlî Sadâret-i Uzmâ Müdevvenât-ı Kānûniyye Müdîriyyeti Düstur, 1. Tertip, C. 1. Düstur, 1. Tertip, C. 2. Düstur, 1. Tertip, C. 3. Düstur, 2. Tertip, C. 1. Düstur, 2. Tertip, C. 2. 3. Süreli Yayınlar Cumhuriyet Gazetesi, S. 2 Mart 1995. Hâkimiyet-i Milliye, “Meşrutiyet Devrinde Maarif Sistemimiz”, 10 Mart 1930. Hayat Mecmuası, S. Eylül 1868. Hayat Mecmuası, S. Mart 1969. Hayat Mecmuası, S. Şubat 1977. Hürriyet Gazetesi, S. 24 Mayıs 2016. Kadıköy Gazetesi, S. 21 Eylül 2021. Star Gazetesi, S.6 Nisan 2014. Tambur: Galatasaray Lisesi Yayın Organı, Aralık 2001. Tambur: Galatasaray Lisesi Yayın Organı, Eylül 1998. Tearüf-i Müslimin, C. 1, S. 23, 1908/1909. 4. Tezler AGRAS, Nurdal, II. Mahmud Dönemi Islahat Hareketleri ve II. Mahmud’un Eğitim Öğretim Faaliyetleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Anabilim Dalı, Konya 2010. ALTIN, Hamza, II. Abdülhamid ve II. Meşrutiyet Devirlerinde Öğretmen Yetiştirme Meselesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Ankara 2009. ALTINOVA, Ayşegül, Osmanlı Modernleşmesinde Rüşdiye Mektepleri, Yayınlanmış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, Ankara 2010. ARSLAN, Hatice, Osmanlı Askeri Islahatlarında İstihdam Edilen Yabancı Uzmanlar (1730 – 1908), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı – Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, Isparta 2010. ATASOY, Turgut, Türk Askeri Yönetiminin Dönüşümü: Osmanlı’dan 1980’lere, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Yönetim Bilimleri Anabilim Dalı, Ankara 2016. AYDIN, Hüseyin, Cağaloğlu Anadolu Lisesi ve Tarihi Gelişimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Konya 2012 AYDINLIK, Badegül Eren, Osmanlıların Modern Döneminde Kızların Eğitimi: İnas Rüştiyeleri ve Eğitim Programları (1859 – 1908), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul 2018. BADUR, Adil Mete, Çamlıca Kız Lisesi/ Ahmet Ratıp Paşa Köşkü Yapı Detaylarının Koruma ve Restorasyonu Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul 2018. BASKIN, Bahar, 2. Meşrutiyet’te Eğitim, Kadın ve İnas Darülfünunu (İlk Kadın Üniversitesi), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı - Siyaset ve Sosyal Bilimler Bilim Dalı, İstanbul 2007. DEMİR, Timur, Eğitim Tarihimizde Heybeliada Bahriye Mektebi’nin Yeri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı Yakınçağ Bilim Dalı, Kayseri 2011. DEMİREL, Derya, Osmanlı Devleti’nde Sultaniler ve İdadiler, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun 2007. ENGİN, Emel, Galatasaray Lisesi 1923 – 1950 Dönemi, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul 2007. ERDOĞAN, Aynur, Türkiye’de Yurtdışına Öğrenci Gönderme Olgusunun Sosyolojik Çözümlemesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, İstanbul 2009. ERKEK, Mehmet Salih, II. Meşrutiyet Döneminde Türk Eğitim Sistemindeki Gelişmeler ve Ethem Nejat Bey, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi-Tarih Öğretmenliği Bilim Dalı, İzmir 2009. ESER, Gülşah, Mekteb-i Harbiye’nin Türkiye’de Modern Bilimlerin Gelişmesindeki Yeri (1834-1876), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı, İstanbul 2005. GENÇOĞLU, Mustafa, Osmanlı Devleti’nde Batıya Eğitim Amacıyla Gönderilenler (1830-1908) Bir Grup Biyografi Araştırması, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara 2008. GÖK, Hayrullah, Arşiv Belgelerinin Işığında Kara Harp Okulu Tarihi (1834-1883), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara 2005. GÜNEL, Necmi, II. Meşrutiyet Öncesi Fikir Akımları ve Ali Suavi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü - Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul 1993. HAYTA, Sibel, 1869 Maarif-i Umumiye Nizamnâmesi ve Türk Eğitimine Katkıları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 1995. İDE, Ramazan, Osmanlı Modernleşmesi Açısından II. Abdülhamid Dönemi Eğitim Politikaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Anabilim Dalı, İstanbul 2017. KAÇAR, Mustafa, Osmanlı Devleti’nde Mühendishânelerin Kuruluşu ve Bilim ve Eğitim Anlayışındaki Değişmeler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Bilim Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul 1994. KINA, Mehmet, Tanzimat Dönemi’nde Eğitimde Çağdaşlaşma Hamlesi ve Öğretmen Yetiştirme Sistemi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir 2006. KOCAMANOĞLU, Emine, Yabancı Okullarda Din Eğitimi, Robert Kolej- Mekteb-i Sultâni (Galatasaray Lisesi) Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2003. LEKESİZ, M. Hulusi, Osmanlı İlmi Zihniyetinde Değişme (Teşekkül, Gelişme, Çözülme XV – XVII. Yüzyıllar), Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 1989. MUHAMMEDİ, Hayriye, Vefa Lisesi’nin Eğitim Tarihimizdeki Yeri ve Önemi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, İstanbul 2006. ÖZGAN, Deniz, II. Mahmut (1808-1839) ve Atatürk (1923 – 1938) Dönemi Eğitim Politikalarının Karşılaştırılması ve Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı, Ankara 2012. ÖZTÜRK, Burcu, 1923 – 1950 Yılları Arasında Türkçe ve Edebiyat Öğretmeni Yetiştiren Kurumların Türk Eğitim Tarihindeki Yeri Üzerine Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara 2012. POLLOCK YOLAÇ, Bahar, Ottoman Imperial Women’s Contribution to the Tanzimat (1839-1876): The Case of Bezmiâlem and Pertevniyal Valide Sultans, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji ve Sanat Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul 2019. SEMİZ, Aylin, Türk Ortaöğretim Sisteminde Galatasaray Lisesi (Mekteb-i Sultani): Yeri ve Tarihsel Gelişimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2008. SOYDAN, Tarık, Osmanlı-Türk Modernleşme Süreci ve Eğitimin Belirlenimi (1789-1946), Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara 2012. ŞAHBAZ, Namık Kemal, Tanzimat’tan Cumhuriyet’in İlk Yıllarına Kadar (1839-1928) Türkiye’de İlkokuma ve Yazma Öğretimi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Türkçe Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara 2005. ŞAHİN, Adem Ali, Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Kadar Eğitim Sistemi, Yönetimi ve Denetimi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, İstanbul 2015. ŞEYHOĞLU, Beyza, Tanzimat Dönemi’nde Bahriye Alanında Yapılan Islâhât Hareketleri ve Bahriye Meclisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara 2021. ŞİMŞEK, Kamuran, II. Abdülhamid Dönemi Osmanlı Devleti’nde Engelliler ve Engelli Politikaları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı -Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, Denizli 2017. TEMUR, Zedet, L’université francophone de Galatasaray à Istanbul, Thése pour obtenir le grade de Docteur Université Jean Moulin Histoire du droit des institutions et des faits sociaux, Lyon 2011. TÜMER ERDEM, Yasemin, II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Kızların Eğitimi, Yayınlanmış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul 2007. UYANIK, Ercan, Modernleşme Döneminde Türk Aydınının Eğitime Bakışı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ortaöğretim Sosyal Alanlar Anabilim Dalı, İzmir 2006. ÜSTÜN, Kadir, The New Order and Its Enemies: Opposition to Military Reform in the Ottoman Empire 1789 – 1807, Yayınlanmamış Doktora Tezi, University of Columbia in the Graduate School of Arts and Sciences, New York 2013. YANAR, İsa, Tanzimat Dönemi Eğitim Sistemi ve Yeniden Yapılanma Çabaları, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı – Eğitim Yönetimi, Eğitimi, Denetimi ve Planlaması Bilim Dalı, Malatya 1996. YELİ, Sema, III. Selim Dönemi Askeri ve Eğitim Alanındaki Islahat Hareketleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Elazığ 2005. YEŞİL, Fatih, Nizâm-ı Cedid’den Yeniçeriliğin Kaldırılışına Osmanlı Kara Ordusunda Değişim 1793-1826, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara 2009. YILDIRIM, Ruveyda Nida, II. Mahmut Dönemi Islahat Hareketleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi Bilim Dalı, Elazığ 2006. 5. Yayınlanmış Eserler ABOU-EL-HAJ, Rifa’at Ali, Modern Devletin Doğası: 16. Yüzyıldan 18. Yüzyıla Osmanlı İmparatorluğu, çev. Canay Şahin, Oktay Özel, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara 2000. ACAR, Şinasi – BİR, Atilla – KAÇAR, Mustafa, “Osmanlı’da Sivil Mühendis Yetiştirmek Üzere Açı lan Hendese-i Mülkiye Mektebi”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları Dergisi, C. 17, S. 2, 2016, s. 1 – 26. ACUN, Fatma (Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Öğretim Üyeleri), Atatürk ve Türk İnkılap Tarihi, Siyasal Yayınevi, Ankara 2016. AÇIK, Kerim, “Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Kadar Olan Dönemde Rüşdiye, İdadi ve Sultani Mekteplerindeki Arapça Derslerinin Yabancı Dil Öğretimi Açısından Değerlendirilmesi”, EKEV Akademi Dergisi, C. 20, S. 65, 2016, s. 318 – 348. ADIVAR, A. Adnan, Osmanlı Türklerinde İlim, Remzi Kitabevi, İstanbul 1982. AKARLI, Engin D., “Abdulhamid II’s Attempt to Integrate Arabs into the Ottoman System”, Palestine in the Late Ottoman Period: Political, Social and Economic Transformation, ed. David Kushner, Yad İzhak Ben-Zvi, E.J. Brill Publishing, Leiden 1986, s. 74 – 92. AKÇURA, Yusuf, Üç Tarz-ı Siyaset, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1976. AKGÖNENÇ, Oya, “Mekteb-i Mülkiye (Siyasal Bilgiler Okulu)”, Atatürk Ansiklopedisi, C.1, T.C. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu – Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı, 2021. AKKAYA, Mustafa – ÖZKAN, Hatice, “Enderun Mektebi’ne Öğrenci Alım Usulleri”, Türk İslâm Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, C. 15, S. 30, Mart 2020, s. 149 – 170. AKSAN, Virginia H., Kuşatılmış Bir İmparatorluk: Osmanlı Harpleri (1700-1870), çev. Gül Çağalı Güven, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2017. AKSOY, Abdülkadir, “Geleneksel Devletten Modern Devlete: Sanayi Devrimi ve Kamu Yönetimi Düşüncesinde Değişim”, Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi, C. 2, S. 3, 2016, s. 31 – 37. AKSU, Ayşe Aksu, “Türk Eğitim Tarihinde Azınlık ve Yabancı Okulları”, Kronolojik ve Tematik Türk Eğitim Tarihi, ed. Mustafa Gündüz, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2020, s. 195 – 228. AKTAN, Sümer, “The Modernization of Education in the Ottoman Empire: The First Steps”, Curriculum Studies in Turkey, Palgrave Macmillan Press, New York 2018, pp. 83 – 111. AKTEPE, Münir, “Çeşme Vak’ası”, İslam Ansiklopedisi, C.8, TDV Yayınları, İstanbul 1993, s. 288 – 289. AKYILDIZ, Ali, “Maârif-i Umûmiyye Nezâreti”, İslam Ansiklopedisi, C. 27, TDV Yayınları, İstanbul 2003, s. 273 – 274. AKYILDIZ, Ali, “Mekteb-i Mülkiyye”, İslam Ansiklopedisi, C. EK-2 (Yeniden Düzenlenmiş), TDV Yayınları, İstanbul 2019, s. 238 – 240. AKYILDIZ, Ali, “Tanzimat”, İslam Ansiklopedisi, C. 40, İstanbul 2011, s. 1 – 10. AKYÜZ, Yahya, “Galatasaray Lisesinin Islahına İlişkin Ali Suavi’nin Girişimlerini Gösteren Belge”, Belleten, C. XLVI, S. 181, 1982, s. 121 – 128. AKYÜZ, Yahya, “Tanzimat Döneminde Eğitim Öğretim Anlayış ve Uygulamalarında Görülen Yenilikler”, Milli Eğitim Dergisi, S. 92, Aralık 1989, s. 3 – 6. AKYÜZ, Yahya, Türk Eğitim Tarihi, Alfa Yayınları, İstanbul 2001. AKYÜZ, Yahya, Türk Eğitim Tarihi: M.Ö. 1000-M.S. 2016, Pegem Akademi Yayınları, Ankara 2016. ALAN, Gülbadi, “Sultan II. Abdülhamid’in Hıristiyan Misyonerleri ve Kurumlarına Karşı Takip Ettiği Politikalar”, Devr-i Hamid Sultan II. Abdülhamid, C.II, Erciyes Üniversitesi Yayınları, 2011, s. 181 – 211. ALKAN, Mehmet Ö., “Osmanlı İmparatorluğu’nda Modernleşme ve Eğitim”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 6, S. 12, 2008, s. 9 – 84. ALKAN, Mehmet Ö., “Resmî İdeolojinin Doğuşu ve Evrimi Üzerine Bir Deneme”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Tanzimat ve Meşrutiyet Birikimi, İletişim Yayınları, İstanbul 2011, s. 377 – 407. ALKAN, Necmettin, “18. Yüzyılda Kadim Avrupa Algısının Dönüşmesi ve Osmanlı Modernleşmesi”, Osmanlı Modernleşmesi: Reform Çağında Çözüm Arayışları, ed. Ahmet Dönmez, Kitap Yayınevi, İstanbul 2019, s. 57 – 78. ALTIN, Hamza, “II. Meşrutiyet Dönemi Maarif Nazırlarından Emrullah Efendi ve Öğretmen Yetiştirme Tarihimize Katkıları”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 15, S. 2, 2010, s. 151 – 165. ALTIN, Hamza, “Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ve Öğretmen Yetiştirme Tarihimizdeki Yeri”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 1, S: 13, 2008, s. 271 – 283. ALTIN, Hamza, “Osmanlı Pedagoglarında Disiplin, Ödül ve Ceza Fikirlerine Dair Örnekler, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 57, 2016, s. 1869 – 1884. ARI, Bülent, “Elite Education at the Ottoman Court for Higher Bureaucracy”, Osmanlı Mirası Araştırmaları Dergisi, C.6, S.16, Kasım 2019, s. 497 – 504. ARMAOĞLU, Fahir, 19. Yüzyıl Siyasî Tarihi (1789-1914), Timaş Yayınları, İstanbul 2017. ARSLAN, Erkan, “Bürokrasiye Eleman Yetiştiren Yöneticilik Okulu Olarak Enderun Mektebi: Kurumsal Bir Değerlendirme”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 18, S. 2, Ağustos 2021, s. 940 – 964. ARSLAN, Seyfettin – YILMAZ, Abdullah, “Modernizme Bir Başkaldırı Düşüncesi Olarak Postmodernizm”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 2, S. 2, Ocak 2001, s. 93 – 108. AŞKIN, Deniz, “Osmanlı Devleti’nin Son Dönemlerinde Medrese Eğitim Sistemi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin İlk Yıllarında Eğitimin Konjonktürel Boyutu”, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, C.6, S.2, 2017, s.977 – 995. ATA, Tayyâr-zâde, Târîh-i Enderûn, C. 1, haz. Mehmet Arslan, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2010. ATÇIL, Abdurrahman, “Osmanlı Klasik Döneminde Eğitim: Medreseler”, Kronolojik ve Tematik Türk Eğitim Tarihi, ed. Mustafa Gündüz, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2020, s. 25 – 40. AVCI, Müşerref, “Osmanlı Devleti’nde Kadın Hakları ve Kadın Haklarının Gelişimi İçin Mücadele Eden Öncü Kadınlar”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 55, 2016, s. 225 – 254. AYDOĞMUŞ ÖRDEM, Özlem, “Modernite Kültürü ve Türk Modernleşmesi”, Sosyoloji Notları Dergisi, C. 2, S. 2, Aralık 2018, s. 210 – 221. AYHAN, Halis, “Batılılaşma”, İslam Ansiklopedisi, C. 5, İstanbul 1992, s. 158 – 162. BALTACIOĞLU, Ali Y., “Darülmuallimat’tan İnas Darülfünunu’na”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları Dergisi, C.10, S.1, 2008, s. 91 – 102. BASKICI, M. Murat, “Mekteb-i Mülkiye’de Mükâfat ve Mücâzât Sistemi”, Mülkiye Dergisi, C. 35, S. 273, 2011, s. 9 – 24. BASKICI, M. Murat, “Mekteb-i Mülkiye’den Siyasal Bilgiler Fakültesi’ne: 150 Yılın Kronolojisi”, Mülkiye Dergisi, C. 33, S. 262, 2009, s. 249 – 276. BASKIN, Bahar, “II. Meşrutiyet’te Kadın Eğitimine Yönelik Bir Girişim: İnas Darülfünunu”, İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S. 38, 2008, s. 89 – 123. BAŞAR, Erdoğan, “Türkiye’deki Eğitimin Tarihsel Gelişimi”, Eğitim Bilimine Giriş, ed. Özcan Demirel, Zeki Kaya, Pegem Akademi Yayınları, Ankara 2016, s. 23 – 66. Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı, Başbakanlık Osmanlı Arşivi Rehberi, haz. İskender Türe, Salim Kaynar, Seçil Ofset Basım Yayın, İstanbul 2017. BAŞKAN, Şenay – ÇAY, Abdülhaluk Mehmet, “Tanzimat Dönemi Osmanlı Eğitim Sistemi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 12, S. 64, 2019, s. 176 – 186. BAYSAL, Nurdan – ADA, Sefer, Dünden Bugüne Türk Eğitim Sistemi ve Yapısı, Pegem Yayınları, Ankara 2015. BAYTAL, Yaşar, “Tanzimat ve II. Abdülhamid Dönemi Eğitim Politikaları”, OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, C. 11, S. 11, 2000, s. 23 – 32. BERKES, Niyazi, Türkiye’de Çağdaşlaşma, haz. Ahmet Kuyaş, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2017. BEYAZIT, Yasemin, “XVI. Yüzyıl Osmanlı İlmiye Kanûnnâmeleri ve Medrese Eğitimi”, Belleten, C. LXXVIII, S. 283, Ankara 2014, s. 955 – 982. BEYDİLLİ, Kemal, “III. Selim”, İslam Ansiklopedisi, C. 36, TDV Yayınları, İstanbul 2009, s. 420 – 425. BEYDİLLİ, Kemal, “Mühendishane-i Bahrî-i Hümayun”, İslam Ansiklopedisi, C. 31, TDV Yayınları, İstanbul 2006, s. 514 – 516. BEYDİLLİ, Kemal, “Nizâm-ı Cedîd”, İslam Ansiklopedisi, C. 33, TDV Yayınları, İstanbul 2007, s. 175 – 178. BEYDİLLİ, Kemal, “Paris Antlaşması”, İslam Ansiklopedisi, C. 34, TDV Yayınları, İstanbul 2007, s. 169 – 172. BEYDİLLİ, Kemal, “Vak’a-i Hayriyye”, İslam Ansiklopedisi, C. 42, TDV Yayınları, İstanbul 2012, s. 454 – 457. BİLİM, Cahit Yalçın, Tanzimat Devri’nde Türk Eğitim Sisteminde Çağdaşlaşma (1839 – 1876), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir 1984. BİNBAŞIOĞLU, Cavit, Başlangıçtan Günümüze Türk Eğitim Tarihi, Anı Yayıncılık, Ankara 2014. BOZASLAN, B. Mehmet – ÇOKOĞULLAR, Emel, “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Modern Eğitimin İnşası: Devletin Kurtarılmasından Devletin Kurulmasına”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 17, S. 3, 2015, s. 309 – 329. BOZKURT, Nebi, “Medrese”, İslam Ansiklopedisi, C. 28, TDV Yayınları, İstanbul 2008, s. 323- 327. BULUÇ, Bekir, “Tanzimat Döneminde İlköğretim”, Çağdaş Eğitim Dergisi, S. 232, 1997, s. 36 – 39. BURÇAK, Berrak, “Modernization Science and Engineering in the Early Nineteenth Century Ottoman Empire”, Middle Eastern Studies, Vol. 44, No. 1, 2008, pp. 69 – 83. BÜYÜKBAŞ, Nihat, “ Osmanlı İnsan Yetiştirme Düzeni ve Türkiye Cumhuriyeti’nin Kuruluşuna Etkileri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C. 29, S. 87, 2013, s. 199 – 228. CANGÜLOĞLU, Hüseyin, “Enderun Eğitiminde Bilgi Bütünlüğü”, Prof. Dr. Fuat Sezgin’in Anısına II. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Gelenek ve Bilgi Bütünlüğü Sempozyumu Bildiri Kitabı, Ed. Mehmet Bulut, Aydın Kudat, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2019, s. 554 – 563. CARR, Edward Hallett, Tarih Nedir?, çev. Misket Gizem Gürtürk, İletişim Yayınları, İstanbul 2018. CEMALOĞLU, Necati, “Osmanlı Devleti’nde Yapılan Tanzimat Reformlarının Eğitim Sistemine Etkileri, Uygulamaları ve Sonuçları (1839-1876)”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 7, S. 14, 2005, s. 153 – 165. CİYDEM, Erol – ÖZDEMİR, Yavuz – ERTÜRK, Nevin Hilal, “Re-Think the Tanzimat Period in context of Relationship between Education and Culture”, Global Journal of Sociology: Current Issues, Vol. 7, No. 1, 2017, pp. 54 – 62. ÇAĞIR, Mine – TÜRK, İbrahim Caner, “1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi ve Türk Eğitim Tarihindeki Yeri”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), C. 4, S. 11, 2017, s. 37 – 50. ÇAKIR, Serpil, Osmanlı Kadın Hareketi, Metis Yayınları, İstanbul 2013. ÇELEBİ, Ercan, “Taşra Rüşdiye Mekteplerinde Öğrenci İşlerine Dair Bazı Muamelât”, Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, C. 7, S. 2, Haziran 2020, s. 976 – 1009. ÇELEBİ, Nurhayat – ASAN, Tezer, “II. Meşrutiyet Dönemi Eğitimi ve İnsan/Birey Yetiştirme Paradigmaları Analizi”, Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 1, 2014, s. 262 – 270. ÇELİK, Abbas, “Hatıralarla Sıbyan Mektebi”, Erzurum Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, S. 27, 2007, s. 125 – 135. ÇETİNSAYA, Gökhan, “II. Abdülhamid’in İç Politikası: Bir Dönemlendirme Değerlendirmesi”, The Journal of Ottoman Studies (Osmanlı Araştırmaları), C. 47, S. 47, 2016, s. 353 – 409. ÇORLU, Sencer - BURLBAW, Lynn M. – CAPRARO, Robert M. – ÇORLU, Mehmet Ali – HAN, Sunyoung, “The Ottoman Palace School Enderun and the Man with Multiple Talents”, Journal of the Korea Society of Mathematical Education Series – Research in Mathematical Education, Vol. 14, No. 1, Mart 2014, pp. 19 – 31. ÇÜÇEN, A. Kadir, “Batı Aydınlanmasının Düşünsel Kökenleri ve Eleştirisi”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi: Atatürk’ün Doğumunun 125. Yılı ve Cumhuriyetimizin 83. Yılı Özel Sayısı, 2006, s. 25 – 34. DAĞLAR, Oya, “Emrullah Efendi – Tevfik Fikret Anlaşmazlığı (Mekteb-i Sultanî Hadisesi)”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 8, S. 2, 2006, s. 27 – 45. DAVISON, Roderic H., Osmanlı – Türk Tarihi 1774-1923: Batı Etkisi, çev. Mehmet Moralı, Alfa Tarih Yayınları, İstanbul 2016. DAVISON, Roderic H., Osmanlı İmparatorluğu'nda Reform (1856-1876), çev. Osman Akınhay, Agora Kitaplığı, İstanbul 2005. DE SALVE, M. Ernest, “L’Enseignement en Turquie: Le lycée impérial de Galata-Sérai”, Revue des Deux Mondes, 3e période, T. 5, Septembre- Octobre 1874, pp. 836 – 853. DEMİR, Şerif, “XIX. Yüzyıl Osmanlı Eğitim Sisteminde Yaşanan Değişim”, Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi: Tarihin Peşinde, S. 13, 2015, s. 435 – 447. DEMİRBAĞ, Uğur, “Sıbyan Mekteplerinde Verilen Eğitim Programlarının Değerlendirilmesi”, Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 5, S. 6, 2018, s. 408 – 419. DEMİRCİ AKYOL, Esra, “Sultan II. Abdülhamid Döneminde Sosyal Politika Uygulamaları”, Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, C. 13, S. 31, 2013, s. 33 – 47. DEMİREL, Fatih, “II. Meşrutiyetten Sonra Osmanlı’da Ortaöğretim: Sultanîler”, Tarih İncelemeleri Dergisi, C.27, S.2, 2012, s. 339 – 358. DEMİREL, Fatih, “Osmanlı Eğitim Sisteminin Modernleşmesi Sürecinde Hiyerarşi”, Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 25, S. 2, 2012, s. 507 – 530. DEMİREL, Muammer – KAYA DOĞANAY, Fatma “Osmanlı’da Ziraat Eğitimi: Halkalı Ziraat Mektebi”, Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 12, S. 21, 2011, s. 183 – 199. DEMİREL, Muammer, “Osmanlı Modern Mekteplerinde Mükâfat”, Türk Tarih Eğitimi Dergisi, C. 2, S. 1, 2013, s. 62 – 75. DENİZ, Muzaffer, “Üstünlerin Eğitiminin Tarihçesi: Dünyadan Güncel Örnekler ve Enderun Mektebi”, III. Uluslararası Tarih Eğitimi Sempozyumu (ISHE 2014) Tam Metinler, Sakarya 2014, s. 152 – 160. DİLAVER, Hasan Hüseyin, “Sultâniler”, Osmanlı Ansiklopedisi, C. 5, Ankara 1999, 315 – 325. DURAN, Alev, “An Analysis of the Structure of Higher Education: An Example of the II. Abdulhamit”, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 47, 2020, s. 61 – 74. DÜZENLİ, Gülsün Düzenli, “Mekteb-i Sultâni’den Bugüne Galatasaray Lisesi”, Toplumsal Tarih Dergisi, S. 26, İstanbul 1996, s. 20 – 42. EKİNCİ, Abdullah – ASOĞLU, İsmail, “Osmanlı’da Sıbyan Mektepleri ve Urfa Örneği”, Osmanlı Urfası, Urfa Okulu Yayınları, İstanbul 2018, s. 333 – 344. EMİROĞLU, Kudret, Kısa Osmanlı-Türkiye Tarihi: Padişahlık Kültürü ve Demokrasi Ülküsü, İletişim Yayınları, İstanbul 2015. ENGELHARDT, Eduard Philippe, Türkiye ve Tanzimat – Devlet-i Osmaniye’nin Târih-i Islahatı 1826’dan 1882’ye, çev. Ali Reşad, haz. Erol Kılınç, Ötüken Neşriyat, İstanbul 2017. ENGİN, Vahdettin, Mekteb-i Sultani, Yeditepe Yayınları, İstanbul 2016. ENGİN, Vahdettin, “Galatasaray Lisesi”, Atatürk Ansiklopedisi, C.6, T.C. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu- Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı, Mart 2021. ENGİN, Vahdettin, “Mekteb-i Sultanî Nasıl Kuruldu?”, Batı’ya Açılan Pencere: Galatasaray Lisesi’nin 150. Yılı (1868 – 2018), ed. İzzeddin Çalışlar, İstanbul Araştırmaları Merkezi Yayınları, İstanbul 2018, s. 92 – 123. ENGİN, Vahdettin, “Türk Modernleşmesi ve Cumhuriyet’in Tarihi Temellerinin Atılması”, Modern Türkiye Tarihi, ed. Süleyman Beyoğlu, Ali Satan, Marmara Üniversitesi Yayınevi, İstanbul 2014, s. 5 – 18. ERDOĞAN, Aynur, Osmanlı’da Yurt Dışı Eğitim ve Modernleşme, Büyüyen Ay Yayınları, İstanbul 2016. ERDOĞDU, Teyfur, “Maârif-i Umûmiyye Nezâreti Teşkilatı”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S. 4, Ankara 1996, s. 183 – 247. ERGİN, Osman N., Türk Maarif Tarihi I, Eser Neşriyat, İstanbul 1977. ERGUT, Ferdan, II. Meşrutiyet’i Yeniden Düşünmek, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Ankara 2010. ERGÜN, Mustafa, “II. Meşrutiyet Dönemindeki Eğitim Reformlarının Türk Modernleşmesindeki Yeri”, 100. Yılında II. Meşrutiyet Gelenek ve Değişim Ekseninde Türk Modernleşmesi Uluslararası Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Marmara Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2009, s. 263 – 273. ERGÜN, Mustafa, II. Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri (1908-1914), Ocak Yayınları, Ankara 1996. ERÜNSAL, İsmail E., “Galatasaray Kütüphanesi” İslam Ansiklopedisi, C.13, TDV Yayınları, İstanbul 1996, s. 323. EYİCE, Semavi, “Âdile Sultan Sarayı”, İslam Ansiklopedisi, C. 1, TDV Yayınları, İstanbul 1988, s. 383 – 384. FAROQHI, Suraiya, Osmanlılar: Kültürel Tarih, çev. Çağdaş Sümer, Akılçelen Kitaplar Yayınevi, Ankara 2018. FINDLEY, Carter V., Turkey, Islam, Nationalism and Modernity, Yale University Press, London 2010. FORTNA, Benjamin C., II. Abdülhamid Dönemi Eğitim Politikası Üzerine Önemli Bir Çalışma: “Mekteb-i Hümâyun, Osmanlı İmparatorluğu’nun Son Döneminde İslâm, Devlet ve Eğitim, çev. Pelin Siral, İletişim Yayınları, İstanbul 2005. Genel Kurmay Harp Tarihi Başkanlığı, Harp Akademileri Tarihçesi (1848 - 1991), ed. İzzet İyigün, Ziya Burcuoğlu, Sebahattin Kök, Harp Akademisi Basımevi, İstanbul 1991. GEORGEON, François, “La formation des élites à la fin de l'Empire ottoman: le cas de Galatasaray”, Revue du monde musulman et de la Méditerranée, France 1994, pp. 15 – 25. GÖKTAŞ, Yakup, “Modern Eğitim Kurumlarının Batılılaşma Dönemindeki Gelişimi (1700 – 1900)”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, S. 22, 2009, s. 11 – 25. GÜCÜM, Kuntay, İmparatorluğun Liberal Yılları (1856 – 1870), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2015. GÜLSOY, Ufuk, “Islahat Fermanı”, İslam Ansiklopedisi, C.19, TDV Yayınları, İstanbul 1999, s. 185 – 190. GÜNAY, Can Abdullah, “XVIII. Yüzyıl Osmanlı Devleti’nde Modern Bilim Algısı”, Külliyat: Osmanlı Araştırmaları Dergisi, S.7, Nisan 2019, s. 87 – 93. GÜNDÜZ, Mustafa, “Enderun Mektebi ve Osmanlı’da Üstün Yeteneklilerin Eğitimi”, Eğitim Öğretim ve Bilim Araştırmaları Dergisi (Eğitim-Bir-Sen), C. 12, S. 37, 2016, s.11 – 20. GÜNDÜZ, Mustafa, “Metodoloji, Kavram ve Konu Kıskacında Türk Eğitim Tarihçiliği”, Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (OSMED), C. 4, S. 7, Temmuz 2018, s. 118 – 130. GÜNDÜZ, Mustafa, “II. Abdülhamid Dönemi Eğitimi ve İdeolojisi Üzerine Araştırmalar”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, C. 6, S. 12, 2008, s.243 – 286. GÜNDÜZ, Mustafa, “II. Abdülhamid ve II. Meşrutiyet Döneminde Eğitim”, Kronolojik ve Tematik Türk Eğitim Tarihi, ed. Mustafa Gündüz, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2020, s. 87 – 116. GÜNDÜZ, Mustafa, “Modern Türkiye’de Eğitim (1923 – 2019)”, Modern Türkiye Tarihi, ed. Ahmet Şimşek, Pegem Yayınları, Ankara 2019, s. 261 – 282. GÜNDÜZ, Mustafa, “Osmanlıyı Yönetenler Mektebi: Enderun”, Yedi Kıta Dergisi, S. 105, Mayıs 2017, ss. 20 – 35. GÜNDÜZ, Mustafa, “Türk/Osmanlı Eğitim Tarihinin Klasik Devrine Kısa Bir Bakış”, Osmanlı Eğitim Mirası – Klasik ve Modern Dönem Üzerine Makaleler, Doğu Batı Yayınları, Ankara 2015, s. 40 – 54. GÜNDÜZ, Mustafa, Eğitimci Yönüyle Ahmet Cevdet Paşa, Doğu Batı Yayınları, Ankara 2015. GÜNDÜZ, Mustafa, Eğitim Tarihinin Peşinde: Türkiye’de Eğitim Tarihçiliği ve Güncel Tetkikler, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara 2019. GÜNDÜZ, Mustafa, Kurum, Kavram ve Zihniyet: Osmanlı’dan Günümüze Eğitimde Dönüşümler, Ketebe Yayınları, İstanbul 2020. GÜNDÜZ, Mustafa, Maariften Eğitime: Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Eğitim Düşüncesinde Dönüşüm, Doğu Batı Yayınları, Ankara 2020. GÜNDÜZ, Şinasi, “Misyonerlik”, İslam Ansiklopedisi, C. 30, TDV Yayınları, İstanbul 2005, s. 193 – 199. GÜRAY, Şükran – DURAN, Alev, “Tanzimat Dönemi Eğitimin Durumu ve Dönemin Bir Değerlendirilmesi”, Sosyal Bilimler Dergisi / The Journal of Social Science, C. 7, S. 44, Şubat 2020, s. 507 – 522. HANİOĞLU, M. Şükrü, “Batılılaşma”, İslam Ansiklopedisi, C. 5, İstanbul 1992, s. 148 – 152. HANİOĞLU, M. Şükrü, A Brief History of the Late Ottoman Empire, Princeton University Press, USA 2008. HIZLI, Mefail, “Osmanlı Medreselerinde Okutulan Dersler ve Eserler”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 17, S.1, Bursa 2008, s. 25 – 46. İBNÜ’Ş ŞEYH NÂFÎ, Mahmud Cevad, Maârif-i Umûmiye Nezâreti Târihçe-i Teşkîlât ve İcrââtı: XIX. Asır Osmanlı Maârif Tarihi, haz. Taceddin Kayaoğlu, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2001. İHSANOĞLU, Ekmeleddin, “Dârü’l-fünûn”, İslam Ansiklopedisi, C. 8, İstanbul 1993, s. 521 – 525. İHSANOĞLU, Ekmeleddin, “Tanzimat Öncesi ve Tanzimat Dönemi Osmanlı Bilim ve Eğitim Anlayışı”, 150. Yılında Tanzimat, haz. Hakkı Dursun, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1992. İHSANOĞLU, Ekmeleddin, Medreseler Neydi, Ne Değildi? – Osmanlılarda Akli İlimlerin Eğitimi ve Modern Bilimin Girişi, Kronik Kitap, İstanbul 2019. İLKHAN, Serap, “II. Meşrutiyet Döneminde Türk Kadını”, Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi, C.1, S. 1, 2018, s. 56 – 76. İNALCIK, Halil – SEYİTDANLIOĞLU, Mehmet, Tanzimat: Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2018. İNCE, Yunus, “Osmanlı Devletinde Barutun ve Ateşli Silahların Kullanımının Yaygınlaşması”, Tarihçiliğe Adanmış Bir Ömür: Prof Nejat Göyünç'e Armağan, ed. Hasan Bahar, Mustafa Toker, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya 2013, s. 503 – 523. İPŞİRLİ, Mehmet, “Enderun”, İslam Ansiklopedisi, C.11, TDV Yayınları, İstanbul 1995, s. 185 – 187. İPŞİRLİ, Mehmet, “Medrese”, İslam Ansiklopedisi, C. 28, TDV Yayınları, İstanbul 2003, s. 328. İPŞİRLİ, Mehmet, Atâ Bey Tayyarzâde, İslam Ansiklopedisi, C. 4, TDV Yayınları, İstanbul 1991, s. 34 – 35. İSFENDİYAROĞLU, Fethi, Galatasaray Tarihi I, Doğan Kardeş Yayınları, İstanbul 1952. KAÇAR, Mustafa, “Tersâne Hendesehânesi’nden Bahriye Mektebi’ne: Mühendishâne-i Bahrî-i Hümâyûn”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları Dergisi, C. 9, S. 1-2, 2007-2008, s. 51 – 77. KAÇAR, Mustafa, “Türkiye’de Modernleşmenin Öncü Kurumları”, Sosyoloji Dergisi, C. 3, S. 19, 2009, s. 127 – 149. KAMER, Selman Tunay, “II. Meşrutiyet Dönemi Karma Eğitime İlişkin Fikirler ve Tartışmalar”, Kastamonu Eğitim Dergisi, C. 23, S. 2, 2014, s. 401 – 412. KANAL, Hümmet, “Sultan II. Abdülhamid’in Osmanlı Eğitimine Yaptığı Önemli Bir Katkı: Emlâk-ı Hümâyun’a İnşa Edilen Okullar”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (SUTAD), S. 40, 2016, s. 151 – 176. KARABULUT, Mustafa, “Osmanlı İmparatorluğu’nda 19. Yüzyılda Değişim Süreci, Sosyal ve Kültürel Durum”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi: Mecmua, C. 1, S. 2, Güz 2016, s. 49 – 65. KARAGÖZ, Savaş – ŞANAL, Mustafa, “İkinci Meşrutiyet Dönemi Kadın Gözüyle Kadın Eğitimi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C. 8, S. 39, 2015, s. 679 – 691. KARAGÖZ, Savaş, “İlk Özel Öğretim Kurumlarından Bilgi Yurdu’nun Kadın Eğitimine Yönelik Eğitim Programı ve Faaliyetleri (1916-1918)”, Eğitim ve Bilim Araştırma Dergisi, C. 2, S. 1, 2021, s. 25 – 43. KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi VII. (Islahat Fermanı Devri 1861 – 1876), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2003. KARAL, Enver Ziya, Osmanlı Tarihi VIII (Birinci Meşrutiyet ve İstibdat Devirleri 1876-1907), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2007. KARATAŞER, Büşra, “Sultan II. Abdülhamid Dönemi Eğitim Politikası Hakkında Bir Değerlendirme”, The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), S. 57, 2017, s. 423 – 434. KARDAŞ, Rıza, “Sosyal Değişme Yönüyle Tanzimat Öncesine Eğitim ve Modernleşme Hareketleri”, Türk Kültürü Dergisi, Yıl X, Sayı 114, Nisan 1972, s. 367 – 384. KARPAT, Kemal H., Osmanlı Modernleşmesi: Toplum, Kurumsal Değişim ve Nüfus, çev. Akile Zorlu Durukan – Kaan Durukan, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara 2002. KARPAT, Kemal H., Osmanlı’da Değişim, Modernleşme ve Uluslaşma, çev. Dilek Özdemir, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara 2006. KAYA, Fatma – KAYA, Mehmet, “Osmanlı’da Mühendislik Eğitimi”, Kuzey Makedonya V. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi Bildirileri, ed. Özcan Güngör, Sageya Yayıncılık, Ankara 2019, s. 71 – 76. KAYHAN, Abuzer – ASLAN BAĞCI, Özlem – ERİŞEN, Yavuz, “Sıbyan Mektepleri ile Okul Öncesi Öğretim Programlarında Değerler Eğitimi”, Elementary Education Online, C.18, S.3, 2019, s. 990 – 1013. KEKLİK, Ebubekir, “İkinci Meşrutiyet Döneminde Eğitim Sorunu ve Osmanlı Aydınları”, Tarih ve Gelecek Dergisi, C. 6, S. 4, 2020, s. 1487 – 1517. KELEŞ, Hamza, “Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye Kânûnnâmesi”, Kastamonu Eğitim Dergisi, C. 14, S. 1, Mart 2006, s. 227 – 240. KENAN, Seyfi, “III. Selim Dönemi Eğitim Anlayışında Arayışlar”, Nizâm-ı Kadîmden Nizâm-ı Cedîd’e: III. Selim ve Dönemi, ed. Seyfi Kenan, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM) Yayınları, İstanbul 2010, s. 129 – 163. KESKİNER, Emine, “Osmanlı Döneminde Robert Kolej ve Mekteb-i Sultanî (Galatasaray Lisesi)’ndeki Din Eğitimine Karşılaştırmalı Bir Bakış”, Değerler Eğitimi Dergisi, C. 2, S. 5, s. 57 – 80. KHULUQ, Lathiful, “Modernization of Education in the Late Ottoman Empire”, Al- Jami’ah, Vol. 43, No. 1, 2005, pp. 23 – 55. KIRBOĞA, Ziyaeddin, “Tanzimat Sonrası Toplumsal Değişim: Batılılaşma Örneği”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C.2, S.2, 2019, s. 248 – 265. KOÇAK, Burak, “Cumhuriyet’in Kökenleri: On Dokuzuncu Yüzyılda Osmanlı Modernleşmesi”, İmgelem Dergisi, C. 3, S. 5, Aralık 2019, s. 207 – 238. KOÇER, Hasan Ali, Türkiye’de Modern Eğitimin Doğuşu ve Gelişimi (1773-1923), Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1991. KOÇU, Reşat Ekrem Koçu, “Galatasarayı Lisesi”, İstanbul Ansiklopedisi, C. 11, S. 166, s. 5932 – 5946. KOÇU, Reşat Ekrem, “Galatasarayı İç Oğlanları Kışla Mektebi ve Galatasarayı Medreseleri”, İstanbul Ansiklopedisi, C. 11, S. 166, s. 5925 – 5930. KODAMAN, Bayram, Abdülhamit Devri Eğitim Sistemi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1991. KURŞUN, Arzu – RAKICI, Cemil, “Sosyal Refah Devletinin Tarihi Süreci ve Günümüz Bazı Refah Devletlerinin Değerlendirilmesi”, Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, C.2, S.2, 2016, s. 135 – 156. KURTARAN, Uğur, “18. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Devleti’nde Yenileşme Çalışmaları ve Avrupa Algısı (1700 – 1754)”, Osmanlı Modernleşmesi: Reform Çağında Çözüm Arayışları, ed. Ahmet Dönmez, Kitap Yayınevi, İstanbul 2019, s. 13 – 56. KURTCEPHE, İsrafil – BALTACIOĞLU Mustafa, Kara Harp Okulu Tarihi, Kara Harp Okulu Matbaası, Ankara 1991. KUT, Turgut, “Dârüttıbıâa”, İslam Ansiklopedisi, C. 9, TDV Yayınları, İstanbul 1994, s. 10 – 11. LEWIS, Bernard, Modern Türkiye’nin Doğuşu, çev. Doğaç Babür Turna, Arkadaş Yayınevi, Ankara 2017. LURAGHI, Raimondo, Sömürgecilik Tarihi, çev. Halim İnal, E Yayınları, İstanbul 2000. MAZANEC, Jakub, “The Ottoman Empire at the Beginning of Tanzimat Reforms”, Journal of Prague Papers on the History of International Relations, Czech Republic 2016, pp. 21 – 45. MERÇİL, Erdoğan, Müslüman Türk Devletleri Tarihi, Bilge Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2015. MERT, İbrahim Sani – ŞEN, Cem, “Professional Military Education in the Turkish War of Independence”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, C. 17, S.33, Haziran 2021, s. 441 – 465. Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğü (Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Adına Ercan Türk), Tarihî 100 Lise, haz. Abdullah Yurdabakan, Yaşar Koçak, Sibel Akbıyık, vd…, Millî Eğitim Bakanlığı Genel Yayınları, Ankara 2017. MOSSENSOHN, Miri Shefer, Osmanlı’da Bilim – Kültürel Yaratı ve Bilgi Alışverişi, çev. Kübra Oğuz, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2019. NURDOĞAN DEMİRKIRAN, Arzu M., “Modernleşme ve Tanzimat Döneminde Eğitim”, Kronolojik ve Tematik Türk Eğitim Tarihi, ed. Mustafa Gündüz, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2020, s. 57 – 86. NURDOĞAN, Arzu M., Modernleşme Döneminde Osmanlı’da İlköğretim (1869-1914), Çamlıca Basım Yayın, İstanbul 2016. OKUMUŞ, Ejder, “Tanzimat Döneminde Eğitimde Laikleşmenin İşaretleri”, Değerler Eğitimi Dergisi, C. 3, S. 9, 205, s.143 – 162. ONARAN, Burak, Padişahı Devirmek: Osmanlı Islahat Çağında Düzen ve Muhalefet- Kuleli (1859), Meslek (1867), çev. Saadet Özen, İletişim Yayınları, İstanbul 2018. ORTAYLI, İlber, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, Kronik Kitap, İstanbul 2019. ORTAYLI, İlber, Osmanlı Düşünce Dünyası ve Tarihyazımı, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2010. ÖZALP, Reşat – ATAÜNAL, Aydoğan, Türk Milli Eğitim Sisteminde Düzenleme Teşkilatı, Millî Eğitim Bakanlığı Basımevi, İstanbul 1977. ÖZCAN, Abdülkadir, “Abdurrahman Şeref”, İslam Ansiklopedisi, C. 1, TDV Yayınları, s. 175. ÖZCAN, Abdülkadir, “Devşirme”, İslam Ansiklopedisi, C. 9, TDV Yayınları, İstanbul 1994, s. 254 – 257. ÖZCAN, Abdülkadir, “Harbiye”, İslam Ansiklopedisi, C. 16, TDV Yayınları, İstanbul 1997, s. 115 – 119. ÖZCAN, Abdülkadir, “Pençik”, İslam Ansiklopedisi, C. 34, TDV Yayınları, İstanbul 2007, s. 226 – 228. ÖZCAN, Abdülkadir, “Tanzimat Döneminde Öğretmen Yetiştirme Meselesi”, 150. Yılında Tanzimat, 1992, s. 461-464. ÖZCAN, Tuğrul, Merkezi ve Modern Eğitim Kapsamında Osmanlı Gayrimüslim Cemaat ve Yabancı Okulları, Gece Kitaplığı, Ankara 2017. ÖZEL ÖZCAN, M. Suna – SARICAOĞLU, Mehmet Esat, “Avrupa’nın Değişimi Karşısında Osmanlı İmparatorluğu ve Milli Burjuvaziye Giden Süreç”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD), C. 10, S. 1, Ocak 2020, s. 37 – 52. ÖZER, Mehmet Akif, “Enderun Okulu”, Türk-İslam Tarihinde Yönetim Uygulamaları, ed. Murat Akçakaya, Gazi Kitabevi Yayınları, Ankara 2018, s. 189 – 232. ÖZKAN, Ela, “19. Yüzyılda Mekteb-i Mülkiye Mezunlarının Devlet Kademelerinde İstihdam Edilmeleri Üzerine Örnekler”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 30, S. 2, 2020, s. 415 – 426. ÖZÖN, Mustafa Nihat, Büyük Osmanlıca-Türkçe Sözlük, İnkılap Kitabevi Yayınları, Ankara 1973. ÖZTAŞ, Sezai – CANDAN, Ahmet Sait, “Renovation Efforts in the Ottoman Education System until Tanzimat”, World Applied Sciences Journal, Vol. 19, No. 8, 2012, pp. 1225 – 1228. ÖZTÜRK, Cemil, “Dârülmuallimîn”, İslam Ansiklopedisi, C. 8, İstanbul 1993, s. 551 – 552. ÖZTÜRK, Cemil, “İdâdî”, İslam Ansiklopedisi, C.21, TDV Yayınları, İstanbul 2000, s. 464 – 466. ÖZTÜRK, Cemil, “Rüşdiye”, İslam Ansiklopedisi, C. 35, TDV Yayınları, İstanbul 2008, s. 300 – 303. POLAT HAYDAROĞLU, İlknur, Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancı Okullar, Ocak Yayınları, Ankara 1993. RADEV, Simeon Trayçev, Galatasaray Mekteb-i Sultânisi – Resneli Bulgar Bir Talebenin Hatıraları 1879 – 1898, çev. Georgi Kostandov, Kronik Kitap, İstanbul 2018. REINKOWSKI, Maurus, Düzenin Şeyleri, Tanzimat’ın Kelimeleri: 19. Yüzyıl Osmanlı Reform Politikasının Karşılaştırmalı Bir Araştırması, çev. Çiğdem Canan Dikmen, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2017. SABANCI, Osman – SARICI BULUT, Safiye – DAĞLIOĞLU, Elif, “Gifted Education Program in Enderun System”, Journal for the Education of Gifted Young Scientists, Vol. 5, No. 3, 2017, pp. 49 – 69. SAKAOĞLU, Necdet, “Galatasaray Lisesi”, İstanbul Ansiklopedisi, C. 3, İstanbul 1994, 369 – 371. SAKAOĞLU, Necdet, Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2003. SAKAOĞLU, Necdet, Türkiye Eğitim Tarihi (11 – 20. Yüzyıllar), Alfa Basım Yayın, İstanbul 2018. SAMİ, Şemseddin, Kâmûs-ı Türkî, ed. Turgut Buğra Akdoğan, Altınpost Yayınları, Balıkesir 2012. SANİN, Reyhan, Âdile Sultan İnâs Mekteb-i Sultanîsi’nden Kandilli Kız Anadolu Lisesi’ne 100 Yıllık Eğitim Yuvası (1916 – 2016), Üsküdar Belediyesi Yayınları, İstanbul 2016. SARI, Nil Sarı, “İstanbul’da Tıp Eğitimi ve İlgili Kuruluşlar”, Antik Çağdan XXI. Yüzyıla Büyük İstanbul Tarihi: Eğitim, Bilim ve Teknoloji, C. 9, ed. Coşkun Yılmaz, Türkiye Diyanet Vakfı İSAM Yayınları, İstanbul 2015, s. 118 – 139. SARI, Nil, “Mekteb-i Tıbbiyye”, İslam Ansiklopedisi, C. 29, TDV Yayınları, İstanbul 2004, s. 2 – 5. SAYAR, Ahmet Güner, “Hasan Ali Yücel”, İslam Ansiklopedisi, C. 44, TDV Yayınları, İstanbul 2013, s. 45 – 46. SAYDAM, Abdullah, “Namık Paşa”, İslam Ansiklopedisi, C. 32, İstanbul 2006, s. 379 – 380. SELÇUK, Mustafa, “Üsküdar’dan Darülfünun’a: Kız Öğrencilerin Eğitimi”, Tarih Dergisi, S. 48/2, 2009, s. 65 – 83. SEYİTDANLIOĞLU, Mehmet, Tanzimat Devrinde Meclis-i Vâlâ (1838-1868), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1999. SHAW, J. Stanford, “The Origins of Ottoman Military Reform: The Nizam-ı Cedid Army of Sultan Selim III”, The Journal of Modern History, Vol. 37, No. 3, 1965, pp. 291 – 306. SHAW, Stanford J. – SHAW, Ezel Kural, History of the Ottoman Empire and Modern Turkey II & Reform, Revolution and Republic: The Rise of Modern Turkey (1808 – 1975), Cambridge University Press, UK 2005. SOLAK, Erdoğan, “Osmanlı Dönemi Uşak Mektepleri”, İlmî Araştırmalar Dergisi, C. 15, S. 1, İstanbul 2003, s. 113 – 130. SOMEL, Selçuk Akşin, “Kırım Savaşı, Islahat Fermanı ve Osmanlı Eğitim Düzeninde Dönüşümler”, Tanzimat: Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, ed. Halil İnalcık, Mehmet Seyitdanlıoğlu, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2018, s. 683 – 710. SOMEL, Selçuk Akşin, The Modernization of Public Education in the Ottoman Empire, 1839-1908: Islamization, Autocracy, and Discipline, Brill Publishing, Leiden 2001. SUBAŞI, Turgut, “Tanzimat Dönemi’nde Eğitim Alanında Yeniden Yapılanma: Maarif-i Umumiye Nezareti’nin Kuruluşu”, International Conference on New Horizons in Education, Portekiz 2011, s. 750 – 760. SUNGU, İhsan, “Galatasaray Lisesi’nin Kuruluşu”, Belleten, C. VII, S.28, Ekim 1943, s. 315 – 347. ŞABANOĞLU, Melih, Kuruluş: Mekteb-i Sultaniden Galatasaray Spor Kulübüne Türkiye’de Futbolun Erken Çağı (1904-1907), Vakıfbank Kültür Yayınları, İstanbul 2018. ŞAHİN, Muhammet, “Osmanlı Yöneticilerinde Zihniyet Değişimi ve Batılılaşmanın Başlangıcı”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 26, S. 3, Ankara 2006, s. 223 – 237. ŞAHİN, Mustafa, “Osmanlı Devleti’nde Yabancı Uzmanlar Aracılığıyla Batılılaşma Çabaları”, Milli Eğitim Dergisi, C. 13, S. 143, Temmuz 1999, s. 87 – 90. ŞANAL, Mustafa – ALACA Eray, “Tanzimat’tan Günümüze Öğretmen Yetiştirme”, Kronolojik ve Tematik Türk Eğitim Tarihi, ed. Mustafa Gündüz, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2020, s. 283 – 306. ŞEHSUVAROĞLU, N. Bedi, “Ali Suavi ve Galatasaray Lisesi”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, S. 9, 1968, s. 38 – 41. ŞEN, Adil, “Osmanlı’dan Günümüze Eğitimde Modernleşme Çabaları”, EKEV Akademi Dergisi, C. 17, S. 57, Güz 2013, s. 477 – 492. ŞENCAN GÜRTUNCA, E. Evrim, “The Role of Foreign and Turkish Schools in Changing Late Ottoman Educational Policy: Robert College and Mekteb-i Sultâni” Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, S. 35, C. 17, 2017 Güz, s. 5 – 21. ŞENGÜL, Serdar, “Medreseden Okula Osmanlı-Cumhuriyet Modernleşmesi”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt:9 - Dönemler ve Zihniyetler, İletişim Yayınları, İstanbul 2008, s. 634 – 650. ŞENTÜRK, M. Hüdai, “Bezmiâlem Vâlide Sultan”, İslam Ansiklopedisi, C. 6, TDV Yayınları, İstanbul 1992, s. 108 – 113. ŞİMŞEK, Abdülazim, “II. Meşrutiyet Dönemi Fikir Hareketleri Ekseninde Kadın Tartışmaları”, Anasay Dergisi, C. 4, S. 12, 2020, s. 19 – 38. ŞİŞMAN, Adnan, “Galatasaray Mekteb-i Sultânîsi”, İslam Ansiklopedisi, C.13, TDV Yayınları, İstanbul 1996, s. 323 – 326. ŞİŞMAN, Adnan, “Mekteb-i Osmanî (1857-1864)”, The Journal of Ottoman Studies(Osmanlı Araştırmaları), C. 5, 1986, s. 83 – 160. TAŞTEKİN, Osman, “18. Yüzyıl ve Sonrası Osmanlı Eğitim Kurumları”, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, C. 23, S. 3, 2019, s. 1143 – 1166. TEKELİ, İlhan – İLKİN, Selim, Osmanlı İmparatorluğu’nda Eğitim ve Bilgi Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 1999. TEMPERLEY, Harold, “IV. British Policy towards Parliamentary Rule and Constitutionalism in Turkey (1830–1914)”, The Cambridge Historical Journal, Vol. 4, No. 2, 1933, pp. 156 – 191. TOKER GÖKÇE, Asiye, “Eğitim Felsefesi Akımlarının Türkiye Cumhuriyeti Eğitim Sistemine Etkileri”, Eğitim Felsefesi, ed. Nurten Gökalp, Şengül Çelik, Lisans Yayınları, İstanbul 2012, s. 173 – 184. TOKDEMİR, M. Ahmet – ŞAHİN, Muhammet, “II. Meşrutiyet Döneminde Eğitimde Yaşanan Gelişmeler”, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, C. 9, S. 4, 2011, s. 851 – 876. TOMBULOĞLU, Tuba, “Türk Modernleşme Sürecinde Kadınların Eğitim Hakları Üzerine Düzenlemeler”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, C. 8, S. 25, 2020, s. 188 – 199. TOTH, Ferenc, “Histoire des doctrines stratégiques: François Baron de Tott (1733-1793) et ses mémoires”, Annuaire de l'École pratique des hautes études (EPHE) Section des Sciences Historiques et Philologiques, No. 141, 2011, p. 298 – 299. TURAN, Tufan, “Tarih Metodolojisi için Mini Sözlük”, Tarih İçin Metodoloji, ed. Ahmet Şimşek, Pegem Yayınları, Ankara 2019. TÜMER ERDEM, Yasemin, “Türk Eğitim Tarihinde Kadın, Çocuk ve Aile Eğitimi”, Kronolojik ve Tematik Türk Eğitim Tarihi, ed. Mustafa Gündüz, İdeal Kültür Yayıncılık, İstanbul 2020, s. 175 – 194. TÜMER ERDEM, Yasemin, II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Kızların Eğitimi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2013. Türk Dil Kurumu Büyük Türkçe Sözlük, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu TDK Yayınları, Ankara 2005. TÜRK, İbrahim Caner, “Tanzimat Döneminde Tarih Eğitimi”, Türkiye’de Tarih Eğitimi: Dönemler, Ders Kitapları, Yazarlar, Akademisyenler ve Algılar, ed. Ahmet Şimşek, Pegem Akademi Yayınları, Ankara 2017, s. 9 – 28. TÜRK, İbrahim Caner, “Türkiye’de Orta Tahsil Başlıklı Risaleye Göre Osmanlı İmparatorluğu’ndan Ulus-Devlet Türkiye’ye İntikal Eden Ortaöğretim Mirası”, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 52, 2014, s. 351 – 378. TÜRKAN, E. Vildan, Bir Osmanlı Maarif Nâzırının Portresi: Emrullah Efendi, Vakıfbank Kültür Yayınları, İstanbul 2020. TÜRKMEN, Zekeriya, “XIX. Yüzyılın İlk Yarısında Osmanlı Eğitim Sisteminde Ceza ve Ödül Uygulamasına Bir Örnek: Dersaadet Mekteb-i İdadiye-i Şahanesi Ceza Defteri”, Osmanlı İstanbulu: V. Uluslararası Osmanlı İstanbulu Sempozyumu Bildirileri, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Yayınları, 19-21 Mayıs 2017, s. 551 – 579. UÇMAN, Abdullah, “Ali Suâvi”, İslam Ansiklopedisi, C. 2, TDV Yayınları, İstanbul 1989, s. 445 – 448. UÇMAN, Abdullah, “Encümen-i Daniş”, İslam Ansiklopedisi, C. 11, TDV Yayınları, İstanbul 1995, s. 176 – 178. UĞUZ, Sacit, “II. Abdülhamid’in Kapsayıcı Eğitim Politikasına Bir Örnek: Lazkiye Nusayrileri ve Hamidiye Mektepleri”, Current Research Social Sciences Dergisi, C. 5, S. 1, 2019, s. 9 – 27. UNAN, Fahri Unan, “Sahn-ı Semân”, İslam Ansiklopedisi, C. 35, TDV Yayınları, İstanbul 2008, s. 532 – 534. UNAT, Faik Reşit, Türkiye Eğitim Sisteminin Gelişmesine Tarihî Bir Bakış̧, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1964. UYAR, Hakkı, “Millî Mücadele ve Cumhuriyet Kadrolarının İkinci Meşrutiyet’ten ve Birinci Dünya Savaşı’ndan Çıkardığı Dersler”, Belgi Dergisi, S. 7, 2014, s. 829 – 835. UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, Osmanlı Devleti’nin İlmiye Teşkilâtı, TTK Yayınları, Ankara 2014. ÜLMAN, Yeşim Işıl, “Mekteb-i Tıbbiye’nin 1850-51 Yılı Öğretim Yılı Faaliyet Raporu ve Mezuniyet Töreni”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları Dergisi, C. 4, S. 1, 2002, s. 57 – 64. ÜLMAN, Yeşim Işıl, Galatasaray Tıbbiyesi- Tıbbiye’de Modernleşmenin Başlangıcı, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2017. ÜREKLİ, Fatma, “Tanzimat Dönemi Osmanlı Eğitim Sistemi ve Kurumları”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.12, 2002, s. 382 – 406. VAHAPOĞLU, Hidayet, Osmanlı’dan Günümüze Azınlık ve Yabancı Okullar, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara 1990. WALDORF, Goeffrey – PICKERING, W.S.F., Durkheim ve Modern Eğitim, çev. Özlem Sakin, Burak Aydın, Dergâh Yayınları, İstanbul 2020. WIESNER-HANKS, Merry E., Erken Modern Dönemde Avrupa (1450-1789), çev. Hamit Çalışkan, İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2009. YALÇINKAYA, Mehmet Alaaddin, “Lale Devrinden Tanzimat’a Osmanlı Hizmetindeki Avrupalı Uzmanlar ve Karşılaşılan Sorunlar (1718 – 1839)”, Osmanlı Modernleşmesi: Reform Çağında Çözüm Arayışları, ed. Ahmet Dönmez, Kitap Yayınevi, İstanbul 2019, s. 79 – 132. YARAMIŞ, Ahmet, “Atatürk’ün Yetiştiği Mekteb-i Harbiye’nin Kuruluşu”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2006, C. 8, S. 3, s. 181 – 202. YAZICI, Fatih, “Tarihsel Tarama”, Tarih İçin Metodoloji, ed. Ahmet Şimşek, Pegem Yayınları, Ankara 2019. YAZICI, Nesimi, İlk Türk- İslâm Devletleri Tarihi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2015. YEŞİL, Fatih, “Bir Fransız Maceraperestin Savaş ve Diplomasiye Dair Görüşleri: Humbaracı Ahmed Paşa’nın (Kont Alexander Bonneval) Lâyihaları”, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 15, 2011, s. 205 – 228. YEŞİL, Fatih, “How to be(come) an Ottoman at the End of the Eighteenth Century”, The Journal of Ottoman Studies (Osmanlı Araştırmaları), C. 44, 2014, s. 123 – 139. YEŞİL, Fatih, “Osmanlı-Rus Harplerini (1710-1829) Etkileyen Faktörler Üzerine”, Türk Savaş Araştırmaları Dergisi, C. 2, S. 2, 2021, s. 99 – 116. YILMAZ, Eray, Türkçe Çocuk Gazetelerinde Osmanlı Kimliği (1869 – 1908): Ahlak, İlim, Dil, Tarih ve Coğrafya, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2020. YOLYAPAN, Aydoğan, “Osmanlı Devleti’nde Askerî Yargının Gelişimi”, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, C. 3, S. 9-10, 2000, s. 145 – 168. YORULMAZ, Şerife, “Osmanlı Fransız İlişkileri Çerçevesinde Osmanlı Topraklarında Açılan Fransız Kültür Kurumları ve Bunların Meşruiyet Kazanması”, Osmanlı Tarihi Araştırmaları Merkezi (OTAM) Dergisi, S. 11, 1990, s. 697 – 768. YÜCEL, Hasan Ali, Türkiye’de Orta Öğretim, Kültür Bakanlığı Milli Kütüphane Basımevi, Ankara 1994. YÜCEL, Yaşar – SEVİM, Ali, Türkiye Tarihi IV: Osmanlı Dönemi (1730-1861), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1992. YÜRÜT, Berna, “Tanzimat Sonrası Osmanlı Kadın Hareketi ve Hukuki Talepleri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi Özel Sayı, 2017, s. 365 – 396. ZENGİN, Zeki Salih, "II. Meşrutiyet Döneminde Kudüs ve Medine’de İki Eğitim Kurumu: Medrese-i Külliye ve Selahaddin Eyyubî Külliye-i İslamiyesi", Belleten, C. LXXXI, S. 291, 2017, s. 589 – 618. ZORLU, Tuncay, Innovation and Empire in Turkey: Sultan Selim III and the Modernisation of the Ottoman Navy, I. B. Tauris Publishing, London 2008.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/26146
dc.description.abstractThroughout history, the concept of education has played a very important role in the ideological, sociological and cultural construction of societies. This concept has been shaped within the framework of different policies in each period and has experienced various processes of change and transformation in line with the needs of the society. Modernization activities that began in the late 19th century in the Ottoman Empire gained new acceleration with the Imperial Edict of Reorganization (the Tanzimat Edict or The Imperial Rescript of Gulhane) proclamated on November 3, 1839. Accordingly, the proclamation of the Tanzimat Edict is too important an event to be used to name only one period. It is considered to be an official beginning of radical changes in the political, military, economic and cultural spheres of the Ottoman Empire. The Tanzimat Era is examined as a period in which the current policies of the Turkish education system have changed both institutionally and theoretically. In addition to being a period when the idea of modern education 19th century was formed and transferred to the future, the seeds of the productive generation that formed the core of today's society were discarded an important step in history of Turkish education. The transformation of the education policies of the Ottoman Empire after the declaration of the Tanzimat Edict was carried out within the framework of a specific plan through various hierarchical arrangements with the Maarif-i Umumiye Regulation, which came into force in 1869. In this direction, it is notable that for the first time the education-politics relationship is under control as a whole. In this period, the hierarchical reorganization of the educational steps as well as the education-politics relationship is an important event. Lack of education level above primary education institutions within the Ottoman education system and inadequate education during the transition to higher education, brought with it the need for various hierarchical arrangements. Accordingly, with the opening of the Sultani’s that formed the focal point of the thesis, it was not only possible to establish the secondary education level in the eyes of the empire. The opening of the Sultani’s is the first educational institution to use modern educational principles and methods while responding to a required level of education. Founded as an important indicator of the Ottoman Empire's educational modernization efforts, the sultani’s have been de facto in the light of the Education Policies of the Tanzimat Era as a modern secondary education institution that can be used by citizens of different religions and communities living in the Ottoman lands. At the end of the 19th century, the sultani’s found the first examples. In the Era of Abdulhamid II, quantity made great progress in terms of quality when it came to the Second Constitutional Era. In this study, the structural and intellectual change of education policies and the reflections of this change on the Ottoman society structure were examined in the period after the declaration of the Tanzimat Edict. With this study, the Sultani’s which are still continuing their education activities at the high school level today and the people who are educated in these institutions, in addition to their role in modernization, it is tried to explain the role they play in the implementation of modern policies.tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectTanzimat dönemitr_TR
dc.subjectModernleşmetr_TR
dc.subjectTürk Eğitim Tarihitr_TR
dc.subjectEğitim kurumlarıtr_TR
dc.subjectSultanîlertr_TR
dc.subject.lcshEğitim tarihitr_TR
dc.titleOsmanlı Modernleşme Sürecinde Eğitim Yapısında Değişim ve Dönüşüm: Sultanîlertr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesistr_TR
dc.description.ozetEğitim kavramı, tarih boyunca toplumların ideolojik, sosyolojik ve kültürel bakımdan inşasında oldukça önemli bir rolü üstlenmiştir. Bu kavram her dönemde farklı politikalar çerçevesinde şekillenmiş, toplumun ihtiyaçları doğrultusunda çeşitli değişim ve dönüşüm süreçleri yaşamıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nda XVIII. yüzyılın sonlarında başlayan modernleşme faaliyetleri, 3 Kasım 1839’da ilan edilen Tanzimat Fermanı ile yeni bir ivme kazanmıştır. Bu doğrultuda Tanzimat Fermanı’nın ilan edilmesi yalnızca bir dönemi adlandırmak için kullanılmayacak kadar mühim bir hadisedir. Osmanlı İmparatorluğu’nda siyasi, askerî, iktisadî ve kültürel alanlarda gerçekleştirilecek olan köklü değişimlerin resmi bir başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Tanzimat Dönemi, Türk eğitim sisteminin mevcut politikalarının hem kurumsal hem de kuramsal açıdan değiştiği bir dönem olarak incelenmektedir. XIX. yüzyıl modern eğitim fikrinin meydana geldiği ve geleceğe aktarıldığı bir dönem olmasının yanı sıra günümüz toplumunun çekirdeğini oluşturan üretken neslin tohumlarının atıldığı bir dönem olarak Türk eğitim tarihinde önemli bir basamağı meydana getirmiştir. Osmanlı İmparatorluğu eğitim politikalarının Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonra yaşadığı dönüşüm, 1869 senesinde yürürlüğe giren Maarif-i Umumiye Nizamnâmesi ile birlikte çeşitli hiyerarşik düzenlemeler vasıtasıyla belirli bir plan çerçevesinde yürütülmeye başlanmıştır. Bu doğrultuda ilk kez eğitim-siyaset ilişkisinin bir bütün olarak denetim altına alınması dikkat çekmektedir. Bu dönemde eğitim-siyaset ilişkisinin yanı sıra eğitim basamaklarının hiyerarşik açıdan yeniden düzenlenmesi de önemli bir hadisedir. Osmanlı eğitim sistemi içerisinde ilköğretim kurumlarının üzerinde bir eğitim kademesinin bulunmaması ve yükseköğretime geçiş sürecinde eğitim bakımından yetersiz kalınması, çeşitli hiyerarşik düzenlemelere duyulan ihtiyacı beraberinde getirmiştir. Bu doğrultuda tezin odak noktasını meydana getiren sultanîlerin açılışı ile birlikte imparatorluk nezdinde yalnızca ortaöğretim kademesinin kurulması sağlanmamıştır. Sultanîlerin açılışı ihtiyaç duyulan bir eğitim kademesine yanıt verirken modern eğitim ilke ve yöntemlerinin kullanıldığı ilk eğitim kurumu olma özelliğini bünyesinde barındırmaktadır. Osmanlı İmparatorluğu’nun maarif modernizasyon çabalarının mühim bir göstergesi olarak kurulan sultanîler, Osmanlı topraklarında yaşayan farklı din ve cemaat mensubu vatandaşların yararlanabileceği modern bir ortaöğretim kurumu olarak Tanzimat devri eğitim politikalarının ışığında fiiliyata geçmiştir. XIX. yüzyılın sonunda ilk örneklerine rastlanan sultanîler, II. Abdülhamid devrinde nicelik, II. Meşrutiyet devrine gelindiğinde de nitelik bakımından büyük bir ilerleme kaydetmiştir. Bu çalışmada, Tanzimat Fermanı’nın ilanından sonraki süreçte eğitim politikalarının yapısal ve düşünsel bakımdan yaşadığı değişim ve bu değişimin Osmanlı toplum yapısına yansımaları incelenmiştir. Bu çalışma ile, günümüzde hâlen lise düzeyinde eğitim faaliyetlerine devam etmekte olan sultanîlerin ve bu kurumlarda eğitim alan kesimin, modernleşmedeki rolünün yanı sıra çağdaş politikaların uygulanmasında nasıl bir rol üstlendikleri açıklanmaya çalışılmıştır.tr_TR
dc.contributor.departmentTarihtr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR
dc.embargo.lift2022-04-15T08:31:22Z
dc.fundingYoktr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record