Show simple item record

dc.contributor.advisorÜner, Sarp
dc.contributor.authorÇalışkan, Cüneyt
dc.date.accessioned2020-04-01T04:56:05Z
dc.date.issued2020
dc.date.submitted2020-03-06
dc.identifier.citationÇalışkan, C., Afet Okuryazarlığı Ölçek Geliştirme Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Halk Sağlığı Programı Doktora Tezi, Ankara, 2020.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/22296
dc.description.abstractThis study aims to develop a scale which can evaluate the knowledge and skills of the individual specific to disaster phases. In this methodological study, the participants are literate people living in the city centre of Çanakkale and determined according to gender, age, educational and economic characteristics (n = 864). 95 items in the item pool was decreased to 84 items after expert opinions. The content validity ratio of 82 items was ≥0,54, while the content validity index of the items was ≥0,67; the scale was, therefore, found significant (p <0.05) and applied in the field. 71.2% of the participants, who were equally divided into subgroups according to their gender, educational and income status, were married, while 55.9% work in a job, 37.7% experienced a disaster and the average age (SS) was 39.4 (10,9). A highly reliable positive significant relationship was found between the first and second responses of the participants to all the scale expressions (r = 0.79, p <0.01). The Kaiser Mayer Olkin of the scale in the mitigation, preparedness, response and recovery sub-dimensions was >0.6, whereas the Barlett’s test values relation was <0.05; the scale was, thus, accepted to be suitable for performing factor analysis. 4 items from the mitigation sub-dimension, 4 items from the preparedness sub-dimension, 8 items from the response sub-dimension and 4 items from the recovery sub-dimension were removed because their common variance values (>0.508, >0.500, >0.500, >0.400, respectively) and factor load relationship (>0.46, >0.50, >0.50 and >0.55, respectively) were not enough. It was determined that the eigenvalues of the remaining items under each dimension had 4 factors greater than 1. The reliability of the scale was quite high (Spearman-Brown = 0.975) and the scale had no response bias. The ground and ceiling effect values of the scale were found below 20% (T2 = 1770,196, p < 0,001). The overall Cronbach Alpha value of the scale was quite high with 0.955 and varied between 0.831 and 0.83 among the sub-dimensions. The score that could be obtained from the scale was standardized to take a value between 0-50 for ease of calculation. The cut-off points of the scale were determined and divided into inadequate, limited, sufficient and perfect. In this scale consisting of 61 items and four sub-dimensions, the increase in score indicates better disaster literacy. The disaster literacy scale can be used as a scale that can evaluate the knowledge and skills of Turkish society in disasters.tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.rightsAttribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/us/*
dc.subjectAfettr_TR
dc.subjectAfet Hazırlığıtr_TR
dc.subjectAfet Modelitr_TR
dc.subjectAfet Okuryazarlığıtr_TR
dc.subjectÖlçektr_TR
dc.subject.lcshHalk sağlığıtr_TR
dc.titleAfet Okuryazarlığı Ölçek Geliştirme Çalışmasıtr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetBu araştırmada afet evrelerine özgü bireyin bilgi ve becerilerini değerlendirebilen bir ölçek geliştirilmesi amaçlanmıştır. Metodolojik tipteki çalışmada katılımcıları Çanakkale il merkezinde yaşayan ve cinsiyet, yaş, eğitim ve ekonomik özelliklere göre belirlenen okuma yazma bilenler oluşturmaktadır (n=864). Madde havuzunda yer alan 95 madde uzman görüşleri sonrasında 84 maddeye düşmüştür. Bu 84 maddenin Kapsam Geçerliği Oranı ≥0,54 ve Kapsam Geçerliği İndeksi ≥0,67 olduğundan ölçek anlamlı bulunmuş (p<0,05) ve sahada uygulanmıştır. Cinsiyet, eğitim ve gelir durumu alt gruplarına eşit dağılan katılımcıların %71,2’si evli, %55,9’u bir işte çalışıyor, %37,7’si bir afet yaşamış ve yaş ortalaması (SS) 39,4 (10,9)’dür. Katılımcıların tüm ölçek ifadelerine verdikleri birinci ve ikinci yanıtlar arasında oldukça güvenilir pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0,79, p<0,01). Ölçeğin zarar azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme boyutlarında Kaiser Meyer Olkin değerleri >0,6 ve Barlett’s test değerleri ilişkisi p<0,05 olduğundan, ölçeğin faktör analizi uygulamak için uygun olduğu kabul edilmiştir. Zarar azaltma boyutunda 4 madde, hazırlık boyutunda 7 madde, müdahale boyutunda 8 madde ve iyileştirme boyutunda 4 maddenin ortak varyans değerleri (sırasıyla >0,508, >0,500, >0,500, >0,400) ve faktör yük ilişkisi (sırasıyla >0,46, >0,50, >0,50 ve >0,55) yetersiz olduğundan çıkarılmıştır. Geriye kalan maddelerin her bir boyut altında özdeğerlerinin 1’den büyük 4’er faktörlü olduğu tespit edilmiştir. Ölçeğin güvenirliği yüksek (Spearman-Brown=0,975), tepki yanlılığı olmadığı, taban ve tavan etki değerleri %20’nin altında bulunmuştur (T2 = 1770,196, p<0,001). Ölçeğin genel Cronbach Alfa değeri 0,954 ile oldukça yüksektir ve alt boyutlar arasında 0,831 ile 0,83 arasında değişmektedir. Ölçekten alınabilecek puan hesaplama kolaylığı açısından 0-50 arası değer alacak şekilde standardize edilmiştir. Ölçek kesim noktaları belirlenerek yetersiz, sınırlı, yeterli ve mükemmel şeklinde ayrılmıştır. Araştırmada geliştirilen 61 madde ve dört alt boyuttan oluşan ölçekte puan artışı daha iyi afet okuryazarlığını göstermektedir. Afet okuryazarlık ölçeği, afetlerde Türk toplumunun bilgi ve becerilerini değerlendirebilen bir ölçek olarak kullanılabilir.tr_TR
dc.contributor.departmentHalk Sağlığıtr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR
dc.embargo.lift2020-04-01T04:56:05Z
dc.fundingYoktr_TR
dc.subtypedatasettr_TR


Files in this item

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record

info:eu-repo/semantics/openAccess
Except where otherwise noted, this item's license is described as info:eu-repo/semantics/openAccess