dc.contributor.advisor | Doğru Ersöz, Deniz | |
dc.contributor.author | Gözmen, Onur | |
dc.date.accessioned | 2020-01-17T07:37:45Z | |
dc.date.issued | 2019-05-10 | |
dc.date.submitted | 2019-05-06 | |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/21743 | |
dc.description.abstract | Cystic fibrosis is a multisystemic disease that affects all exocrine tissues including lung, digestive system (liver, biliary tract, pancreas, intestines), reproductive system (epididymis) and sweat glands. With the prolongation of life expectancy of cystic fibrosis patients, disease-related complications have started to be seen more frequently. Recently, due to increased awareness and widespread application of screening tests these complications are more commonly observed. Glucose homeostasis disorders are among these complications. In patients with glucose homeostasis disorder, impaired glucose tolerance or cystic fibrosis related diabetes is seen. After sinus diseases, asthma and reflux, cystic fibrosis related diabetes, which is among the “other causes of diabetes” in current diabetes classification, is the most common complication in cystic fibrosis. Due to worsening of clinical condition, reduction of lung functions, deterioration in nutritional status, and decreased expectation of life these disorders have to be recognized and treated. Previous studies and national reports have shown that the incidence of cystic fibrosis-related diabetes is increased in patients aged 10 years and older. In the early period, cystic fibrosis related diabetes may have a clinical silent course. Therefore current guidelines recommend the evaluation of glucose metabolism annually in cystic fibrosis patients aged 10 years or older.
In this study, 94 patients aged between 10 and 18 years who were followed-up in the outpatient clinic of Hacettepe University, Faculty of Medicine, Pediatric Pulmonology Department between November 15, 2018 and March 15, 2019 were included. Oral glucose tolerance test was applied all patients and the results show that, 74 (78.7%) of the patients had normal glucose tolerance, 16 (17%) had impaired glucose tolerance and 4 (4.3%) had cystic fibrosis related diabetes. Patients with normal glucose tolerance and abnormal glucose tolerance were compared in terms of clinical features and laboratory parameters. In 25 (33.8%) of the patients with normal glucose tolerance, 14 (70%) of the patients with abnormal glucose tolerance had a family history of diabetes, and there was a statistically significant difference between these two groups (p=0,004). The median (quartile interval) number of antibiotics given for acute pulmonary exacerbation in the last year in patients with normal glucose tolerance was 2 (2,5) and it was 3 (3,5) in patients with abnormal glucose tolerance; there was a statistically significant difference between the two groups (p=0,004). Mean FEV1 percentage in normal glucose tolerance patients was 88.8 (± 24.4) and in abnormal glucose tolerance patients was 74.1 (± 26.3). There was a statistically significant difference between the two groups (p=0,021). Liver disease was present in 21 (30%) of the patients with normal glucose tolerance and 11 (57.9%) of patients with abnormal glucose tolerance; there was a statistically significant difference between the two groups (p = 0.025).
The percentage of HbA1c was significantly different between patients with normal glucose tolerance and abnormal glucose tolerance (p <0.001). A moderate positive correlation was found between oral glucose tolerance test 120th minute plasma glucose level and HbA1c percentage. The diagnostic value of HbA1c percentage in predicting abnormal glucose tolerance was found as AUC: 0.716 (95%, 0.57 - 0.86, p = 0.003), and the diagnostic performance was moderate. When the diagnostic performance measurements were evaluated, the cut-off point was determined to be >5,7. Sensitivity for this value was 75% (95%CI 50,9 - 91,3), and its specifity was 63,5% (95%CI 51,5 - 74,4). When the percentage of HbA1c >5,7 was used as a diagnostic criterion, 4 (20%) of 20 patients with cystic fibrosis related diabetes could not be diagnosed. Considering the effects of cystic fibrosis related diabetes on pulmonary functions, nutritional status and mortality, the rate of false negativity was considered to be clinically high.
In conclusion, patients with abnormal glucose tolerance had a history of diabetes more frequently in their families. The number of acute pulmonary exacerbations they had in the last year was higher, the percentage of FEV1 was lower, and the incidence of liver disease was higher in both univariate and multivariate analyzes. When the percentage of HbA1c> 5,7 was used as a diagnostic criterion, the rate of false negativity was high. Low HbA1c percentages could not exclude abnormal glucose tolerance. Therefore, it should be recommended to use oral glucose tolerance test in screening of cystic fibrosis related diabetes until an easily applicable, cost-effective, sensitive and specific method that can be used widely for screening in all patients is developed. | tr_TR |
dc.description.sponsorship | Yok | tr_TR |
dc.description.tableofcontents | TEŞEKKÜR iii
ÖZET iv
ABSTRACT vii
İÇİNDEKİLER x
KISALTMALAR xi
ŞEKİLLER DİZİNİ xiii
TABLOLAR DİZİNİ xiv
1. GİRİŞ VE AMAÇ 1
2. GENEL BİLGİLER 2
2.1. Tarihçe – Genetik 2
2.2. Patogenez 4
2.3. Klinik Bulgular 7
2.4. Kistik Fibrozise Bağlı Gelişen Diyabet 13
2.4.1. Epidemiyoloji 13
2.4.2. Risk Faktörleri 14
2.4.3. Patofizyoloji 14
2.4.4. Klinik Bulgular 19
2.4.5. Tarama 21
2.4.6. Tanı 25
2.4.7. Tedavi 27
3. GEREÇ VE YÖNTEM 32
3.1. Çalışma Verileri 32
3.2. Tanımlar 33
3.3. Çalışma Kaynakları 34
3.4. İstatistiksel Yöntemler 34
4. BULGULAR 36
5. TARTIŞMA 56
6. SONUÇLAR 66
KAYNAKLAR 70
EKLER
Ek 1. Hacettepe Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu Onayı
Ek 2. Kistik Fibrozis Tanılı Hastalarda Glukoz Metabolizmasının Değerlendirilmesi Çalışması Veri Toplama Formu | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Tıp Fakültesi | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Kistik fibrozis | tr_TR |
dc.subject | Kistik fibrozise bağlı gelişen diyabet | tr_TR |
dc.subject | Oral glukoz tolerans testi | tr_TR |
dc.subject | HbA1c | tr_TR |
dc.subject | Diyabet taraması | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Tıp::Endokrin sistemi::Langerhans adacıkları | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Tıp::Pediatri::Çocuk hastalıkları | tr_TR |
dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Tıp::Solunum sistemi::Solunum sistemi hastalıkları | tr_TR |
dc.title | Kistik Fibrozis Tanılı Hastalarda Glukoz Metabolizmasının Değerlendirilmesi | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Kistik fibrozis akciğer, sindirim sistemi (karaciğer, safra yolları, pankreas, barsaklar), üreme sistemi (epididim), ter bezleri başta olma üzere tüm ekzokrin dokuları etkileyen multisistemik bir hastalıktır. Kistik fibrozis hastalarının yaşam sürelerinin uzaması ile birlikte hastalık ile ilişkili komplikasyonlar artan sıklıkta görülmeye başlamıştır. Son yıllarda artan farkındalık ve tarama testlerinin yaygın olarak uygulanması ile görülme sıklığı daha da artan glukoz homeostaz bozuklukları da bu komplikasyonlar arasındadır. Glukoz homeostaz bozukluğu olan kistik fibrozis hastalarında bozulmuş glukoz toleransı veya kistik fibrozise bağlı gelişen diyabet görülmektedir. Güncel diyabet sınıflamasında diğer nedenlere bağlı spesifik diyabet tipleri içerisinde yer alan kistik fibrozise bağlı gelişen diyabet, kistik fibrozis hastalarında sinüs hastalıkları, astım ve reflüden sonra en sık gelişen komplikasyondur. Kistik fibrozise bağlı gelişen diyabetin hastaların klinik durumunda kötüleşmeye neden olması, akciğer fonksiyonlarında azalma, beslenme durumlarında bozulma, yaşam süresi beklentisinde azalma ile ilişkilendirilmesi nedeniyle tanınması ve tedavi edilmesi gerekmektedir. Yapılan çalışmalarda ve ulusal verilerin sunulduğu raporlarda on yaş ve üzeri kistik fibrozis hastalarında kistik fibrozise bağlı gelişen diyabetin görülmeye başladığı ve sıklığının giderek arttığı gösterilmiştir. Kistik fibrozise bağlı gelişen diyabetin erken dönemde klinik sessiz gidişata sahip olabilmesi nedeniyle güncel rehberler on yaş ve üzeri kistik fibrozis hastalarında yıllık olarak glukoz metabolizmasının değerlendirilmesini önermektedir.
Bu çalışmada 15 Kasım 2018 ile 15 Mart 2019 tarihleri arasında, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İhsan Doğramacı Çocuk Hastanesi Göğüs Hastalıkları Bilim Dalı’nda takipli olan ve rutin poliklinik kontrolüne gelen 10-18 yaş arası kistik fibrozis tanılı hastalar çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen 94 hastaya 2 saatlik oral glukoz tolerans testi uygulanmış ve hastaların 74’ünde (%78,7) normal glukoz toleransı, 16’sında (%17) bozulmuş glukoz toleransı ve 4’ünde (%4,3) kistik fibrozise bağlı gelişen diyabet saptanmıştır. Normal ve anormal glukoz toleransı olan hastalar klinik özellikleri ve laboratuvar parametreleri açısından karşılaştırılmıştır. Normal glukoz toleransı olan hastaların 25’inde (%33,8), anormal glukoz toleransı olan hastaların 14’ünde (%70) ailede diyabet öyküsü mevcut olup, iki grup arasında istatistiksel anlamlı fark saptanmıştır (p=0,004). Normal glukoz toleransı olan hastaların son bir yılda akut pulmoner alevlenme düşünülerek verilen toplam antibiyotik sayı ortancası (çeyrekler arası aralık) 2 (2,5) iken anormal glukoz toleransı olan hastalarda 3 (3,5) olup, iki grup arasında istatistiksel anlamlı fark saptanmıştır (p=0,004). FEV1 yüzdesi açısından bakıldığında normal glukoz toleransı olan hastaların ortalaması 88,8 (±24,4) iken anormal glukoz toleransı olan hastaların ortalaması 74,1 (±26,3) saptanmış olup, iki grup arasında istatistiksel anlamlı fark saptanmıştır (p=0,021). Karaciğer hastalığı normal glukoz toleransı olan hastaların 21’inde (%30), anormal glukoz toleransı olan hastaların 11’inde (%57,9) mevcut olup ve iki grup arasında istatistiksel anlamlı fark saptanmıştır (p=0,025).
HbA1c yüzdesinin normal ve anormal glukoz toleransı olan hastalar arasında istatistiksel anlamlı şekilde farklı olduğu görülmüş (p<0,001), oral glukoz tolerans testi 120. dakika plazma glukozu ile HbA1c yüzdesi arasında pozitif yönde orta düzeyde bir korelasyon saptanmıştır. HbA1c yüzdesinin anormal glukoz toleransını öngörmede tanısal değeri EAA:0,716 (%95GA 0,57 – 0,86, p=0,003) saptanmış, tanı performansı orta derecede bulunmuştur. Tanı performansı ölçüleri değerlendirildiğinde kesim noktası >5,7 olarak belirlenmiştir. Bu değer için duyarlılık %75 (%95GA 50,9 – 91,3), seçicilik %63,5 (%95GA 51,5 – 74,4) saptanmıştır. HbA1c yüzdesi >5,7 tanı ölçütü olarak kullanıldığında 20 kistik fibrozise bağlı gelişen diyabet hastasının 4’üne (%20) tanı konamamaktadır. Kistik fibrozise bağlı gelişen diyabetin pulmoner fonksiyonlar, nutrisyonel durum ve mortalite üzerine etkileri göz önüne alındığında yanlış negatiflik oranının klinik olarak yüksek olduğu değerlendirilmiştir.
Sonuç olarak, anormal glukoz toleransı olan hastaların ailesinde diyabet öyküsünün daha sık olduğu, son bir yılda geçirdikleri akut pulmoner alevlenme sayısının daha yüksek olduğu, FEV1 yüzdesinin daha düşük olduğu ve karaciğer hastalığının görülme sıklığının daha yüksek olduğu hem tek değişkenli hem de çok değişkenli analizlerde saptanmıştır. HbA1c yüzdesi >5,7 tanı ölçütü olarak kullanıldığında yanlış negatiflik oranı yüksektir, düşük HbA1c yüzdeleri anormal glukoz toleransını dışlayamamaktadır. Bu nedenle hastalara duyarlılığı seçiciliği daha yüksek, tüm kistik fibrozis hastalarında tarama için yaygın kullanılabilecek kolay uygulanabilir maliyet etkin bir yöntem saptanana dek kistik fibrozise bağlı gelişen diyabetin taramasında oral glukoz tolerans testinin kullanılması önerilmelidir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2020-01-17T07:37:46Z | |
dc.subtype | medicineThesis | |