| dc.description.abstract | The aim of the study was to develop a scale based on the HBM which can provide a
reliable and valid evaluation of individuals' emergency/disaster preparedness
behaviours, attitudes and beliefs. It was also aimed to evaluate explanatory factors
associated with disaster preparedness. A questionnaire consisted of 87 item scale was
developed by the investigator based on previous studies with regards to HBM and
emergency/disaster preparedness. It was subjected to review of experts. Following
evaluations, the final questionnaire was reduced to a 60 item scale. The draft of scale
with 60 items was further applied to 286 academic/administrative staff of Yalova
University from April 2014 to July 2014. Data analysis was completed using SPSS
17.0 and LISREL 8.7 program. In consequence of total-item correlation, the number
of items were decreased to 33. A principal component factor analysis was used to
measure the construct validity of the scale. Six factor groups were obtained. The
domains included; ‘‘Perceived Susceptibility,’’ ‘‘Perceived Severity’’, ‘‘Perceived
Benefits’’, ‘‘Perceived Barriers’’, ‘‘Cues to Action’’ and ‘‘Self Efficacy.’’ The scale
demonstrated a high level of internal consistency reliability with a Cronbach's Alpha
Coefficient of 0.90 (for all domains, they were >0.70). Test and retest reliability of
scale was r=0.72 p<0.001. The scale total mean score was 109,12±16,00. The mean
scores for domains were as follow; Perceived Susceptibility (26.57±4.04), Perceived
Severity (11.53±2.45), Perceived Benefits (11.93±1.94), Perceived Barriers
(18.58±4.07), Cues to Action (15.80±4.59) and Self Efficacy (24.69±6.35). The
results show that scale with 33 items was a reliable and valid scale to measure the
behaviours, attitudes and beliefs of individuals with regards to disaster preparedness.
The scale should be applied to different sociodemographic groups. | tr_TR |
| dc.description.ozet | Bu çalışmada bireylerin acil duruma/afete hazırlık davranışlarını, tutumlarını ve
inançlarını güvenilir ve geçerli bir biçimde değerlendirebilecek Sağlık İnanç
Modeli’ne dayalı bir ölçeğin geliştirilmesi ve acil duruma/afete hazırlıkla ilişkili
açıklayıcı faktörlerin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmacı tarafından, acil
duruma/afete hazırlıkla ve Sağlık İnanç Modeli ile ilişkili önceki çalışmalara dayalı
87 maddeden oluşan bir form oluşturulmuştur. Bu form alan uzmanlarının görüşüne
sunulmuştur ve yapılan değerlendirme sonrası, son form 60 maddelik ölçek taslağına
indirilmiştir. 60 maddelik ölçek taslağı Nisan 2014-Temmuz 2014 tarihleri arasında
Yalova Üniversitesi’nin 286 akademik ve idari personeline uygulanmıştır. Veri
analizi SPSS 17.0 ve LISREL 8.7 programı kullanılarak tamamlanmıştır. Madde
toplam korelasyonları sonucunda madde sayısı 33’e düşmüştür. Ölçeğin yapı
geçerliğini belirlemek amacıyla Temel Bileşenler Faktör Analizi kullanılmıştır.
Faktör analizi sonucunda 6 faktör grubu elde edilmiştir. Bu boyutları, ‘‘Algılanan
Duyarlılık’’, ‘‘Algılanan Ciddiyet’’, ‘‘Algılanan Yarar’’, ‘‘Algılanan Engeller’’,
‘‘Eyleme Geçiriciler’’ ve ‘‘Öz Yeterlilik’’ oluşturmaktadır. Ölçek 0.90 Cronbach
Alpha katsayısı ile (bütün alt boyutların >0.70 olduğu) iç tutarlık güvenirliğinin
yüksek seviyede olduğunu göstermektedir. Ölçeğin test-tekrar test güvenirliği r=0.72
p<0.001 olarak belirlenmiştir. Toplam puan ortalaması 109,12±16,00 dır. Ölçek alt
boyut puan ortalamaları ise ‘‘Algılanan Duyarlılık’’ alt boyutunda 26,57±4,04,
‘‘Algılanan Ciddiyet‘’ alt boyutunda 11,53±2,45, ‘‘Algılanan Yarar’’ alt boyutunda
11,93±1,94, ‘‘Algılanan Engeller’’ alt boyutunda 18,58±4,07, ‘‘Eyleme Geçiriciler’’
alt boyutunda 15,80±4,59 ve “Öz Yeterlilik” alt boyutunda ise 24,69±6,35’dir.
Çalışma sonuçları, 33 maddelik ölçeğin bireylerin acil duruma/afete hazırlığa yönelik
davranış, tutum ve inançlarını ölçmekte kullanılabilir geçerli ve güvenilir bir araç
olduğunu göstermektedir. Ölçek farklı sosyodemografik gruplara uygulanmalıdır. | tr_TR |
