Özet
In this work titled "Ottoman Sultan Portraits: Fihrist-i Şahân and Zeyilleri", Fihrist-i Şahân and Zeyilleri Sultan Portrait Album that was prepared in the 19th century and was included in the Ottoman sultan portraiture tradition that we came across after the 16th century was examined in the context of Ottoman painting art. Today, the Ottoman Sultan portrait albums, which are the contemporary of the work that is present in Suleymaniye Library Nafiz Pasha bookshelf at numbered 1183, were identified and introduced. Analyses of the texts and pictures of Fihrist-i Şahân and Zeyilleri album were examined in terms of style and iconographical characteristics considering its composition set-up, environment, architecture, figure types, clothes, background and colors. There are 92-couplet poems of Solak-zâde Mehmed Hemdemî Celebi (d. 1657/1658), 48-couplet poems of Lebib Amidi and 72-couplet poems of Said Pasa in the work. Solakzâde Hemdemi explained the enthronement and deaths of Ottomon sultans, and the important events of their periods with couplets starting from I. Osman to IV. Mehmet; Lebib Abdulgafûr Amidi from II. Süleyman (1687-91) to III. Osman (1754-57) and Said Pasha from III. Mustafa(1757-74) to II. Mahmut (1808-39). There are 32 sultan portraits in the album and there is a photograph of I. Abdulaziz (1861-76). Sultan II. Mahmud was portrayed twice with his traditional dresses and with his new dresses after the clothing reform.
Künye
Aksu, H. (1988). ‘‘İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde Bulunan Minyatürlü, Resimli, Şekilli, Cedvelli, Plan ve Haritalı (Türkçe- Arapça- Farsça) Yazmalar’’. Sanat Tarihi Yıllığı, X, 1988: 19-62.
Anafarta, N. (1966). Topkapı Sarayı Padişah Portreleri. İstanbul: Doğan Kardeş Yayınları.
And, Metin (1978). Turkish Miniature Painting, The Ottoman Period. Ankara.
And, Metin (1998). Minyatürlerle Osmanlı- İslam Mitologyası. İstanbul: Akbank Kültür Yayınları.
And, Metin (2002). Osmanlı Tasvir Sanatları:1 Minyatür. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Aslanapa, Oktay (1980) “Osmanlı Minyatür Sanatı”. Osmanlı Kültür ve Sanat Ansiklopedisi. c. 11. İstanbul: s. 151–159.
Atasoy, Nurhan (1972). “Nakkaş Osman’ın Padişah Portreleri Albümü”. Türkiyemiz 2, (Şubat), sa. 6, İstanbul: s. 2–14.
Atasoy, Nurhan (1976). 17. ve 18. Yüzyıllarda Avrupa Sanatı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi.
Atasoy, Nurhan (1999) “Tarihi Konulu Minyatürlerin Usta Nakkaşı Osman”, Sanat Dünyamız. sa. 73, İstanbul: s. 213–221.
Atasoy, Nurhan, Çağman, Filiz (1974). Turkish Miniature Painting. İstanbul: Publication of the R.C.D. Cultural Institute.
Atıl, E. (1999) Levnî ve Surname, Bir Osmanlı Şenliğinin Öyküsü. İstanbul: Koçbank.
Babinger, Franz (1982). Osmanlı Tarih Yazarları Ve Eserleri. (çev. Çoskun Üçok). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Bağcı, Serpil (2003). Konya Mevlânâ Müzesi Resimli Elyazmaları. İstanbul: Konya ve Mülhakatı Eski Eserleri Sevenler Derneği.
Bağcı, Serpil, Çağman, Filiz, Renda, Günsel, Tanındı, Zeren (2006). Osmanlı Resim Sanatı. Ankara: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
Behsanoğlu, Şevket (1957). Diyarbakırlı Fikir ve Sanat Adamları, Başlangıcından Tazminata Kadar. C. 1, 2, 3. İstanbul.
Binney, Edward. (1979). Turkish Miniature Paintings and Manuscripts from the Collection of Edward Binney. Portland, Oregon.
Bolay, Süleyman Hayri (2015). Tanzimattan Günümüze Türk Düşünürleri. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. C. 5.
Bursalı Mehmed Tahir (1975) ‘’ Solak-zade Mehmed Hemdemi Çelebi’’. Osmanlı Müellifleri C. 3, (Haz. İsmail Özen). İstanbul: Meral Yayınevi.
Çabuk, Vahit. (1976) "Osmanlı Padişahlarının Manzum Tarihçesi, Fihrist-i Şahan". Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi, XV /2. Ankara: Türk Kültürü Araştırmaları Enstitüsü, 203-227.
Çağman, Filiz. (2000). “İstanbul Sarayının Yorumu: Üstad Osman ve Dizisi”. Padişahın Portresi Tesâvir-i Âli Osman. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Çağman, Filiz, Tanındı, Zeren (1984). Padişah Portreleri. İstanbul: Yapı ve Kredi Bankası Kültür Sanat Hizmetleri.
Çığ. Kemal (1959). ‘‘Türk ve İslam Eserleri Müzesi’ndeki Minyatürlü Kitapların Kataloğu’’. Şarkiyat Mecmuası, III. İstanbul.
Çötelioğlu, A. (2012). Topkapı Sarayı Müzesi Resim Koleksiyonu ve Padişah Portreleri. İstanbul: BKG Yayınları.
Duran, Tülay ed. (1998). Kıyafetü'l- İnsaniyye Fi Şema'ili'l- Osmaniyye. Ankara: TTK Yayınları. İrepoğlu, Gül (1999). ‘‘Lale Devri‟nin Çelebi Nakkaşı: Levni’’ Sanat Dünyamız, 73, İstanbul. 235-243.
Ergin, Abdullah (2001). Diyarbekirli Sait Paşa’nın Hayatı, Eserleri ve Tarihçiliği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Diyarbakır: Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı.
Günay, Fatih (2001). Raşid (vakanüvis), Hayatı, Edebi Kişiliği, Divan'ının Tenkitli Metni ve İncelemesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Edirne; Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı.
İrepoğlu, Gül (2000). “Kitaptan Tuvale (1700-1800): Yenilik ve Değişim”. Padişahın Portresi Tesâvir-i Âl-i Osman. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Kadıoğlu, İdris (2003). Lebib-i Amidi Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri ve Divanı'nın Tenkitli Metni. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Diyarbakır: Dicle Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Anabilim Dalı.
Kadıoğlu, İdris (2004). ‘’Solak-zâde Mehmed Hemdemî Çelebi’nin Fihrist-i Şâhân’ı ve Diyarbakırlı Şairler Lebib ve Mülhem Efendi Zeylleri.’’ İlmi Araştırmalar. 17. İstanbul.
Karatay, Fehmi Ethem (1961). Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’ndeki Türkçe Yazmalar Kataloğu I- II. İstanbul.
Mahir, Banu (2000). “Elinde Altın Küre (Kızıl Elma) Tutan Osmanlı Sultan Portreleri”. Uluslararası Dördüncü Türk Kültürü Kongresi Bildirileri (4–7 Kasım 1997). Ankara
Mahir, Banu (2004). Osmanlı Minyatür Sanatı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
Majer H. G. (2000). “Yenilik ve Değişim“. Padişahın Portresi Tesâvir-i Âli Osman. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Meyer zur Capellen., Bağcı, Serpil (2000). “İhtişam Çağı”. Padişahın Portresi Tesâvir-i Âli Osman. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Necipoğlu, Gülru (2000) “Osmanlı Sultanlarının Portre Dizilerine Karşılaştırmalı Bir Bakış”, Padişahın Portresi Tesâvir-i Âl-i Osman (6 Haziran – Eylül 2000, İstabul Topkapı Sarayı Müzesi), İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları. 20-61
Özcan, A. (2009). ‘‘Solakzâde Mehmed Hemdemî’’. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. C. XXXVII. İstanbul.
Raby, J. (2000). “Avrupa’dan İstanbul’a”. Padişahın Portresi Tesâvir-i Âli Osman. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
Raby, J. (2000). “Tesâvir-i Âl-i Osman”. Padişahın Portresi Tesâvir-i Âl-i Osman. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Renda, Günsel (1977). Batılılaşma Döneminde Türk Resim Sanatı 1700- 1850. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
Renda, Günsel (1980). “Osmanlılarda Padişah Portreciliği”. Osmanlı Kültür ve Sanat Ansiklopedisi, C. XI. İstanbul: Yeni Türkiye Yayınları.
Renda, Günsel (1992). Osmanlı Padişah Portreleri Bir 19. Yüzyıl Albümü. İnan ve Suna Kıraç Koleksiyonu - A 19th Century Abum of Ottoman Sultans' Portraits. İnan and Suna Kıraç Collection, Milano.
Renda, Günsel (1996) “Ressam Konstantin Kapıdağlı Hakkında Yeni Görüşler”. 19 Yüzyıl İstanbul’unda Sanat Ortamı. İstanbul: Sanat Tarihi Derneği Yayınları s. 139–162.
Renda, Günsel (1999). Padişah Portreleri Mevlâna Müzesi Albümü. Konya: T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
Renda, Günsel (2000). ‘‘Portrenin Son Yüzyılı’’. Padişahın Portresi Tesâvir-i Âl-i Osman. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
Renda, Günsel (2005). “Osmanlı Başkentinde Ressamlar ve Yapıtları”. İmparatorluktan Portreler, Suna ve İnanç Vakfı Pera Müzesi. İstanbul.
Renda, Günsel (2002). “Osmanlılarda Portreli Nişanlar”. Uluslararası Sanat Tarihi Sempozyumu (10–30 Ekim 2001), İzmir: s. 491-501.
Süreyya, Mehmed (2003). Sicil-i Osman-i, Osmanlı Ünlüleri. C. 1, 2, 3, 4. (Haz. Mustafa Keskin vd.) İstanbul: Sebil Yayınları.
Titley, Norah M. (1981). ‘‘Miniatures From Turkish Manuscripts (A Catalogue and Sunject Index of Painting in the British Library and the British Museum.)’’ British Library, Londan.
http://digital.staatsbibliothek-berlin.de/werkansicht?PPN=PPN739998471&PHYSID=PHYS_0001&DMDID=&view=picture (Erişim: 10 Mart 2018)
https://www.harvardartmuseums.org/collections/object/215586?position=43
(Erişim: 12 Mart 2018)
