Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Müzecilik 1846-1938

Abstract

Türklerin birtakım tarih ve sanat değeri taşıyan objeleri eski eser adı altında değerlendirmesi ve bunları müze çatısı altında koruması 19. yüzyılın ortalarına rastlamaktadır. Tanzimat süreciyle birlikte bir Batılılaşma ürünü olarak ortaya çıkan bu müzecilik serüveninin ise kendine has birtakım özellikler sergilediği görülmektedir. Öncelikle eski eser bakımından oldukça zengin Osmanlı topraklarına Batılıların ilgi duymaya başlamasıyla bir sürecin geliştiği görülmekte ve böylelikle Batılılardan sonra Türklerin kazı, eski eser, müze ve arkeoloji gibi kavramlarla tanıştığı anlaşılmaktadır. Dolayısıyla bu tür kavramların farkında olunmadığı dönemlerde birtakım eşyaların saklanıp biriktirilmesini müze faaliyeti çerçevesinde değil, bir tür koleksiyonculuk veya koleksiyonculuğa giden evre içerisinde görmenin daha doğru bir yaklaşım olacağına inanılmaktadır. Bu sayede birçok yenileşme faaliyetinde olduğu gibi bazı eksikliklere rağmen ilk adımların 1846 yılı itibariyle atılmaya başlandığı ve müzecilik alanında yavaş yavaş bir gelişmenin yaşandığı süreç daha iyi anlaşılacaktır. Konuya kavramsal açıdan yeni bir yaklaşım getirmekle birlikte keskin ve basit ifadelerden kaçınılarak hazırlanan bu çalışmaya “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Müzecilik 1846-1938” başlığı uygun görülmüş ve bu çalışmada müzecilik faaliyetleri kronolojik olarak ele alınmaya çalışılmıştır.