| dc.contributor.advisor | Cankurtaran, Özlem | |
| dc.contributor.author | Akoğlu, Gizem | |
| dc.date.accessioned | 2019-07-09T07:36:47Z | |
| dc.date.issued | 2019 | |
| dc.date.submitted | 2019-06-11 | |
| dc.identifier.citation | Akoğlu, G. (2019). Ankara'da Yaşayan ve Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuğa Sahip Orta Sınıf Babaların Babalık Deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/7783 | |
| dc.description.abstract | This research was carried out to reveal the perception and experiences of fathers who
have children with autism spectrum disorder (ASD) in the context of hegemonic
masculinity and gender. The study was conducted in Ankara between June 2017 and May
2019. In this study, which was designed with qualitative research design, snowball and
criterion were obtained by sampling method. The face-to-face interviews were conducted
with 18 middle-class fathers of children with ASD by means of this method and through
a semi structured questionnaire. The interviews were conducted between April 2018 and
December 2018. The data obtained were analyzed by MAXQDA 11 qualitative data
analysis program. As a result of the analysis, it has been concluded that the fathers who
have children with ASD have transformed their masculinity and paternity in their own
root families compared to the father, but the existing policies are not supportive of the
fathers' care role. The participation of the spouse in the working life, the increase of the
education level of fathers, the attitude and behaviors of the spouse, the desire to be close
relationship with the child and the role model, the male role models in the environment
have been effective in the transformation of masculinity and fatherhood. In this context,
gender roles and hegemonic masculinity were taken into consideration in this study. On
the basis of the triangle of masculinity, paternity and autism; the needs of fathers with
children with ASD were tried to be made visible. In addition, recommendations were
made for the development of involved fatherhood and for building more equitable gender
relations. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY ...................................................................................................... i
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ................................ ii
ETİK BEYAN ............................................................................................................ iii
TEŞEKKÜR ............................................................................................................... iv
ÖZET .......................................................................................................................... v
ABSTRACT ............................................................................................................... vi
İÇİNDEKİLER ……………………………………………………………………… vii
KISALTMALAR DİZİNİ......................................................................................... xii
ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................. xiii
GİRİŞ .......................................................................................................................... 1
1. BÖLÜM................................................................................................................ 3
KURAMSAL ÇERÇEVE ........................................................................................... 3
1.1. ERKEKLİĞİN VE BABALIĞIN TOPLUMSAL İNŞASI ............................. 3
1.1.1. Kavramsal Bir Giriş ‘Babalık’ ...................................................................... 3
1.1.2. Tarihsel Süreçte Değişen Babalık Rolü (Babalığın Dönüşümü) .................... 4
1.1.3. Eril İdeoloji ve Babalık ................................................................................ 8
1.1.4. Erkeklik Sosyalizasyonu ............................................................................ 12
1.1.5. Hegemonik Erkeklik ve Karşısında Konumlanan Farklı Erkeklikler/Farklı
Babalıklar ............................................................................................................ 16
1.1.6. Erkeklik Krizi ve Kırılgan Erkeklik ............................................................ 20
1.2. FEMİNİST SOSYAL HİZMET VE ERKEKLERLE ÇALIŞMA ............... 22
1.3. OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU ........................................................... 25
1.3.1. Otizm Spektrum Bozukluğu Nedir? ............................................................ 25
viii
1.3.2. Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) Olan Çocuğa Sahip Babalar ................ 28
1.4. BABALIK, AİLE VE SOSYAL POLİTİKA ................................................. 33
1.4.1. Farklı Ülkelerde Babalık, Aile ve Sosyal Politika ....................................... 33
1.4.2. Türkiye’de Babalık, Aile ve Sosyal Politika ............................................... 38
1.5. ARAŞTIRMANIN SORUNSALI ................................................................... 41
1.6. ARAŞTIRMANIN AMACI ............................................................................ 43
1.7. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ ............................................................................ 44
2. BÖLÜM.............................................................................................................. 46
ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ ................................................................................. 46
2.1. KONU SEÇİMİ .............................................................................................. 46
2.2. ARAŞTIRMANIN MODELİ ......................................................................... 47
2.3. VERİ TOPLAMA ARACI ............................................................................. 48
2.4. VERİ OLUŞTURMA SÜRECİ ...................................................................... 49
2.5. ARAŞTIRMAYA KATILAN ÖZNELER ..................................................... 52
2.6. VERİLERİN ÇÖZÜMLENMESİ .................................................................. 59
2.7. ETİK KONULAR ........................................................................................... 60
2.8. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI .......................................................... 60
3. BÖLÜM.............................................................................................................. 62
ANALİZ .................................................................................................................... 62
3.1. GELENEKSEL BABALIKTAN İLGİLİ BABALIĞA ................................. 64
3.1.1. OSB’li Çocuğu Olan Babaların Babalıklarındaki Dönüşüm ........................ 65
3.1.1.1. Kök Aile: Baba-Çocuk İlişkisi: ‘Babam sevgisini çok göstermezdi bana,
bize.’ ................................................................................................................ 66
ix
3.1.1.2. Değişen Babalık: ‘Babam bana çok sarılmadığı için ben oğluma
sarılıyorum.’ .................................................................................................... 70
3.1.2. Aile İçi Toplumsal Cinsiyet İlişkilerindeki Dönüşüm ................................. 76
3.1.2.1. Aile İçi İlişkilerdeki Dönüşüm: ‘Evde benim kafama göre son kararı
erkek vermez. Her zaman kadın verir.’ ............................................................. 76
3.1.2.2. Ev İçi İş Bölümündeki Dönüşüm: ‘Annem şey işte klasik ev kadını,
babam para getiren yani.’ ................................................................................ 78
3.1.2.3. Cinsiyete Dayalı İş Bölümü: ‘Ağır işler yani erkek kadın fark etmez ağır
işler bana bakar.’ ............................................................................................. 82
3.1.2.4. Ataerkil Pazarlıklar: ‘Hani en kılıbığım diyen bile bir kazık çıkar.
Yaşantımız böyle!’ ............................................................................................ 84
3.1.3. Babalığa Atfedilen Anlam .......................................................................... 85
3.1.3.1. Babalık Algısı: ‘Babalık öncelikle sahiplenme… Yani sahiplenmek
diyebilirim. Koruyuculuk diyebilirim.’ .............................................................. 86
3.1.3.2. ‘İdeal Baba’ Algısı: ‘İdeal babalık dengeyi en güzel kuran babadır!’ ... 92
3.1.3.3. Baba Olunca: ‘Bana daha çok yüklenildi.’ ........................................... 94
3.1.3.3.1. Erkeklik ve Bakım: ‘Yani asgari ölçüde katıldım diyebilirim. Çünkü
dediğimiz gibi annemiz var, eşim var.’ .......................................................... 98
3.2. OSB SONRASI YAŞANAN GÜÇLÜKLER VE DENEYİMLER .............. 101
3.2.1. Kişisel Deneyimler ................................................................................... 102
3.2.1.1. OSB Öğrenildiğinde Hissedilenler: ‘Ben bu filmi izlemiştim ama bu
benim başıma gelecek miydi?’ ........................................................................ 102
3.2.1.1.1. Erkeklik ve İfade Edil(e)meyen Duygular: ‘Çok ağladım, yalnız
kaldığımda çok ağladım!’ ........................................................................... 103
3.2.1.2. Otizmi Kabullenme Süreci: ‘Bu da dedim benim sınavım!’ ................ 109
3.2.1.3. OSB’yle Yaşanan Babalık ................................................................. 114
3.2.1.3.1. Hayal Edilen ve Gerçekleştirilen Babalık: ‘… bir tane bilinçli bir
şekilde baba demesine o arabayı feda ederim!’ ........................................... 114
x
3.2.1.3.2. OSB Sonrasında Değişen Babalık Davranışları: ‘Çocuğuma daha da
çok bağlandım!’ .......................................................................................... 120
3.2.1.3.3. Baba Katılımı: ‘Ben çocuğumla dışarı çıktığımda doğayı tasvir
ediyorum.’ .................................................................................................. 122
3.2.1.3.4. OSB'li Çocuğu Olan Babaların Tanımladığı İhtiyaçlar: ‘Yani ben
öldüğüm zaman ne olacak? O belirsizlik yok olsun!’ ................................... 127
3.2.2. İçinde Yaşanılan Sistemlerle İlişkiler ....................................................... 132
3.2.2.1. Aile İçi İlişkiler ................................................................................. 132
3.2.2.1.1. Artan Rol ve Sorumluluklar (Fedakar Anne/Çalışan Baba): ‘Şu an
Mert’in hastalığından dolayı zaten eşim çalışmıyor.’ .................................. 132
3.2.2.1.2. Eş ile Olan İlişki: ‘…kendimizi suçladık, birbirimizi suçladık.’ .... 136
3.2.2.2. Sosyal Çevreyle Olan İlişkiler: ‘Bu çocuğu şımartmışsın, ya ne kadar çok
şımartıyorsun, bırak kendi haline!’ ................................................................. 138
3.2.2.3. Diğer Sistemlerle Olan İlişkiler: ‘Türkiye’de çocuk doktoruna gittiğiniz
zaman çocuk otizmliyse bir buçuk katı para ödersiniz.’ .................................. 141
3.3. OSB’Lİ ÇOCUĞU OLAN BABALARIN MEVCUT POLİTİKALARA
İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELERİ ................................................................. 143
3.3.1. Babalık İznine İlişkin Değerlendirmeler ................................................... 143
3.3.2. İş ve Aile Yaşamını Düzenlemeye İlişkin Politika Önerileri ..................... 148
3.3.3. OSB'li Çocuk ve Baba Katılımını Artırmaya İlişkin Öneriler .................... 151
4. BÖLÜM............................................................................................................ 155
GENEL SONUÇ VE ÖNERİLER ......................................................................... 155
4.1. SONUÇ ......................................................................................................... 155
4.1.1. Geleneksel Babalıktan İlgili Babalığa Dair Sonuçlar ................................ 155
4.1.2. OSB Sonrası Yaşanan Güçlükler ve Deneyimlere Dair Sonuçlar .............. 159
xi
4.1.3. OSB’li Çocuğu Olan Babaların Mevcut Politikalara İlişkin
Değerlendirmelerine Dair Sonuçlar .................................................................... 163
4.2. ÖNERİLER ..................................................................................................
4.2.1. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamaya Yönelik Politika ve Uygulamalara
İlişkin Öneriler .................................................................................................. 165
4.2.2. Sosyal Hizmete İlişkin Öneriler ................................................................ 169
4.2.3. İleri Araştırmalar İçin Öneriler ................................................................. 173
KAYNAKÇA........................................................................................................... 175
EKLER .................................................................................................................... 191
EK-1: YARI YAPILANDIRILMIŞ DERİNLEMESİNE GÖRÜŞME FORMU
.............................................................................................................................. 191
EK-2: KATILIMCI BABALARA İLİŞKİN TANITICI BİLGİLER ............... 195
EK-3: KATILIMCI BABALARIN ÇOCUKLARINA İLİŞKİN TANITICI
BİLGİLER ........................................................................................................... 196
EK-4: GÖNÜLLÜ KATILIM FORMU ............................................................. 197
EK-5: HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ ETİK KOMİSYON İZNİ .................... 199
EK-6: TURNITIN RAPORU .............................................................................. 200
EK-7: ORJİNALLİK RAPORU ......................................................................... 201
EK-8: TEZ BAŞLIĞI DEĞİŞİKLİK FORMU .................................................. 203 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | Otizm | tr_TR |
| dc.subject | Babalık | tr_TR |
| dc.subject | Otizmli çocuğu olan babalar | tr_TR |
| dc.subject | Babalarla çalışma | tr_TR |
| dc.subject | Orta sınıf babalar | tr_TR |
| dc.subject.lcsh | Konu Başlıkları Listesi::Sosyal bilimler | tr_TR |
| dc.title | Ankara'da Yaşayan ve Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Çocuğa Sahip Orta Sınıf Babaların Babalık Deneyimleri | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Bu araştırma otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocuğa sahip babaların babalık algı
ve deneyimlerini hegemonik erkeklik ve toplumsal cinsiyet bağlamında ortaya koymak
amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma Haziran 2017-Mayıs 2019 tarihleri arasında
Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma deseniyle tasarlanmış olan bu araştırmada
katılımcılara kartopu ve kriter örneklem yöntemiyle ulaşılmıştır. Bu yöntem ile ulaşılan
OSB’li çocuğu olan orta sınıf 18 babayla yarı yapılandırılmış görüşme formu üzerinden
yüz yüze derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler Nisan 2018-Aralık
2018 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler MAXQDA 11 nitel veri
analiz programı ile çözümlenmiştir. Yapılan analiz sonucunda OSB’li çocuğu olan
babaların kendi babalarıyla olan ilişkilerine kıyasla erkekliklerinin ve babalıklarının
dönüştüğü ancak mevcut politikaların babaların bakım rolünü destekleyici nitelikte
olmadığı sonucu ortaya çıkmıştır. Eşin çalışma yaşamında yer alması, babaların eğitim
düzeyinin artması, eşin tutum ve davranışları, çocukla kurulmak istenen yakın ilişki ve
rol model olma isteği, çevredeki rol model kişiler erkekliğin ve babalığın dönüşmesinde
etkili olmuştur. Bu bağlamda bu araştırmada toplumsal cinsiyet rolleri ve hegemonik
erkeklik göz önünde bulundurularak; erkeklik, babalık ve otizm üçgeni temelinde OSB’li
çocuğu olan babaların ihtiyaçları görünür kılınmaya çalışılmış, ilgili babalığın
gelişmesine ve daha eşitlikçi toplumsal cinsiyet ilişkilerinin inşa edilmesine yönelik
öneriler sunulmuştur. | tr_TR |
| dc.contributor.department | Sosyal Hizmet | tr_TR |
| dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
| dc.embargo.lift | - | |
| dc.identifier.ORCID | https://orcid.org/0000-0003-3726-9938 | tr_TR |
