Show simple item record

dc.contributor.advisorDEMİRKAN, Salih Kutay
dc.contributor.authorBAHAP, Melda
dc.date.accessioned2018-09-03T12:30:56Z
dc.date.issued2018
dc.date.submitted2018-08-14
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/4802
dc.description.abstractHepatitis B and C are the leading cause of cirrhosis and hepatocellular carcinoma. A low diagnosis rate and poor access to clinical care are a major risks in hepatitis B and C‐related morbidity and mortality. Lack of knowledge and awareness in infected patients with hepatitis B and hepatitis C often leads to misinformation, missing of opportunities for prevention and treatment, and stigmatization of patients. The aim of this study was to manage the drug related problems identified by the clinical pharmacist for the drugs used by patients with hepatitis B and C, to improve the patient's treatment adherence, as well as assessing the contribution of information provided by the clinical pharmacist in the patients with the missing or incorrect information by determining the level of knowledge of these patients about the disease. This study was conducted between October 2017-April 2018 at Hacettepe University Infectious Diseases and Clinical Microbiology and Gastroentorology Outpatient Clinics. A total of 149 patients with hepatitis B and 13 patients with hepatitis C were included in the study. All patients were interviewed by clinical pharmacist and a questionnaire on disease knowledge, adherence scale and medication appropriateness index were applied at the beginning of the study and 3 months later. During the study, 17 drug related interventions for 15 patients were made by clinical pharmacist to physicians and all but one were accepted. Total of 85 interventions made directly to the patients and all of them except 7 were accepted by both the physicians and the patients. In order to assess the level of knowledge of the patients about hepatitis B, misunderstanding and tendency of stigmatization were detected. The number of correct answers were higher in youngs, patients with higher income and with higher education level during first interview (p<0.05). The amount of correct answers significantly increased in all patients with hepatitis B and C during the second interview (p<0.05). Collaboration of clinical pharmacists with physicians is important in improving the patients’ knowledge and managing hepatitis B and C.en
dc.description.tableofcontentsSAYFA ONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv ETİK BEYAN SAYFASI v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER VE KISALTMALAR xi ŞEKİLLER xiii TABLOLAR xiv 1.GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 4 2.1. Hepatit B Virüsü 4 2.1.1. Hepatit B Epidemiyolojisi 5 2.1.2. Bulaş Yolları 7 2.1.3. HBV Enfeksiyonunun Klinik Bulguları 8 2.1.4. Akut Hepatit B 9 2.1.5. Kronik Hepatit B 9 2.1.6. Tanı 12 2.1.7. Tedavi 15 2.1.8. Tedavi Seçenekleri 17 2.1.9. Tedavi İzlemi 23 2.1.10. Korunma 23 2.1.11. Hastalarin Hepatit B Bilgi Düzeyi 27 2.2. Hepatit C Virüsü 29 2.3. Hepatit Hastalarında Klinik Eczacının Rolü 32 3. GEREÇ ve YÖNTEM 37 4. BULGULAR 41 4.1. Hepatit B ile Enfekte Olan Hastalar 41 4.1.1. Tanımlayıcı Veriler 41 4.1.2. Hastaların Kullandığı İlaçlar 45 4.1.3. Tespit Edilen İlaç Kaynaklı Sorunlar ve Yapılan Öneriler 47 4.1.4. MAI ile Reçete Uygunluğunun Değerlendirilmesi 49 4.1.5. Uyunç Değerlendirmesi 49 4.1.6. Hastaların Hepatit B Hakkında Bilgi Düzeyinin Değerlendirilmesi 50 4.2. Hepatit C ile Enfekte Olan Hastalar 66 4.2.1. Tanımlayıcı Veriler 66 4.2.2 Hastaların Kullandığı İlaçlar ve Yapılan Öneriler 69 4.2.3. Hastaların Hepatit C Hakkında Bilgi Düzeyinin Değerlendirilmesi 69 5. TARTIŞMA 71 6. SONUÇ ve ÖNERİLER 82 7. KAYNAKLAR 84 8. EKLER EK-1: Aydınlatılmış Onam Formu EK-2: Veri Toplama Formu EK-3: Hepatit Bilgi Düzeyi Anketi EK-4: İlaç Uygunluk Endeksi (MAI) EK-5: Etik Kurul Onayı EK-6: Dijital Makbuz Orjinallik Ekran Çıktısı (dilimli) 9. ÖZGEÇMİŞtr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectilaç kaynaklı sorunlartr_TR
dc.subjecthepatit B
dc.subjecthastalık bilgisi
dc.subjecteğitim
dc.titleHepatit B ve C Virüsü ile Enfekte Hastaların Tedavisinde İlaç Kaynaklı Sorunlartr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesisen
dc.description.ozetHepatit B ve C dünya çapında siroz ve hepatoselüler karsinomun önde gelen nedenidir. Düşük tanı oranı ve klinik bakım hizmetlerine zayıf erişim, hepatit B ve C ile ilişkili morbidite ve mortalite açısından büyük risk oluşturmaktadır. Hepatit B veya C ile enfekte hastalarda bilgi ve farkındalık eksikliği sıklıkla yanlış bilgilendirmeye, korunma ve tedavide yetersizliklere ve hastaların damgalanmasına yol açmaktadır. Bu çalışmanın amacı, hepatit B ve C hastalarının kullandığı ilaçlara ilişkin olarak klinik eczacı tarafından saptanan ilaç kaynaklı sorunların yönetimi, hastaların tedaviye uyuncunun iyileştirilmesi, ayrıca bu hastaların hastalık hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenerek eksik veya yanlış bilgiye sahip hastalara klinik eczacı tarafından yapılan bilgilendirmenin katkısının değerlendirilmesidir. Bu çalışma Ekim 2017–Nisan 2018 tarihleri arasında Hacettepe Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı ve İç Hastalıkları Anabilim Dalı Gastroenteroloji Bilim Dalı polikliniklerinde yürütülmüştür. Hepatit B ile enfekte 149, hepatit C ile enfekte 13 hasta çalışmaya alınmıştır. Hastalarla başlangıçta ve 3 ay sonra görüşülerek bilgi anketi, ilaç uygunluğu ile ilaç uyuncu değerlendirme ölçekleri uygulanmıştır. Çalışmada klinik eczacı tarafından 15 hastada saptanan toplam 17 ilaç kaynaklı sorun nedeniyle hekime önerilerde bulunulmuş, bunlardan sadece biri kabul edilmemiştir. Doğrudan hastalara yapılan ilaç ile ilgili toplam 85 önerinin 7’si hariç hepsi hem hekim hem de hastalar tarafından kabul görmüş ve uygulanmıştır. Hepatit B ile enfekte hastalara bilgi anketi uygulandığında, önemli yanlış anlaşılmalar olduğu ve hastaların damgalanma eğilimi içinde olduğu görülmüştür. İlk görüşmede doğru cevap sayısı gençlerde, gelir ve eğitim düzeyi yüksek olan hastalarda daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). İkinci görüşmede doğru cevap sayılarında hem hepatit B hem de hepatit C ile enfekte tüm hastalarda anlamlı artışlar meydana gelmiştir (p<0,05). Bilgi eksikliğinin giderilmesinde ve hepatit B ve C ile mücadele hekimler ile birlikte klinik eczacıların iş birliği önemli rol oynamaktadır.tr_TR
dc.contributor.departmentKlinik Eczacılıktr_TR
dc.contributor.authorID10209106tr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR


Files in this item

Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record