dc.contributor.advisor | TERZİOĞLU, FÜSUN | |
dc.contributor.author | TEMEL, SAFİYE | |
dc.date.accessioned | 2018-02-02T11:02:27Z | |
dc.date.available | 2018-02-02T11:02:27Z | |
dc.date.issued | 2018-02-02 | |
dc.date.submitted | 2018-01-05 | |
dc.identifier.citation | Temel, S. Karşılanmamış Aile Planlaması Gereksinimlerinin Azaltılmasında Kültürel Faktörlerin Belirlenmesi ve Hizmet Modelinin Geliştirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Doğum-Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı Doktora Tezi, Ankara, 2018. | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/4258 | |
dc.description.abstract | The aim of this study is to determine cultural factors in decreasing the unmet needs for family planning (FP) and develop the service model. Leininger’s Culture Care Diversity and Universality Theory constituted the conceptual framework of the study and ethno-nursing research method was used. In-depth interviews were conducted with 32 women who had unmet needs for FP. As a result of four stages of the ethno-nursing data analysis; 25 categories, 9 sub-themes and 5 main themes were reached. Main themes were determined as follows: family, religious belief and economic condition are the most important values directing the lives of women who have unmet needs for FP in a traditional lifestyle; women who have unmet needs for FP are absolutely expected to have a child in accordance with their gender roles as long as their economic and social conditions allow; it is very common among women who have unmet needs for FP to prevent pregnancy with the traditional withdrawal method either for a long time or at intervals throughout their marriage; cultural features like religion, fatalism and privacy, as well as problems caused by healthcare services affect meeting women’s needs for FP; women who have unmet needs for FP demand receiving contraceptive healthcare services primarily from Family Health Centers (FHC) and being visited by healthcare professionals at home. As a result of the results obtained from the study, main themes and the related literature review; ‘The Service Model of Unmet Needs for Family Planning’ was developed. It is thought that the model will guide healthcare professionals in decreasing the unmet needs for FP. | en |
dc.description.tableofcontents | ONAY SAYFASI iii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iv
ETİK BEYAN v
TEŞEKKÜR vi
ÖZET vii
ABSTRACT viii
İÇİNDEKİLER ix
SİMGELER VE KISALTMALAR xii
ŞEKİLLER xiii
TABLOLAR xiv
1. GİRİŞ 1
1.1. Problemin Tanımı ve Önemi 1
1.2. Araştırmanın Amacı 4
1.3. Araştırma soruları 4
2. GENEL BİLGİLER 6
2.1. Karşılanmamış Aile Planlaması Gereksinimi 6
2.1.1. Karşılanmamış Gereksinimi Tanımlama 6
2.1.2. Karşılanmamış Gereksinimin Önemi 10
2.1.3. Karşılanmamış Gereksinimi Etkileyen Faktörler 13
2.2. Türkiye Toplumunun Sosyal ve Kültürel Özellikleri 21
2.2.1. Etnik Gruplar ve Anadiller 21
2.2.2. Dini İnanç ve Mezhepler 22
2.2.3. Kaderci Yaklaşım 24
2.2.4. Aile ve Akrabalık İlişkileri 25
2.2.5. Komşuluk ve Arkadaşlık İlişkileri 27
2.2.6. Evlenme ile ilgili Gelenek ve Görenekler 28
2.2.7. Doğurganlık Tutum ve Davranışları 29
2.2.8. Geleneksel Sağlık Bakımı İnanç ve Uygulamaları 31
2.2.9. Kitle İletişim Araçları ve Kullanımı 32
2.3. Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Yapılanması 33
2.3.1. Sağlıkta Dönüşüm Programı 33
2.4. Türkiye’de Aile Planlaması ile ilişkili Politika ve Yasal Düzenlemeler 34
2.4.1. Nüfus Politikaları ve Aile Planlaması Hizmetleri 34
2.4.2. Doğumla ilgili Yasal Düzenlemeler 37
2.4.3. Evlilikle ilgili Yasal Düzenlemeler 38
2.5. Kültürel Bakımın Farklılığı ve Evrenselliği Teorisi 40
2.5.1. Teorinin Ortaya Çıkışı 40
2.5.2. Felsefi ve Teorik Dayanağı 41
2.5.3. Teoriyi Üstün Kılan Özellikleri 43
2.5.4. Temel Kavramlar ve Tanımlar 43
3. BİREYLER VE YÖNTEM 46
3.1. Araştırmanın Şekli 46
3.1.1. Etno-Hemşirelik Araştırma Yöntemi 46
3.2. Araştırmanın Yapıldığı Yer ve Özellikleri 48
3.3. Araştırmanın Alanı ve Görüşülenlerin Seçimi 49
3.3.1. Araştırmanın Alanı 49
3.3.2. Görüşülenlerin Seçimi 49
3.4. Veri Üretimi 52
3.4.1. Veri Üretme Araçları 52
3.4.2. Ön Hazırlık 54
3.4.3. Veri Üretme Prosedürü 55
3.5. Veri Analiz Yöntemi 56
3.6. Araştırmanın Geçerlik ve Güvenirliği 57
3.7. Araştirmanin Etik Boyutu 60
3.8. Araştırmanın Sınırlılıkları 61
4. BULGULAR 62
4.1. Katılımcıların Tanıtıcı Özellikleri 62
4.2. Etno-Hemşirelik Araştırma Bulguları 63
4.3. Karşılanmamış Aile Planlaması Gereksinimi Transkültürel Bakım Kararları ve Uygulamaları 200
5. TARTIŞMA 207
5.1. Ana Temalara İlişkin Tartışma 207
5.2. Karşılanmamış Aile Planlaması Gereksinimi Hizmet Modeli 220
6. SONUÇ VE ÖNERİLER 234
6.1. Sonuçlar 234
6.1.1. Kültürel Bakımın Farklılığına ilişkin Sonuçlar 234
6.1.2. Kültürel Bakımın Evrenselliğine ilişkin Sonuçlar 234
6.2. Öneriler 235
6.2.1. Kültürel Bakımın Farklılığına ilişkin Öneriler 235
6.2.2. Kültürel Bakımın Evrenselliğine ilişkin Öneriler 236
7. KAYNAKLAR 237
8. EKLER
Ek-1. Leininger’in Gün Doğuşu Destekleyicisi
Ek-2. Leininger’in Yarı Yapılandırılmış Görüşme Rehberi Destekleyicisi
Ek.3. Leininger’in Gözlem-Katılım-Yansıtma Destekleyicisi
Ek-4. Leininger’in Yabancıdan Güvenilir Arkadaşa Dektekleyicisi
Ek-5. Olası Katılımcı Tarama Formu
Ek 6. Bilgi Formu
Ek-7. Görüşme Yönergesi
Ek-8. Görüşme Gözlem Formu
Ek-9. Aile Planlaması Danışmanlığı ve RİA Uygulama Sertifikası
Ek-10. Nitel Araştırma Yöntemleri Kursu Katılım Belgesi
Ek-11. Araştırma Amaçlı Çalışma için Aydınlatılmış Onam Formu
Ek-12. Hacettepe Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’nun 07.10.2015 tarihli İzin Yazısı
Ek-13. Hacettepe Üniversitesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu’nun 14.06.2016 tarihli İzin Yazısı
Ek-14. Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Araştırma İzin Yazısı
Ek-15. Tablo 4.1. Karşılanmamış aile planması gereksinimi bulunan kadınların ve eşlerinin sosyo-demografik özellikleri
Ek-16. Tablo 4.2. Karşılanmamış aile planlaması gereksinimi bulunan kadınların obstetrik özellikleri
Ek-17. Tablo 4.3. Karşılanmamış aile planlaması gereksinimi bulunan | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/closedAccess | tr_TR |
dc.subject | Aile planlaması | tr_TR |
dc.subject | karşılanmamış gereksinim | |
dc.subject | Leininger | |
dc.subject | kültürel bakım | |
dc.subject | profesyonel bakım | |
dc.title | Karşılanmamış Aile Planlaması Gereksinimlerinin Azaltılmasında Kültürel Faktörlerin Belirlenmesi ve Hizmet Modelinin Geliştirilmesi | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/doctoralThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Bu çalışmanın amacı, karşılanmamış aile planlaması (AP) gereksinimlerinin azaltılmasında kültürel faktörlerin belirlenmesi ve hizmet modelinin geliştirilmesidir. Leininger’in ‘Kültürel Bakımın Farklılığı ve Evrenselliği’ Teorisi araştırmanın kavramsal çerçevesini oluşturmuş ve etno-hemşirelik araştırma yöntemi kullanılmıştır. Karşılanmamış AP gereksinimi bulunan 32 kadın ile derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Etno-hemşirelik veri analizinin dört aşaması sonucunda 25 kategori, 9 alt tema ve 5 ana temaya ulaşılmıştır. Ana temalar: karşılanmamış AP gereksinimi bulunan kadınların gelenek ve göreneklere bağlı bir yaşam tarzı içerisinde aile, dini inanç ve ekonomik durum yaşamlarına yön veren en önemli değerlerdir; karşılanmamış AP gereksinimi bulunan kadınlardan toplumsal cinsiyet rollerine uygun olarak ekonomik durumu ve sosyal şartları elverdiği ölçüde mutlaka çocuk sahibi olması beklenmektedir; karşılanmamış AP gereksinimi olan kadınlar arasında, evlilikleri süresince uzun süreli ya da aralıklı olarak geleneksel geri çekme yöntemi ile gebelikten korunmak oldukça yaygındır; kadınların AP gereksinimlerinin karşılanmasını din, kadercilik ve mahremiyet gibi kültürel özellikleri ile sağlık hizmetlerinden kaynaklanan sorunlar etkilemektedir; karşılanmamış AP gereksinimi bulunan kadınlar, gebelikten koruyucu sağlık hizmetlerini primer olarak Aile Sağlığı Merkezlerinden (ASM) almayı ve buradaki sağlık çalışanları tarafından ev ziyaretleri yapılmasını istemektedir, şeklinde belirlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, ana temalar ve konu ile ilgili literatür çalışması sonucunda ‘Karşılanmamış Aile Planlaması Gereksinimi Hizmet Modeli’ geliştirilmiştir. Modelin, karşılanmamış AP gereksinimlerinin azaltılmasında sağlık çalışanlarına rehberlik edeceği düşünülmektedir. | tr_TR |
dc.contributor.department | Doğum Kadın Hastalıkları Hemşireliği | tr_TR |