dc.contributor.advisor | Acun, Ramazan | |
dc.contributor.author | Nazlıer, Yağız Fatih | |
dc.date.accessioned | 2021-12-01T07:10:31Z | |
dc.date.issued | 2021 | |
dc.date.submitted | 2021-11-09 | |
dc.identifier.citation | Nazlıer, Yağız Fatih, Geç Osmanlı'dan Erken Cumhuriyet'e Adlî Tıp ve Bilirkişilik, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2021. | tr_TR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/25662 | |
dc.description.abstract | Ottoman Empire fell behind the West in many fields due to the problems occurring
because of traditional structure starting from the 17th century. This situation also required
the change and transformation need and caused a comprehensive modernization
movement. In this context, changes and transformations within the medicine and and law
fields, which were the two significant aspects of the modernization of the Ottoman
Empire, caused forensic medicine to be born. The first autopsy in the Ottoman Empire
was performed in 1841 with permission from Sultan Abdülmecid, and just after this, Tıbb ı Kanuni lessons were started to be given in the Mekteb-i Tıbbiyye-i Adliyye-i Şâhâne.
Synchronously with modern medical education, new penal codes entered into the force
independently from Islamic law, and Nizamiye Courts were established to implement
these laws. Medical examiners started to play a role as medical experts in courts with the
preparation of necessary medical and legal infrastructure. Proofs obtained by medical
experts by using scientific methods were significant for the course of the courts, and that
is why forensic practices were constantly supervised and became a governing instrument
of the rulership.Within the scope of this study, occurrence, improvement, and transformation of forensic
medicine and medical expertise were examined using qualitative research methods
between 1839 and 1926. This study is the first study comprehensively addressing forensic
medicine, forensic psychiatry, forensic sciences, and medical expertise and creating
holistic approach. Reflections of forensic medicine practices on daily life in the center
and periphery were addressed by starting with the works, archive documents, journals,
and memories written for doctor and judges in the aforementioned period. Besides,
forensic psychiatry separation from forensic medicine and becoming a separate
profession was examined with examples. Also, the development of criminalistic
practices, which were playing a significant role in the control mechanism of the state and
their roles in the forensic science were addressed. This study found that forensic medicine
practices were first met with negative reactions, but later it had become an instrument
used bu the people for their benefit. The history of forensic medicine included successes in the addition to failures. However, this did not reflect on the institutional historiography.
Moreover, medical experts had difficulty making their decisions to be accepted even
though they started to have roles in the court. | tr_TR |
dc.language.iso | tur | tr_TR |
dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
dc.subject | Adli tıp | tr_TR |
dc.subject | Adli bilimler | tr_TR |
dc.subject | Adli psikiyatri | tr_TR |
dc.subject | Tıbbi bilirkişilik | tr_TR |
dc.subject | Otopsi | tr_TR |
dc.subject | Kriminalistik | tr_TR |
dc.subject.lcsh | TTıp tarihi. Tıp alanındaki derlemeler | tr_TR |
dc.title | Geç Osmanlı'dan Erken Cumhuriyet'e Adlî Tıp ve Bilirkişilik | tr_TR |
dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
dc.description.ozet | Osmanlı Devleti XVII. yüzyıldan itibaren geleneksel yapıdan kaynaklanan sorunlardan
dolayı, bilim ve teknoloji başta olmak üzere birçok alanda Batı’nın gerisinde kalmıştır.
Bu durum aynı zamanda değişim ve dönüşüm ihtiyacını ortaya çıkarmış ve kapsamlı bir
modernleşme hareketini de beraberinde getirmiştir. Bu bağlamda Osmanlı
modernleşmesinin iki önemli kolu olan tıp ve hukuk alanındaki değişim ve dönüşümler,
adlî tıbbın doğuşunu da sağlamıştır. 1841 yılında Sultan Abdülmecid’in izniyle ilk otopsi
gerçekleştirilmiş ve buna müteakiben Mekteb-i Tıbbiyye-i Adliyye-i Şâhâne’de tıbb-ı
kanuni dersleri verilmeye başlanmıştır. Modern tıp eğitimiyle eş zamanlı olarak İslam
hukukundan bağımsız yeni ceza kanunnameleri yürürlüğe girmiş ve bu kanunnamelerin
uygulanacağı Nizamiye Mahkemeleri kurulmuştur. Gerekli tıbbi ve hukuki altyapının
oluşmasıyla birlikte adlî tabipler, tıbbi bilirkişi olarak mahkemelerde rol almaya
başlamışlardır. Tıbbi bilirkişilerin bilimsel yollarla elde ettikleri deliller mahkemenin
gidişatında önemli bir unsur olduğundan dolayı, adlî tıp pratikleri daima denetime tâbi
tutulmuş ve iktidarın yönetim araçlarından birisi haline gelmiştir.
Bu çalışma kapsamında 1839 ile 1926 yılları arasında adlî tıp ve tıbbi bilirkişiliğin
oluşumu, gelişimi ve dönüşümü nitel araştırma yöntemleriyle incelenmiştir. Bu alanda ilk
defa adlî tıp, adlî psikiyatri, adlî bilimler ve tıbbi bilirkişilik kapsamlı olarak ele alınmış
ve bütüncül bir bakış açısı oluşturulmuştur. Mezkûr dönemde tabipler ve hakimler için
kaleme alınan eserler, arşiv belgeleri, mecmualar ve anılardan yola çıkılarak adlî tıp
uygulamalarının merkezde ve periferide günlük hayata yansımaları ele alınmıştır.
Bununla birlikte adlî psikiyatrinin, adlî tıptan sıyrılması ve ayrı bir uzmanlık alanı olarak
ortaya çıkışı örneklerle incelenmiştir. Ayrıca devletin kontrol mekanizmasında önemli bir
yer edinen kriminalistik uygulamalarının gelişimi ve adlî bilimlerdeki rolü ele alınmıştır.
Araştırmamızın sonucunda ise; adli tıp uygulamaları ilk başlarda tepkiyle karşılaşırken
zaman içerisinde halkın kendi lehine kullandığı bir enstrüman haline geldiği, adli tıp
tarihinin başarıları olduğu kadar başarısızlıkları da olduğu ama bunun kurumsal tarih
yazımına yansımadığı ve tıbbi bilirkişiler mahkemelerde rol almaya başlasalar da
söylemlerini kabul ettirmekte zorluk yaşadıkları tespit edilmiştir | tr_TR |
dc.contributor.department | Tarih | tr_TR |
dc.embargo.terms | Acik erisim | tr_TR |
dc.embargo.lift | 2021-12-01T07:10:31Z | |
dc.funding | Yok | tr_TR |