Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorBüyüktuncer Demirel, Zehra
dc.contributor.authorBakır Angay, Semra
dc.date.accessioned2019-08-01T07:43:56Z
dc.date.issued2019-07-24
dc.date.submitted2019-07-12
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/8482
dc.description.abstractThe use of gluten-free products have became widespread in recent years, however, the information about the nutritional values and glycemic effects of these products is very limited. This study aimed to determine the glycemic index value of some gluten-free breads sold in the market in Turkey, and thus to contribute to the further clinical studies in this field. The study was conducted on 12 adults aged 19-35 years (27.3 ± 2.35 years) with a body mass index between 18.5-24.99 kg/m2 (22.5 ± 1.97 kg/m2). Participants visited the research center 11 times in total by intervals of 4 to 10 days in order to determine the glycemic index values of two reference foods (white bread and glucose) and nine different gluten-free breads. At each visit, participants consumed reference or test food that contains 25 g of available carbohydrate following the capillary fasting blood glucose measurement and fasting-toughness score assessment with 100-mm VAS, and then the measurements were repeated after 15, 30, 45, 60, 90, and 120 minutes of the consumption. When the reference is glucose, the glycemic index values of gluten-free breads were ordered as C brand gluten-free crisp bread (87.3), E brand gluten-free bread (82.7), white bread (80.3), B brand gluten-free crisp bread (74.5), C brand gluten-free daily bread (63.1), A brand gluten-free bread (61.5), F brand gluten-free bread (58.0), D brand protein reduced baguette bread (51.7), D brand protein reduced small bread (47.1) and B brand gluten-free home bread (42.4). Four breads (C brand gluten-free crisp bread, E brand gluten-free bread, and B brand crisp bread) were categorised as high glycemic index (≥70); three breads (C brand gluten-free daily bread, A brand gluten-free bread and F brand gluten-free bread) were categorised as medium glycemic index (56-69), and the other three (D brand protein reduced baguette bread, D brand protein reduced bread and B brand gluten-free home bread) were categorised as low glycemic index (≤55). When the reference is white bread, all gluten-free breads had high glycemic index (≥70). The glycemic index of breads were decreased by the increased content of fiber (r= -0.265, p=0,003). B brand gluten-free crisp bread showed a positive correlation between the incremental area under the blood glucose response curve and the toughness scores (r= 0.580, p=0.048) while C brand gluten-free bread showed a negative correlation between the same parameters (r= -0.706, p=0.010). Furthermore, C brand gluten-free daily bread showed positive correlations between the incremental area under the blood glucose response curve and all of fasting, edible amount and desire to eat scores were found (r=0.762, p=0.004; r= 0643, p=0.024; r= 0.692, p=0.013, respectively). Conversely, a negative correlation between incremental area under the blood glucose response curve of F brand gluten-free bread and the desire to consume sugary foods were obtained (r= -0.629, p=0.028). Reformulation of gluten-free products that provides a decline in glycemic index values of these products is required, and also it is important to ensure that such products are preferred by consumers.tr_TR
dc.description.tableofcontentsONAY SAYFASI iii YAYIMLAMA FİKİR MÜLKİYET BEYANI iv ETİK BEYAN v TEŞEKKÜR vi ÖZET vii İÇİNDEKİLER ix SİMGELER ve KISALTMALAR xii ŞEKİLLER xv TABLOLAR xvi 1. GİRİŞ 1 1.1. Kuramsal Yaklaşımlar ve Kapsam 1 1.2. Amaç ve Varsayımlar 3 2. GENEL BİLGİLER 4 2.1. Gluten: Tanımı, Özellikleri ve Gluten Kompleksi 4 2.2. Gluten İle İlişkili Hastalıklar 6 2.2.1. Çölyak Hastalığı (Gluten Duyarlı Enteropati) 7 2.2.2. Gluten Ataksisi 12 2.2.3. Dermatitis Herpetiformis 13 2.2.4. Buğday Alerjisi 14 2.2.5. Çölyak Dışı Gluten Duyarlılığı (Gluten İntoleransı) 15 2.3. Glutensiz Diyet 16 2.4. Glisemik İndeks 22 2.5. Glisemik Yük 25 2.6. Glisemik İndeksi Etkileyen Etmenler 26 2.6.1. Karbonhidratların Etkisi 27 2.6.2. Diyet Lifinin Etkisi 27 2.6.3. Nişasta Türünün Etkisi 28 2.6.4. Protein ve Yağın Etkisi 28 2.6.5. Besin Ögesi İnhibitörleri 29 2.6.6. Besin Hazırlama Yöntemi 29 2.6.7. Meyvenin Olgunluk Düzeyi 29 2.6.8. Asidite 29 2.6.9. Besinlerin Tüketim Hızı 30 2.6.10. Bireysel Özellikler 30 2.6.11. Kan Alma Süresi ve Şekli 30 2.7. Glisemik İndeksin Hastalıklarla İlişkisi 31 2.7.1. Glisemik İndeks ve Obezite 31 2.7.2. Glisemik İndeks ve Diyabet 33 2.7.3. Glisemik İndeks ve Kardiyovasküler Hastalıklar 34 2.7.4. Glisemik İndeks ve Metabolik Sendrom 35 2.7.5. Glisemik İndeks ve Kanser 36 3. BİREYLER VE YÖNTEM 38 3.1. Araştırma Yeri, Zamanı ve Örneklem Seçimi 38 3.2. Araştırmanın Genel Planı 38 3.3. Birinci Aşamada Veri Toplanması 42 3.3.1. Referans ve Test Besinlerin Analizleri 42 3.3.2. Referans ve Test Besinlerin Tüketilecek Miktarlarının Belirlenmesi 44 3.4. İkinci Aşamada Veri Toplanması 44 3.4.1. Bireylerin Kan Glukoz Düzeylerinin Ölçülmesi 45 3.4.2. Bireylerin İştah İle İlgili Değişkenlerinin Ölçülmesi 46 3.4.3. Referans ve Test Besinlerinin Glisemik İndeks Değerlerinin Hesaplanması 46 3.5. Verilerin İstatistiksel Olarak Değerlendirilmesi 48 4. BULGULAR 49 4.1. Bireylerin Genel Özellikleri 49 4.2. Bireylerin Antropometrik Ölçümlerine İlişkin Özellikler 49 4.3. Referans ve Test Besinlerin Analizi 50 4.4. Referans ve Test Besinlerin Glisemik İndeksinin Belirlenmesi için Yapılan Kapiller Kan Glukoz Ölçümlerinin Değerlendirilmesi 53 4.5. Referans Besinlere Göre Test Besinlerin Glisemik İndeks Değerleri 64 4.6. Referans Besinlere Karşı Oluşan Kan Glukoz Yanıtının Bireyler Arası Varyasyonu 70 4.7. Bireylerin Referans ve Test Besinlere Karşı Açlık-Tokluk Skorlarına İlişkin Bulgular 70 4.8. Referans ve Test Besinlerin Açlık-Tokluk Skorları ile Kan Glukoz Yanıtı ve Glisemik İndeks Değerleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi 78 5. TARTIŞMA 86 5.1. Glisemik İndeks Saptama Yöntemi 87 5.2. Katılımcılara Özgü Özelliklerin Değerlendirilmesi 93 5.3. Referans ve Test Ekmeklerin Besin Bileşiminin Değerlendirilmesi 94 5.4. Glutensiz Ekmeklerin Glisemik İndeks Değerinin Belirlenmesi 97 5.5. Bireylerin İştah ile İlgili Değişkenlerinin Değerlendirilmesi ve Glisemik İndeks Değerleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi 101 6. SONUÇ ve ÖNERİLER 106 6.1. Sonuçlar 106 6.2.Öneriler 110 7. KAYNAKLAR 112 8.EKLER 132 EK-1. Etik Kurul Onayı 132 EK-2: TC Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) Klinik Araştırma Etik Kurul Onayı 134 EK-3. Bilgilendirilmiş Gönüllü Olur Formu 135 EK-4. Bireylerin Tüketecekleri Besinlerin Kodları ve Randomizasyon Tablosu 138 EK-5. Visual Analog Skala (100 mm-VAS) 139 EK-6. Araştırma Ürünlerinin İçerikleri 140 EK 7. Orjinallik Raporu 141 EK-8. Dijital Makbuz 142 9. ÖZGEÇMİŞ 143tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/restrictedAccesstr_TR
dc.subjectGlutensiz ekmektr_TR
dc.subjectGlisemik indekstr_TR
dc.subjectKan glukoz yanıtıtr_TR
dc.subjectİştah skorlarıtr_TR
dc.subject.lcshKonu Başlıkları Listesi::Bilimtr_TR
dc.subject.lcshKonu Başlıkları Listesi::Tıptr_TR
dc.titlePiyasada Satılan Bazı Glutensiz Ekmeklerin Glisemik İndeks Değerlerinin Belirlenmesitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesistr_TR
dc.description.ozetSon yıllarda glutensiz ürünlerin kullanımı yaygınlaşmasına karşın, bu ürünlerin besin değerleri ve glisemik etkileri ile ilgili bilinenler sınırlıdır. Bu çalışmada ülkemizde piyasada satılan bazı glutensiz ekmeklerin glisemik indeks değerinin belirlenmesi ve böylece bu alanda yapılacak klinik çalışmalara katkı verilmesi amaçlanmıştır. Araştırma 19-35 yaşlarında (27,3±2,35 yıl), beden kütle indeksleri 18,5-24,9 kg/m2 arasında (22,5±1,97 kg/m2) olan 12 yetişkin birey üzerinde yürütülmüştür. Bireyler iki referans besin (beyaz ekmek ve glukoz) ve dokuz farklı glutensiz ekmeğin glisemik indeks değerlerini belirlemek amacıyla, 4-10 gün aralıklarla toplam 11 kez araştırma merkezini ziyaret etmişlerdir. Her bir ziyarette, kapiller açlık kan glukoz ölçümü ve 100-mm VAS ile açlık-tokluk skor değerlendirmesini takiben, 25 g sindirilebilir karbonhidrat içeren referans veya test besini tüketmişler ve tüketimden 15., 30., 45., 60., 90. ve 120. dk sonra bu ölçümler tekrarlanmıştır. Glukoza göre, ekmeklerin glisemik indeks değerleri sırasıyla C marka glutensiz gevrek ekmek (87,3), E marka glutensiz ekmek (82,7), beyaz ekmek (80,3), B marka glutensiz gevrek ekmek (74,5), C marka glutensiz günlük ekmek (63,1), A marka glutensiz ekmek (61,5), F marka glutensiz ekmek (58,0), D marka proteini azaltılmış baget ekmek (51,7) ve D marka proteini azaltılmış minik ekmek (47,1) ve B marka glutensiz ev ekmeği (42,4) olarak belirlenmiştir. C marka glutensiz gevrek ekmek, E marka glutensiz ekmek, beyaz ekmek ve B marka gevrek ekmeğin yüksek glisemik indekse (≥70), C marka glutensiz günlük ekmek, A marka glutensiz ekmek ve F marka glutensiz ekmeğin orta glisemik indekse (56-69), D marka proteini azaltılmış baget ekmek ve D marka proteini azaltılmış minik ekmek ve B marka glutensiz ev ekmeğin düşük glisemik indekse (≤55) sahip olduğu tespit edilmiştir. Beyaz ekmeğe göre, tüm ekmeklerin yüksek glisemik indeks değerine (≥70) sahip olduğu saptanmıştır. Ekmeklerin lif içeriği arttıkça glisemik indeks değerinin düştüğü görülmüştür (r= -0,265, p=0,003). B marka glutensiz gevrek ekmek için tokluk skorları ile kan glukoz yanıtı eğri altı alanları arasında pozitif (r= 0,580, p=0,048), C marka glutensiz günlük ekmekte ise negatif (r= -0,706, p=0,010) ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca, C marka glutensiz günlük ekmeğin oluşturduğu kan glukoz yanıtı eğri altı alanı ile açlık, yenilebilecek miktar ve yeme isteği skorları arasında pozitif ilişki tespit edilmiştir (sırasıyla r=0,762, p=0,004; r= 0,643, p=0,024; r= 0,692, p=0,013). F marka glutensiz ekmeğin kan glukoz yanıtı eğri altı alanı ile şekerli besin tüketme isteği skoru arasında negatif yönlü ilişki tespit edilmiştir (r= -0,629, p=0,028). Glutensiz ürünlerin glisemik indeks değerlerinin düşürülmesini sağlayacak formülasyonların geliştirilmesi ve tüketiciler tarafından bu tür ürünlerin tercih edilmesinin sağlanması önem taşımaktadır.tr_TR
dc.contributor.departmentBeslenme ve Diyetetiktr_TR
dc.embargo.terms6 aytr_TR
dc.embargo.lift2020-02-03T07:43:56Z
dc.identifier.ORCIDhttps://orcid.org/0000-0002-9968-7249tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster