Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorGüven, Seval
dc.contributor.authorPaçacıoğlu, Bahar
dc.date.accessioned2018-10-02T10:35:33Z
dc.date.available2018-10-02T10:35:33Z
dc.date.issued2018
dc.date.submitted2018-05-30
dc.identifier.citationPAÇACIOĞLU, B. (2018). Üç Farklı Kuşaktaki Evli Kadın ve Erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları ile Aile İşlevleri Arasındaki İlişki, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Aile ve Tüketici Bilimleri, Ankara.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/5140
dc.description.abstractIn this study, the attitudes of X, Y, and Baby Boomer Generation married men and women towards social gender roles, their evaluations of familial functions, and the relationships between their attitudes towards the social gender roles and familial functions have been researched. In the study, to determine the attitudes of individuals regarding the social gender roles the Gender Roles Attitude Scale developed by Zeyneloğlu ve Terzioğlu (2011); to evaluate the familial functions Family Assessment Device developed by Epstein, Baldwin, and Bishop (1983) which was adapted to Turkish by Bulut (1993); to evaluate the individual’s division of roles and responsibilities within the family and the decision making process close ended questions developed by the researcher, were used. Data was gathered from 600 married men and women living in the Ankara province between the ages of 18 and 69. According to the result of the study, of the respondents 27.0% were of the Y Generation, 41.0% were of the X Generation, and 32.0% were of the Baby Boomer Generation. In all three generations the number of men and women are equal. With respect to education, in the Y and X Generations more people have “college” level education whilst in the Baby Boomer Generation the dominant group has “primary education or less”. Across all generations the level of education of men are higher than that of women. Across all generations surveyed in the research, and in both genders and all levels of education, a majority of individuals have responded that “cooking”, “cleaning”, “washing the dishes and the clothes”, “ironing” and “childcare” were done “more by women”; whilst “repairs around the house” were done “more by men”. In the Y and X Generations, “earning money” and “paying the bills” were done “together” with the spouse; whilst in the Baby Boomer Generation a majority responded that these were done “more by men”. In all three generations “use of income” was decided “together” with the spouse whereas “childcare and education” was reportedly decided “more by women”. When the data from the Gender Roles Attitude Scale has been analysed, it has been observed that the Y Generation has higher egalitarian attitudes than both of the other generation, and that the X Generation has higher egalitarian attitudes than the Baby Boomer Generation (p<.01). In the research it was found that the women of X and Baby Boomer Generations held higher egalitarian values than the men of the same generations (p<.01). In all three generations while the levels of education increase so do the number of individuals with egalitarian attitudes (p<.01). In light of the data gathered from the Family Assessment Device it has been found that in terms of “problem solving”, “giving proper attention”, “giving emotional responses” and “behavioral control” the X and Baby Boomer Generations rank higher than the Y Generation; in terms of “communication” the Baby Boomer Generation ranks higher than the Y and X Generations; and in term of “roles” the Y Generation ranks higher than the X and Baby Boomer Generations when it comes down to having healthier functions (p<.01). In all three generations women have healthier functions in terms of “communication” and “roles” than the men. The percentage of healthy family functions increases for all of the three generations as the levels of education increase. When the relation between social gender roles and evaluation of familial functions of the respondents’ are evaluated, it has been found that in all three generations and in both genders that as egalitarian attitudes increase so do the percentage of those with healthy familial functions.tr_TR
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY ...............................................................................................İ BİLDİRİM............................................................................................................İİ YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI ..................................İİİ ETİK BEYAN .................................................................................................... İV TEŞEKKÜR ....................................................................................................... V ÖZET ................................................................................................................ Vİ ABSTRACT .................................................................................................... Vİİİ İÇİNDEKİLER.................................................................................................... X TABLOLAR DİZİNİ.........................................................................................XİV ŞEKİLLER DİZİNİ.........................................................................................XVİİİ GİRİŞ.................................................................................................................. 1 1. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN AMACI VE ÖNEMİ.............................................. 6 1.1. ARAŞTIRMANIN AMACI .......................................................................... 6 1.2. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ .......................................................................... 6 1.3. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI ............................................................ 9 1.4. ARAŞTIRMANIN HİPOTEZLERİ .............................................................. 9 2. BÖLÜM: KURAMSAL VE KAVRAMSAL ÇERÇEVE ..................................15 2.1. KURAMSAL ÇERÇEVE ..........................................................................15 2.1.1. İşlevselci Kuram (Yapısal-İşlevselcilik) ............................................. 16 2.1.2. Feminist Kuram ................................................................................18 2.2. KAVRAMSAL ÇERÇEVE .......................................................................20 2.2.1. Aile ...................................................................................................20 2.2.1.1. Aile Kavramı ............................................................................20 2.2.1.2. Evlilik Kavramı .........................................................................22 2.2.1.3. Ailenin İşlevleri ........................................................................23 2.2.1.4. Sağlıklı ve Sağlıksız Aile .........................................................27 2.2.2. Toplumsal Cinsiyet ve Rol Kavramı ..................................................29 2.2.2.1. Cinsiyet (Sex) ve Toplumsal Cinsiyet (Gender) .......................29 2.2.2.2. Rol Kavramı .............................................................................31 2.2.2.3. Rol Çatışması ..........................................................................31 2.2.2.4. Toplumsal Cinsiyet Rolleri .......................................................32 2.2.2.5. Ailede Cinsiyet Rolleri..............................................................34 2.2.3. Kuşak Kavramı ve Kuşakların Özellikleri ..........................................37 2.2.3.1. Sessiz Kuşak ...........................................................................37 2.2.3.2. Bebek Patlaması Kuşağı .........................................................38 2.2.3.3. X Kuşağı ..................................................................................38 2.2.3.4. Y Kuşağı ..................................................................................39 2.2.3.5. C Kuşağı ..................................................................................40 2.2.3.6. Z Kuşağı ..................................................................................40 3. BÖLÜM: LİTERATÜR .................................................................................. 42 3.1. TÜRKİYE’DE YAPILAN ARAŞTIRMALAR..............................................43 3.2. YURT DIŞINDA YAPILAN ARAŞTIRMALAR..........................................47 4. BÖLÜM: YÖNTEM .......................................................................................50 4.1. ARAŞTIRMA BÖLGESİNİN SEÇİMİ .......................................................50 4.2. ARAŞTIRMA EVRENİ VE ÖRNEKLEM ..................................................51 4.3. VERİ TOPLAMA YÖNTEM VE ARAÇLARI ............................................54 4.3.1. Araştırmada Kullanılan Veri Toplama Araçları..................................54 4.3.1.1. Araştırmaya Katılanlar Hakkında Genel Bilgiler .......................54 4.3.1.2. Ailede Rol ve Sorumluluk Dağılımı ..........................................55 4.3.1.3. Ailede Karar Verme Biçimi .......................................................55 4.3.1.4. Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği ................................. 55 4.3.1.5. Aile Değerlendirme Ölçeği .......................................................56 4.3.2. Anket Formunun Uygulanması .........................................................58 4.4. VERİLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE ANALİZİ ..................................58 5. BÖLÜM: BULGULAR .................................................................................. 61 5.1. ARAŞTIRMAYA KATILANLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER ..............61 5.1.1. Araştırmaya Katılanların Cinsiyet Durumu .......................................62 5.1.2. Araştırmaya Katılanların Öğrenim Düzeyi ........................................62 5.1.3. Araştırmaya Katılanların Çalışma Durumu .......................................65 5.1.4. Araştırmaya Katılanların Evlenme Yaşı ............................................65 5.1.5. Araştırmaya Katılanların Evlenme Şekli ...........................................68 5.1.6. Araştırmaya Katılanların Evlilik Süresi ..............................................70 5.1.6. Araştırmaya Katılanların Sahip Olduğu Çocuk Sayısı ......................70 5.1.7. Araştırmaya Katılanların Aylık Toplam Hane Geliri ..........................73 5.2. AİLEDE ROL VE SORUMLULUK DAĞILIMINA İLİŞKİN BİLGİLER ....... 76 5.2.1. Araştırmaya Katılanların Ailelerinde Rol ve Sorumluluk Dağılımı .....76 5.2.2. Araştırmaya Katılanların Ailelerinde Rol ve Sorumluluk Dağılımından Memnun Olma Durumu ..............................................................................86 5.3. AİLEDE KARAR VERME BİÇİMİNE İLİŞKİN BİLGİLER.........................91 5.3.1. Araştırmaya Katılanların Ailelerinde Karar Verme Biçimi .................91 5.3.2. Araştırmaya Katılanların Ailelerinde Karar Verme Biçiminden Memnun Olma Durumu. .............................................................................98 5.4. TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNE İLİŞKİN TUTUMLAR................103 6.4.1. Araştırmaya Katılanların Kuşak, Cinsiyet ve Öğrenim Düzeyine Göre Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları. .........................................103 6.5. AİLE İŞLEVLERİNE İLİŞKİN BİLGİLER ...............................................109 6.5.1. Araştırmaya Katılanların Kuşak, Cinsiyet ve Öğrenim Düzeyine Göre Aile İşlevlerini Değerlendirme Durumları. ................................................. 109 6.6. TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNE İLİŞKİN TUTUMLAR İLE AİLE İŞLEVLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ................................................................. 135 7. BÖLÜM: TARTIŞMA ..................................................................................141 7.1. ARAŞTIRMAYA KATILANLAR HAKKINDA GENEL BİLGİLER ............141 7.2. AİLEDE ROL VE SORUMLULUK DAĞILIMI ........................................142 7.3. AİLEDE KARAR VERME BİÇİMİ ..........................................................147 7.4. TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNE İLİŞKİN TUTUMLAR................151 7.5. AİLE İŞLEVLERİNE İLİŞKİN BİLGİLER ............................................... 153 7.6. TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİNE İLİŞKİN TUTUMLAR İLE AİLE İŞLEVLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ ................................................................. 161 8. BÖLÜM: SONUÇ VE ÖNERİLER ..............................................................163 KAYNAKÇA ...................................................................................................173 EKLER EK 1. Araştırma Anketi. .................................................................................. 190 EK 2. Etik Kurul İzni. .......................................................................................197 EK 3. Orijinallik Raporu. ..................................................................................198tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectaile
dc.subjectaile işlevleri
dc.subjectkuşak
dc.subjecttoplumsal cinsiyet rolleri
dc.titleÜç Farklı Kuşaktaki Evli Kadın ve Erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları ile Aile İşlevleri Arasındaki İlişkitr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetÇalışmada; Y Kuşağı, X Kuşağı ve Bebek Patlaması Kuşağındaki evli kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları, aile işlevlerini değerlendirme durumları ve aile işlevleri ile toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Çalışmada; bireylerin toplumsal cinsiyet rollerine yönelik tutumlarını belirlemek amacıyla Zeyneloğlu ve Terzioğlu (2011) tarafından geliştirilen Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği; aile işlevlerini değerlendirmek amacıyla Epstein, Baldwin ve Bishop (1983) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Bulut (1993) tarafından yapılan Aile Değerlendirme Ölçeği (Family Assessment Device) ve bireylerin ailelerinde rol ve sorumluluk dağılımı ile karar verme biçimini incelemeye yönelik araştırmacı tarafından hazırlanan kapalı uçlu sorular kullanılmıştır. Araştırmadaki veriler, Ankara ilinde ikamet eden 18-69 yaş arasındaki 600 evli kadın ve erkekten elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; araştırmaya katılanların %27,0’sini Y Kuşağı, %41,0’ini X Kuşağı ve %32,0’sini Bebek Patlaması Kuşağındakiler oluşturmaktadır. Her üç kuşakta da kadın ve erkeklerin sayısı birbirine eşittir. Y Kuşağı ve X Kuşağında “üniversite”; Bebek Patlaması Kuşağında “ilköğretim ve daha az” öğrenim düzeyine sahip olanlar önde gelmekte olup her üç kuşakta da erkeklerin öğrenim düzeyi kadınlardan yüksektir. Araştırmada her üç kuşakta, her iki cinsiyette ve tüm öğrenim düzeylerinde de bireylerin çoğunluğu "yemek yapma", "ev temizliği", "çamaşır ve bulaşık yıkama", “ütü” ve “çocuk bakımı”nı “daha çok kadın”ların; “ev içindeki tamir işleri”ni ise “daha çok erkek”lerin yaptığını belirtmişlerdir. “Para kazanma” ve “faturaların ödenmesi”ni Y Kuşağı ve X Kuşağında eşiyle “birlikte”; Bebek Patlaması Kuşağında “daha çok erkek”lerin yaptığını belirtenler önde gelmektedir. Her üç kuşakta da “gelirin kullanımı”na eşiyle “birlikte”; “çocuk bakımı ve eğitimi”ne “daha çok kadın”ların karar verdiğini bildirenler ağırlık kazanmaktadır. Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeğinden elde edilen veriler incelendiğinde; Y Kuşağının; X Kuşağı ve Bebek Patlaması Kuşağından; X Kuşağının ise Bebek Patlaması Kuşağından daha eşitlikçi tutumlara sahip olduğu saptanmıştır (p<,01). Araştırmada X Kuşağı ile Bebek Patlaması Kuşağındaki kadınların aynı kuşaktaki erkeklerden daha eşitlikçi tutumlara sahip olduğu belirlenmiştir (p<,01). Her üç kuşakta da öğrenim düzeyi yükseldikçe eşitlikçi tutumlara sahip olanların oranı artmaktadır (p<,01). Aile Değerlendirme Ölçeğinden elde edilen veriler incelendiğinde; “problem çözme”, “gereken ilgiyi gösterme”, “duygusal tepki verebilme” ve “davranış kontrolü” konularında X Kuşağı ile Bebek Patlaması Kuşağının Y Kuşağından; “iletişim” konusunda Bebek Patlaması Kuşağının; Y Kuşağı ile X Kuşağından; “roller” konusunda ise Y Kuşağının; X Kuşağı ile Bebek Patlaması Kuşağından daha sağlıklı işlevlere sahip olduğu saptanmıştır (p<,01). Her üç kuşakta da “iletişim” ve “roller” konusunda erkekler kadınlardan daha sağlıklı işlevlere sahiptir. Gerek Y Kuşağı gerek X Kuşağı gerekse Bebek Patlaması Kuşağında öğrenim düzeyi yükseldikçe sağlıklı aile işlevlerine sahip olanların oranı artmaktadır. Araştırmaya katılanların toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ile aile işlevlerini değerlendirme durumları arasındaki ilişki incelendiğinde ise her üç kuşakta ve her iki cinsiyette de toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin eşitlikçi tutumlar arttıkça sağlıklı aile işlevlerine sahip olanların oranının artığı bulunmuştur.tr_TR
dc.contributor.departmentAile ve Tüketici Bilimleritr_TR
dc.contributor.authorID150873tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster