Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorTop, Mehmet
dc.contributor.authorGözlü, Mehmet
dc.date.accessioned2018-10-01T07:07:07Z
dc.date.available2018-10-01T07:07:07Z
dc.date.issued2018
dc.date.submitted2018-05-31
dc.identifier.citationGÖZLÜ, Mehmet. (2018) Türkiye’de Aile Sağlığı Merkezlerinin Teknik Etkinlik Düzeylerinin İncelenmesi, Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.tr_TR
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/5010
dc.description.abstractPerformance evaluation in health sector is crucial in terms of the elements that needs to be done better, namely, the success of the healthcare institutions, stand and survive the competition, meet the health expectations and needs of the citizens and development of the process and results of the business operations. As the family medicine system is newly adopted in Turkey and the limited number of performance evaluation studies provide motivational impact on taking this study into consideration. In this study, family health centers (FHC) were evaluated through efficiency, a dimension of the performance evaluation; it was aimed to determine the efficiency scores of the FHC, detect the use of inputs that lead FHC to be effienct or inefficient and identify the potential areas of improvement for the inefficient FHC to be efficient. For this purpose, activities were evaluated with two approaches. In the first approach, in 2015, 6902 ASM throughout Turkey were taken as decision making units and analyzed as groups determined by the Ministry of Health. In this approach, four inputs and eight outputs were used as variables. In the second approach, financial inputs were added to first approach and with the help of the variables of nine inputs and eight outputs, efficiency performances of 81 provinces were evaluated in terms of family practice services. Data envelopment analysis developed by Charnes, Cooper and Rhodes (CCR) was used as method. In both approaches, input-oriented models were constructed. According to findings, the average efficiency values of the FHC groups were between 53.00% and 71.80% and it was found that efficiency scores show a statistically significant difference according to groups. Also, as the number of units in the groups increased, the average efficiency score decreased. The numbers of the variables of the registered people of family practice services, family practice units and family practitioners were found to be the major variables in the FHC-level analysis of efficient and inefficient units. In the province based analysis, the average efficiency score of the provinces was determined as 91.66% and that 31 provinces were efficient and the other 50 were inefficient. In the last part of the study, suggestions about the areas that need to be focused on were listed for the FHC and provinces to improve their efficiencies.tr_TR
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY i BİLDİRİM ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii ETİK BEYAN iv TEŞEKKÜR v ÖZET………………………………………………………….………………………………..vi ABSTRACT vii İÇİNDEKİLER viii KISALTMALAR VE SİMGELER DİZİNİ xi TABLOLAR DİZİNİ xiii ŞEKİLLER DİZİNİ xv HARİTALAR DİZİNİ xvi GİRİŞ …………………………………………………………………………………..1 1. BÖLÜM: AİLE HEKİMLİĞİ (AH) SİSTEMİ VE TÜRKİYE SAĞLIK SİSTEMİ İÇERİSİNDEKİ YERİ 6 1.1. Aile Hekimliği: Kavramsal Çerçeve 6 1.2. Dünyada Aile Hekimliğinin Gelişimi 17 1.3. Türkiye Sağlık Sisteminde Aile Hekimliği Sistemi 29 1.3.1. Aile Hekimliğine Geçişin Nedenleri 31 1.3.2. Aile Hekimliğine Geçiş Süreci 33 1.3.3. Aile Hekimliğinin Uygulanması ve Aile Sağlığı Merkezlerinin Oluşturulması 36 1.3.4. Aile Hekimliği Birimlerinin ve Aile Sağlığı Merkezlerinin Gruplandırılması…………………………………………………………………………42 1.3.5. Aile Hekimliğinde Ücretlendirme ve Performans Yönetimi 44 1.3.6. Aile Hekimliğinde Eğitim ve Sertifikasyon 46 1.3.7. Aile Hekimliğinin Geleceği 48 2. BÖLÜM: PERFORMANS YÖNETİMİ VE ETKİNLİK 51 2.1. Performans Yönetimi 51 2.2. Etkinlik Kavramı ve Etkinlik Çeşitleri 56 2.2.1. Etkinlik Tanımı ve İlişkili Diğer Kavramlar 57 2.2.2. Etkinlik Çeşitleri 59 2.2.2.1. İktisadi (Ekonomik) Etkinlik 59 2.2.2.2. Teknik Etkinlik 59 2.2.2.3. Tahsis Etkinliği (Fiyat Etkinliği) 60 2.2.2.4. Ölçek Etkinliği 61 2.2.2.5. Maliyet Etkinliği 63 2.3. Etkinlik Ölçüm Yöntemleri 63 2.3.1. Oran Analizi 67 2.3.2. Stokastik Sınır Analizi (SSA) 67 2.3.3. Veri Zarflama Analizi (VZA) 68 2.3.3.1. Veri Zarflama Analizinin Matematiksel Modeli ve Grafiksel Gösterimi 72 2.3.3.2. Veri Zarflama Analizi Modelleri 75 2.3.3.2.1. CCR VZA Modeli 78 2.3.3.2.2. BCC VZA Modeli 82 2.3.3.3. VZA Aşamaları 85 2.3.3.4. VZA Çözücü Programları 90 2.3.3.5. VZA’nın Avantajları ve Dezavantajları 90 3. BÖLÜM: SAĞLIK SİSTEMLERİNDE ETKİNLİK ÖLÇÜMLERİ 93 4. BÖLÜM: GEREÇ VE YÖNTEM 110 4.1. Araştırmanın Amacı Ve Önemi 110 4.2. Problemin Tanımlanması 110 4.3. Araştırmanın Tasarımı 111 4.3.1. Karar Birimlerinin Seçilmesi 111 4.3.2. Girdi ve Çıktı Değişkenlerinin Belirlenmesi 112 4.3.3. Verilerin Elde Edilmesi ve Tasnifi 116 4.3.4. Modelin Belirlenmesi 116 4.3.5. Verilerin Analizi 117 4.4. Varsayımlar ve Kısıtlılıklar 118 5. BÖLÜM: BULGULAR 119 5.1. ASM Düzeyinde Yapılan Analizin Etkinlik Bulguları 120 5.1.1. ASM Düzeyi Tanımlayıcı Göstergeler 120 5.1.2. ASM Düzeyi Etkinlik Bulguları 121 5.1.2.1. ASM Düzeyi Etkinlik Skorlarının İBBS-I Bölgelerine Göre Değerlendirilmesi 132 5.1.2.2. ASM Düzeyi Etkinlik Skorlarının İBBS-2 Bölgelerine Göre Değerlendirilmesi 142 5.2. İl Düzeyi Etkinlik Bulguları 157 5.2.1. İl Düzeyi Tanımlayıcı Göstergeler 157 5.2.2. İl Düzeyi Etkinlik Bulguları 158 6. BÖLÜM: TARTIŞMA 165 7. BÖLÜM: SONUÇ VE ÖNERİLER 171 KAYNAKÇA 181 EKLER 197 EK 1: Tez Çalışması Orjinallik Raporu (Türkçe) 197 EK 2: Tez Çalışması Orjinallik Raporu (İngilizce) 198 EK 3: Etik Komisyon İzni 199 EK 4: Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü’nden Alınan Veriler İçin İzin Belgesi 200 EK 5: THSK Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı’ndan Alınan Veriler İçin İzin Belgesi 201 EK 6: Aile Sağlığı Gruplandırma Kriterleri 202tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjecttürkiye sağlık sistemitr_TR
dc.subjectaile sağlığı merkezitr_TR
dc.subjectaile hekimliğitr_TR
dc.subjectperformans değerlendirmetr_TR
dc.subjectetkinliktr_TR
dc.subjectveri zarflama analizitr_TR
dc.titleTürkiye’de Aile Sağlığı Merkezlerinin Teknik Etkinlik Düzeylerinin İncelenmesitr_TR
dc.title.alternativeInvestigation of Technical Efficiency Levels in Family Health Centers in Turkeytr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetSağlık sektöründe performans değerlendirme, sağlık işletmelerinin daha başarılı olabilmesi, rekabetlere daha iyi cevap verebilmesi ve ayakta kalabilmesi, vatandaşların sağlık beklentilerini ve ihtiyaçlarını daha iyi karşılayabilmesi, işletme faaliyetlerinin süreçlerini ve sonuçlarını daha iyi geliştirebilmeleri gibi faktörler açısından oldukça önemlidir. Aile hekimliği sisteminin Türkiye’de yeni bir sistem olması ve bu sistemle ilgili sınırlı sayıda performans değerlendirme çalışmasının olması bu çalışmanın ele alınmasında motivasyonel etki oluşturmuştur. Bu çalışmada, aile sağlığı merkezleri (ASM), performans değerlendirmenin bir boyutu olan etkinlik boyutu üzerinden değerlendirilerek; ASM’lerin etkinlik skorlarının bulunması, ASM’lerin etkin veya etkinsiz olmalarına yol açan girdi kullanımlarının belirlenmesi ve etkinsiz olan ASM’lerin etkin olabilmesi için iyileştirme yapmaları gereken potansiyel iyileştirme alanlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla iki yaklaşım kullanılarak etkinlikler değerlendirilmiştir. Birinci yaklaşımda 2015 yılında Türkiye genelinde hizmet eden toplam 6.902 ASM karar verme birimi olarak alınmış ve Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen gruplara ayrılarak analiz edilmiştir. Bu yaklaşımda dört girdi ve sekiz çıktı değişkeni kullanılmıştır. İkinci yaklaşımda ise birinci yaklaşımda kullanılan girdi değişkenlerine finansal girdiler eklenmiş ve dokuz girdi ve sekiz çıktı değişkeni yardımıyla 81 ilin aile hekimliği hizmetleri açısından etkinlik performansları değerlendirilmiştir. Yöntem olarak Charnes, Cooper ve Rhodes (CCR) tarafından geliştirilen veri zarflama analizi kullanılmıştır. Her iki yaklaşımda girdi yönelimli modeller kurgulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre ASM gruplarının ortalama etkinlik değerleri %53,00 ile %71,80 arasında bulunmuş ve etkinlik skorlarının gruplara göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca gruplar içerisindeki birim sayısı arttıkça ortalama etkinlik skorunun azaldığı gözlenmiştir. Aile hekimliğine kayıtlı kişi sayıları, aile hekimliği birim sayısı ve aile hekimi sayısı değişkenleri ASM düzeyinde yapılan analizde, birimlerin etkin veya etkinsiz çıkmalarındaki temel değişkenler olarak bulunmuştur. İl düzeyinde yapılan analizde ise illerin ortalama etkinlik skoru %91,66 olarak belirlenmiş ve 31 ilin etkin, 50 ilin ise etkinsiz olarak çalıştığı tespit edilmiştir. Çalışmanın son kısmında ASM’lerin ve illerin etkinliklerini artırmak amacıyla odaklanmaları gereken alanlara yönelik öneriler sıralanmıştır.tr_TR
dc.contributor.departmentSağlık Yönetimitr_TR
dc.contributor.authorID187535tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster