Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorEkrem, Erkin
dc.contributor.authorBölük, Recep
dc.date.accessioned2018-09-28T12:18:54Z
dc.date.available2018-09-28T12:18:54Z
dc.date.issued2018
dc.date.submitted2018-06-05
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/4991
dc.description.abstractBÖLÜK, Recep. A Study On The Köl Tigin Inscription İn Comparasion With The Chinese Sources, Postgraduate Thesis, Ankara, 2018. The Köl Tigin Inscription, erected by the khagan of the Second Turkic Khaganate Bilge Khagan in the memory of his brother Köl Tigin, is an unprecedented source for the Turkish history. In this inscription, Bilge Khagan discusses the battles and conquests of Köl Tigin. Besides, this inscription, in which the word Turk was cited for the first time, is of great importance in that it contains a number of valuable information on Turkic history, language and culture. Written in a rhetoric way and involving certain indication on Turkic presence, it also provides much of the relevant information regarding Turkic form of state, culture and history. This study focuses on the analysis of the Köl Tigin Inscription comparing with the Chinese sources. Based on the life of Köl Tigin, it begins with the funeral ceremony, and discusses the erection of the Köl Tigin Inscription as well as its characteristics and discovery. Other studies regarding the inscription conducted both in Turkey and around the world are also remarked in this study. With an aim to providing a better understanding on the content of the Köl Tigin Inscription, this study articulates the Köl Tigin Inscription comparing with other inscriptions. Since its discovery, the Köl Tigin Inscription has been translated, interpreted and thus published as a full text. This dissertation addresses the Köl Tigin Inscription as chronologically divided into eleven chapters and hence discussing within a historical frame. Comparing with the Chinese sources, some attempts have been made to identify whether the facts written in the inscription are also included in the Chinese sources; and if so, differences and similarities have been revealed in this study. In the chapters where the inscription has been elaborated on, certain historical periods implied in the text has been closely examined and thus illuminated. In other respects, the number of the wars the Khagans waged has been stated in the inscription; however, there has not been any information regarding to which people those wars were waged. This study explores the aforementioned question and reveals the dates of the wars and the number of the soldiers in those wars. The results have been shown in tables. Drawing upon modern studies and comparing with other inscriptions and Chinese sources, this study explores the name of the tribes, the titles, terms and the name of certain people and places indicated in the inscription. In addition, some damaged parts of the inscription have been analysed. This study concludes with the attempt to provide a better understanding on the Köl Tigin Inscription and thus highlighting its historical importance. Keywords Kokturks, Kultigin Inscription, Orkhon Inscriptions, Chinese sources, Köl Tigin, Second Turkic Khaganate, Bilge Khagan, Tonyukuk, Kutlug, Qapaghan, Tang Dynasty, China.tr_TR
dc.description.tableofcontentsİÇİNDEKİLER KABUL VE ONAY ………………………………………………...I BİLDİRİM……………………..…………………..…………..........II YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI…III ETİK BEYAN...………………………………………...………... .IV TEŞEKKÜR………………………………………………………..V ÖZET………………………………………………………………..VI ABSTRACT………………………………………………………VIII İÇİNDEKİLER……………………………………………….....…X KISALTMALAR…………………………………………………XVI TABLOLAR DİZİNİ…………………………………………...XVIII ÖNSÖZ…………………………………………………...……….XIX GİRİŞ………………………..………………………………...…...…1 BİRİNCİ BÖLÜM: KÖL TİGİN’İN HAYATI VE KÖL TİGİN YAZITI....12 1.1. KÖL TİGİN'İN HAYATI.................................................................13 1.2. KÖL TİGİN'İN CENAZE TÖRENİ VEYAZITIN DİKİLMESİ.........................................................................................................18 1.3. KÖL TİGİN YAZITI ……….…….....…………………………….20 1.4. YAZITIN BULUNUŞU VE ÜZERİNDE YAPILAN ÇALIŞMALAR…………………..…………….……………………………….21 İKİNCİ BÖLÜM: KÖL TİGİN YAZITININ MUHTEVASI………….…….24 2.1. BUMIN KAĞAN'DAN, MU-KAN KAĞAN'IN ÖLÜMÜNE KADAR GEÇEN SÜRE (KT D. 1-4. SATIRLAR)........................24 2.2. MU-KAN KAĞAN'IN ÖLÜMÜNDEN SONRA GELİŞEN OLAYLAR VE BİRİNCİ KÖK TÜRK DEVLETİNİN YIKILIŞI (KT D.5-D.7)......................................................................................35 2.3. FETRET DÖNEMİ (630-682) (KT D. 7-8) ......................................53 2.3.1. Fetret Dönemi’nde Çin Hizmetine Girmiş Kök Türk Reisleri…………………………………............................................56 2.4. İLTERİŞ AYAKLANMASINDAN ÖNCE BAŞARISIZ OLAN AYAKLANMALAR (KT D. 9-10)...................................................61 2.5. İLTERİŞ AYAKLANMASI VE İKİNCİ KÖK TÜRK DEVLETİNİN KURULUŞU (KT D. 11-14) .................................67 2.6. İLTERİŞ KAĞAN'IN OĞUZ SEFERLERİ (KT D. 14-15)………69 2.7. İLTERİŞ KAĞAN'IN ÇİN SEFERLERİ (KT D. 14-16)………….74 2.8. KAPGAN KAĞAN DÖNEMİ VE SAVAŞLARI (KT D. 16-24)….81 2.9. KAPGAN KAĞAN DÖNEMİNDE KÖL TİGİN'İN KATILDIĞI SAVAŞLAR (KT D.31-K.9)……………………………………….96 2.9.1. Altı Çub Soğdak Seferi ve Çinli Ong Tutuk ile Savaş (KT D. 31-32)..................................................................................................96 2.9.2. General Çaça ile Savaş (KT D. 32-33) ……...……………....104 2.9.3. Yır Bayırkular ile Savaş (KT D. 34)……………...…………110 2.9.4 Kırgız Seferi (KT D. 35-37)……………..……...……………111 2.9.5 Türgiş Seferi (KT D. 36-38)…………………..……………...115 2.9.6 Soğd seferi ve İkinci Türgiş Ayaklanması (KT D. 39, KT K. 1).. ………………….……………………………….…..………….122 2.9.7 Karluklar ile Savaş (KT K. 1-2) …….…………………...…126 2.9.8 Az Boyu ile Savaş (KT K. 1-2) …………...…………….….128 2.9.9 İzgiller ile Savaş (KT K. 3-4) ..……….…………..….……..129 2.9.10 Oğuzlar ile Savaş (KT K. 4-9) ..…….……….………..…..129 2.10. BİLGE KAĞAN'IN TAHTA ÇIKIŞI SIRASINDA YAŞANAN HADİSELER (KT D. 25-26) ..…………………..….…………….139 2.11. BİLGE KAĞAN DÖNEMİ SAVAŞLARI (KT G. 1-13; D.26-30)………………………………………………………….……….142 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: KÖL TİGİN YAZITINDA GEÇEN BOY-HALK ADLARI, UNVANLAR, TERİMLER, KİŞİ VE YER ADLARI…….….....152 3.1. KÖL TİGİN YAZITINDA GEÇEN BOY ADLARI….................152 3.1.1. Otuz Tatar................................................................................152 3.1.2. Tokuz Oğuz …………………..……………………….…….153 3.1.3. On-Ok……………..………………………….….…………..155 3.1.4. Bük Halkı, Çöllüg İlliler……………..……..………...……...157 3.1.5. Apar …..………………………….……..……….…..............160 3.1.6. Kırkız.......................................................................................162 3.1.7.Üç Kurıkan...............................................................................163 3.1.8. Kıtan........................................................................................164 3.1.9. Tatabı.......................................................................................166 3.1.10. Tölis.......................................................................................166 3.1.11. Tarduş....................................................................................168 3.1.12. Türgiş....................................................................................169 3.13. Soğdak......................................................................................172 3.1.14. Yır Bayırku............................................................................174 3.1.15. Az..........................................................................................176 3.1.16. Karluk....................................................................................176 3.1.17. Ediz........................................................................................180 3.1.18. Tongra...................................................................................181 3.1.19. İzgil........................................................................................182 3.1.20. Purum....................................................................................182 3.1.21. Berçiker.................................................................................183 3.2. KÖL TİGİN YAZITINDA GEÇEN UNVANLAR ….….……….183 3.2.1. Şadapıt ………….……………...….…...…….……………....183 3.2.2. Tarkan………….…………..………...……….….....………..184 3.2.3. Yabgu………….………………………..…..….....…….…....186 3.2.4. Şad………….………………………..………….…..…..........187 3.2.5. İlteber………….……………………….……...………..........187 3.2.6. Inançu Apa Yargan Tarkan……….….……….…...................188 3.3. KÖL TİGİN YAZITINDA GEÇEN DİNİ TERİMLER................188 3.3.1. Yer Sub…………….……………….……………..................188 3.3.2. Umay………………….………….………..…….……….…..189 3.4. KÖL TİGİN YAZITNDA GEÇEN KİŞİ ADLARI…..………..190 3.4.1. Baz Kağan……...………………..………..…..…..…..……..…..…190 3.4.2. Yollug Tigin…………..…………...…....…...……………..……....193 3.5. KÖL TİGİN YAZITINDA GEÇEN YER ADLARI…….……………..195 3.5.1. Ötüken…………..…………..…..………..……….…………..……195 3.5.2. Şantung…………..…………...…..………..…….…..………....…..196 3.5.3. Tokuz Ersin…………..……...…………...…….…...………..….….198 3.5.4. Tüpüt…………..…………..………………………………....….….198 3.5.5. Yincü Ögüz…………..…………..……….…..…..….….…...……..198 3.5.6. Temir Kapıg……..………….………….…...….…...…….….….….199 3.5.7. Çugay Yış..…………...……….….……….…….….……..….…….200 3.5.8. Töğültün..…………..…………..…………….………..…..……….200 3.5.9. Kadırgan Yış..…………......……..……….……...…....………..….201 3.5.10. Yaşıl Ögüz..………….………..……..……...................………….201 3.5.11. Kögmen Yış..…………..……..………….……..……..……….….201 3.5.12. Kengü Tarman..…………………..…….………..…..…..…….….202 3.5.13. Bukarak…...…………...….……..……..…………….……...…….203 3.5.14. Kengeres..…………...…………..……..……….………..…….….204 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: KÖL TİGİN YAZITINDAKİ BAZI PROBLEMLER VE TAHLİLLER....…..……..………..…………………………………....…………….205 4.1. KÜL TİGİN YAZITI GÜNEY BİRİNCİ SATIR..…………...…..…….205 4.2. KÜL TİGİN YAZITI GÜNEY ÜÇ-DÖRDÜNCÜ SATIRLAR..…… ..207 4.3. KÜL TİGİN YAZITI DOĞU DÖRDÜNCÜ SATIR..…............…….….209 4.4. KÜL TİGİN YAZITI DOĞU BEŞİNCİ SATIR…...……….…..…...….210 4.5. KÜL TİGİN YAZITI DOĞU YİRMİNCİ SATIR..…………….…...….213 4.6. KÜL TİGİN YAZITI DOĞU YİRMİ BEŞİNCİ SATIR..……….....….214 4.7. KÜL TİGİN YAZITI DOĞU YİRMİ ALTINCI SATIR...…..…..…….215 4.8. KÜL TİGİN YAZITI KUZEY BİRİNCİ SATIR..……………..…..…..216 4.9. KÜL TİGİN YAZITI KUZEY-DOĞU SATIRI..…………......………..218 SONUÇ....…..……..………..…….………......…..……..………..……….…..…...…221 KAYNAKÇA....…..……..………..……..……………....……..……....…….....……226 EKLER....…..……..………..……..………………......….………….……….....……238 Ek 1: Çin Kaynaklarından Örnekler………………………………………..…………238 Ek 2: Haritalar……………………………………………………………...…………248 Ek 3: Resimler……………………………………………………………..………….251 Ek 4: Etik Kurul İzin Muafiyeti Formu……………………………….………………254 Ek 4: Tez Orjinallik Formu……………………………………….…………….…….255tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherSosyal Bilimler Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.titleKöl Tigin Yazıtı'nın Çin Kaynakları ile Karşılaştırmalı Olarak Araştırılmasıtr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/masterThesistr_TR
dc.description.ozetBÖLÜK, Recep. Köl Tigin Yazıtı'nın Çin Kaynakları ile Karşılaştırmalı Olarak Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2018. İkinci Kök Türk Devleti Kağanı Bilge Kağan'ın, kardeşi Köl Tigin'in anısına diktirmiş olduğu Köl Tigin Yazıtı, Türk tarihi için, eşsiz bir kaynaktır. Bu yazıtta, Köl Tigin'in hayattayken yapmış olduğu savaşlar ve elde ettiği başarılar, Bilge Kağan tarafından anlatılmaktadır. Ayrıca Türk adının ilk kez zikredildiği bu yazıt, Kök Türk dönemi Türk tarihi, dili ve kültürü açısından değerli ve zengin bilgiler içermektedir. Hitabet özelliğinde yazılmış olan yazıt, Türk milletinin varlığı için bir takım uyarılar içeren, Türk devlet düzeni, kültürü ve tarihi açısından önemli bilgiler vermektedir. Köl Tigin Yazıtını incelediğimiz bu çalışmamızın birinci bölümünde, Köl Tigin'in hayatından bahsederek, cenaze törenini, Çin kaynakları ile karşılaştırarak inceledik. Ardından Köl Tigin Yazıtının dikiliş aşamasını ve teknik özelliklerini inceledikten sonra, Yazıtın bulunuşu ve yazıtın üzerinde gerek dünya da gerekse Türkiye'de yapılmış olan araştırmalara değindik. İkinci Bölümde, Köl Tigin Yazıtının içeriğinin daha iyi anlaşılması için diğer yazıtlar ile karşılaştırarak Yazıtı daha iyi anlaşılabilir hale getirmeye çalıştık. Daha sonra Yazıtı, Çin kaynakları ile karşılaştırarak, yazıtta geçen olayların Çin kaynaklarında var olup olmadığına, var ise olayların benzer ve farklı yönlerini, ortaya koyduk. Köl Tigin abidesi bulunduğu tarihten bu zamana kadar kesintisiz bir metin olarak çevrilip yayınlanmıştır. Tezimizde, Köl Tigin Yazıtını, kronolojik şekilde on bir bölüme ayırarak, tarihsel değerini daha iyi ortaya koymak istedik. Yazıtı ayırdığımız bu bölümlerde, yazıtta özet olarak geçen yerleri detaylı inceledik. Yazıtta Hükümdarların yaptığı savaşların kaç tane olduğu yazmakta ancak hangi halklara karşı kaç savaş yapıldığı yazmamaktaydı. Bu çalışmamızda, Hükümdarların yaptığı savaşları, hangi halklar ile kaç tane savaş yapıldığını, savaşların geçtiği yerleri, tarihleri ve asker sayılarını inceledik. Elde edilen sonuçları tablolarda gösterdik. Ayrıca, bu karşılaştırma sırasında Köl Tigin Yazıtı ve Kök Türk tarihi ile ilgili daha önce yapılmış olan çağdaş araştırmalardan da yararlanmış olduk. Üçüncü bölümde ise Köl Tigin Yazıtında geçen boy adları, unvanlar, terimler, kişi ve yer adlarını, diğer yazıt ve Çin kaynakları ile karşılaştırılarak, çağdaş araştırmaların yardımı ile inceledik. Dördüncü bölümde, Köl Tigin Yazıtında okunamayan ya da problemli gördüğümüz yerlere yeni görüş ve tespitlerde bulunduk. Böylece Köl Tigin Yazıtını daha anlaşılır bir hale getirerek, tarihi değerinin daha iyi anlaşılmasını sağlamaya çalıştık. Anahtar Sözcükler Kök Türkler, Köl Tigin Yazıtı, Orkun Yazıtları, Çin Kaynakları, Köl Tigin, İkinci Kök Türk Devleti, Bilge Kağan, Tonyukuk, Kutlug, Kapgan, Tang Hanedanı, Çin.tr_TR
dc.contributor.departmentTarihtr_TR
dc.contributor.authorID10196128tr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster