| dc.contributor.advisor | Demir, Nurettin | |
| dc.contributor.author | Kısa, Oğuz | |
| dc.date.accessioned | 2018-01-30T07:33:39Z | |
| dc.date.available | 2018-01-30T07:33:39Z | |
| dc.date.issued | 2018 | |
| dc.date.submitted | 2018-01-12 | |
| dc.identifier.citation | KISA, Oğuz. Güneybatı Anadolu Ağızlarında Şimdiki Zaman Ekleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2018. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11655/4250 | |
| dc.description.abstract | From the pursuable ancient eras of Turkish language up to now, the present time is explained by using some various suffixes or words. Until Khorezmian Turkic language era, simple present tense suffixes -Ar/- (X)r used for present continuous tense too. Among the process starting from Ottoman Turkish to Modern Turkey Turkish, present continuous tense (-yor) turned into a standart variant.
Different from standard language, dialects are prosperous from the manner of present continuous suffixes. In Turkey Turkish, present continuous suffix is renewed with "-A yorı-r" structure. In dialects, it is possible to mention about prosperous suffixes developed from both this compounded verb and present continuous suffixes developed from other structures. In Southwest Anatolian Dialects, spoken local variants are various in the manner of present continuous suffixes. This variety was aimed to be highlighted by us.
In this study, in Introduction part where general information is provided, tense and present continuous tense were slightly mentioned. Then, usage of present continuous suffixes of Turkish in ancient eras and dialect terms were concentrated.
In the second part, inventory of the present tense suffixes of Southwest Anatolian Dialects identified from the available sources were collected and the variance of the suffixes is also shown via the chart.
In the third part, present continuous suffixes was intended to have an approach of linguistic manner, limited by "focality" parameter.
Key Words
Present continuous, Turkish, time, focal present continuous tense, dialect, Southwest Anatolian Dialects | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | İÇİNDEKİLER
KABUL VE ONAY...........................................................................................................i
BİLDİRİM.......................................................................................................................ii
YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI.................................iii
ETİK BEYAN.................................................................................................................iv
TEŞEKKÜR.....................................................................................................................v
ÖZET...............................................................................................................................vi
ABSTRACT...................................................................................................................vii
İÇİNDEKİLER.............................................................................................................viii
FONETİK İŞARETLER..............................................................................................xi
GİRİŞ 1
1. BÖLÜM: LİTERATÜR ÖZETİ 4
1.1. Ağız 4
1.2. Sınıflandırma Çalışmaları 5
1.2.1. Ege Ağızları 8
1.2.2. Şimdiki Zamanla İlgili Çalışmalar 10
1.3. Şimdiki Zaman 11
1.4. Şimdiki Zaman Eklerinin Tarihi 13
1.4.1. Giriş 13
1.5. Ek Envanteri 17
2. BÖLÜM: İNCELEME 20
2.1. Uşak 20
2.1.1. -Iyo, -Iyō, -Iyö 20
2.1.2. -iy, -yı/ -yi, -yu/ -yü, -yır/ -yir, -yur/ -yür 22
2.1.3. -ya/ -ye/ -yā/ -yē 23
2.2. Muğla 24
2.2.1. -Iyo, -Iyō, -Iyö 24
2.2.2. -iy, -yı/ -yi, -yu/ -yü, -yır/ -yir, -yur/ -yür 26
2.2.3. -Ip batır-ır 28
2.2.4. -I batır / vatır 29
2.2.5. -Ip dur-ur (< tur-ur) 30
2.2.6. -Ip barı 31
2.2.7. -iK gelir (< -Ip gelir) 32
2.2.8. -Ip otur-ur 33
2.2.9. -Ip börür 33
2.3. Kütahya 34
2.3.1. -Iyo, -Iyō, -Iyö 34
2.3.2. -Ip dur-ur (< tur-ur) 36
2.4. Aydın 36
2.4.1. -Iyo, -Iyō, -Iyö 36
2.4.2. -Iyoru 38
2.4.3. -iy, -yı/ -yi, -yu/ -yü, -yır/ -yir, -yur/ -yür 39
2.4.4. -ārı/ -ǟri/ -ēri 41
2.4.5. -yomaz (< yorı-maz) 43
2.4.6. -Ip dur-ur (< tur-ur) 44
2.4.7. -Ip batır-ır 47
2.4.8. -I batır 48
2.4.9. -I vatır 49
2.4.10. -Ip baḳır 50
2.4.11. -I baḳır 50
2.4.12. -Ip barır 50
2.4.13. -Ip yörür 51
2.4.14. -Ip börür 52
2.4.15. -iK gelir (< Ip gelir) 53
2.5. Denizli 56
2.5.1. -Iyo, -Iyō, -Iyö 56
2.5.2. -yoru 57
2.5.3. -Ip dur-ur (< tur-ur) 58
2.5.4. -Ip barı 58
2.5.5. -Ip batır-ır 58
2.6. İzmir 59
2.6.1. -Iyo, -Iyō, -Iyö 59
2.7. Afyonkarahisar 60
2.7.1. -Iyo, -Iyō, -Iyö 60
2.8. Manisa 62
2.8.1. -Iyo, -Iyō, -Iyö 62
2.8.2. -iy, -yı/ -yi, -yu/ -yü, -yır/ -yir, -yur/ -yür 63
2.8.3. -ya/ -ye/ -yā/ -yē 64
2.8.4. -yer/ -yėr/ -yir /-yr 64
2.8.5. ̵ ō/ -ōr/ -or/ -ör 65
2.9. Harita Üzerinde Şimdiki Zaman Eklerinin Bölgesel Dağılımları 66
3. BÖLÜM: GÜNEYBATI ANADOLU AĞIZLARINDA ODAKSILLIK 69
SONUÇ 76
KAYNAKÇA 78
EK 1. Etik Kurul İzin Muafiyet Formu 82
EK 2. Orijinallik Raporu 83 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Sosyal Bilimler Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/openAccess | tr_TR |
| dc.subject | dilbilim | tr_TR |
| dc.subject | türk dili ve edebiyatı | tr_TR |
| dc.subject | şimdiki zaman | tr_TR |
| dc.title | Güneybatı Anadolu Ağızlarında Şimdiki Zaman Ekleri | tr_TR |
| dc.type | info:eu-repo/semantics/masterThesis | tr_TR |
| dc.description.ozet | Türkçenin takip edilebilen tarihi dönemlerinden bu yana çeşitli eklerle veya kelimelerle şimdiki zaman anlatılmıştır. Harezm Türkçesi dönemine kadar geniş zaman ekleri ̶ Ar/-(X)r şimdiki zaman anlatmak için de kullanılmıştır. Osmanlıcadan Modern Türkiye Türkçesine uzanan süreçte şimdiki zaman (-yor) standart bir varyant haline gelmiştir.
Standart dilden farklı olarak ağızlar şimdiki zaman ekleri bakımından oldukça zengindir. Türkiye Türkçesinde şimdiki zaman ekinin yenilenmesinde ̶ A yorı-r kalıbı kullanılmıştır. Ağızlarda hem bu birleşik fiilden gelişen ekin hem de daha başka yapılardan gelişmiş şimdiki zaman eklerinin zenginliğinden bahsetmek mümkündür. Güneybatı Anadolu Ağızlarında konuşulan yerel varyantlar da şimdiki zaman ekleri bakımından çeşitlilik göstermektedir. Bu çeşitlilik tarafımızdan ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Bu çalışmada, genel bilgilerin verildiği Giriş bölümünde zaman ve şimdiki zaman konularından kısaca bahsedilmiştir. Daha sonra, Türkçede şimdiki zaman eklerinin tarihi dönemlerdeki kullanımları ve ağız terimi üzerinde durulmuştur.
İkinci bölümde, mevcut kaynaklardan tespit edilen Güneybatı Anadolu Ağızları şimdiki zaman eklerinin envanteri çıkarılmaya çalışılmış olup eklerin dağılımı harita yoluyla da gösterilmiştir.
Üçüncü bölümde, şimdiki zaman ekleri odaksıllık parametresi ile sınırlandırılmış olarak dilbilimsel bir yaklaşımla ele alınmaya çalışılmıştır.
Anahtar Sözcükler
Şimdiki zaman, Türkçe, zaman, odaksıl şimdiki zaman, ağız, Güneybatı Anadolu
Ağızları | tr_TR |
| dc.contributor.department | Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları | tr_TR |
