Sayılarla Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Mevcut Durum Analizi ve Eylem Planı

Abstract

Adaletsiz ve ayrımcılığı körükleyen sosyal yapıların bir sonucu olan toplumsal cinsiyet eşitsizliği, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de bütüncül anlamda bir dönüşüme ihtiyaç duyulan ve hak temelli ele alınması gereken bir sorun alanıdır. Türkiye’nin gerek taraf olduğu uluslararası sözleşmelerde, gerekse ulusal düzeyde yürürlükte olan birçok yasada toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadele öncelikli politikalar arasında yer almış olsa da, bu politikaların kurumlar tarafından kendi iklimi çerçevesinde değerlendirilmesi, eylem haline dönüştürülmesi ve izlenmesi büyük önem taşımaktadır. Toplumsal yaşamda karşılaşılan eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik bilginin üretildiği ve aynı zamanda bu bilginin aktarıldığı kurumlar olarak üniversiteler, toplumsal cinsiyet eşitsizliği ile mücadelede başat bir konuma sahiptir. Hacettepe Üniversitesi toplumsal cinsiyete dayalı eşitsizlikleri doğrudan odağına alan az sayıdaki üniversiteden birisidir. Kurumsal olarak bu alanda atılan önemli bir adım, Türkiye’de öncü bir çalışmanın sonucu olarak, Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi (HÜKSAM) sorumluluğunda yürütülen çalışmalarla Hacettepe Üniversitesi’nin 2016-2020 yıllarını kapsayan ilk Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı’nın uygulamaya konulmuş olmasıdır. Söz konusu Eylem Planı, üniversite içerisinde birçok dönüşümün hem yasal dayanağı hem de kolaylaştırıcı ve yol göstericisi olmuştur. Bu kapsamda, yine Türkiye’deki üniversiteler arasında sayılı olan ve birçok üniversite açısından örnek teşkil eden Cinsel Tacize ve Cinsel Saldırıya Karşı Koruma ve Destek Komisyonu, Eylem Planı’nın bir ürünü olarak kurulmuş olup, çalışmalarını her geçen gün geliştirerek sürdürmektedir. Hacettepe Üniversitesi, yenilikçi çalışmalarına bir yenisini daha ekleyerek, Üniversitenin birçok biriminden, bu konuda deneyim ve bilgi sahibi kişilerden oluşan bir ekiple ve yine HÜKSAM’ın öncülüğünde yoğun bir çalışma gerçekleştirerek, “Hacettepe Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Eylem Planı (2022-2026)” nı hazırlamıştır. Altı alt komisyonun çalışmasıyla ortaya konulan Eylem Planı, 10 Mart 2022 tarihinde Üniversitemiz Senatosu’nda kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Alt komisyonlardan birisi 2018-2021 yılları arasına ilişkin bir çalışma yürüterek “Hacettepe Üniversitesi’nde Sayılarla Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”nin mevcut durum analizini raporlaştırmıştır. Diğer beş alt komisyon ise, “İş-Yaşam Dengesi ve Kurum Kültürü Planlama”, “Liderlik ve Karar Alma Süreçlerinde Toplumsal Cinsiyet Dengesi”, “Atama ve Yükseltme Süreçlerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği”, “Araştırma ve Eğitim İçeriklerine Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Boyutunun Entegrasyonu” ve “Toplumsal Cinsiyete Dayalı Şiddete ve Cinsel Tacize Karşı Önlemler” olmak üzere beş temel amaç çerçevesinde, öncelikli olarak Üniversitemizdeki mevcut durumu ve gelişme ihtiyacı olan alanları belirlemiş, bu doğrultuda eylemler, stratejiler, ilgili birimler, takvim ve izleme göstergeleri oluşturulmuştur.