Basit öğe kaydını göster

dc.contributor.advisorAlpar, Celal Reha
dc.contributor.authorKılıç Yıldırım, Sade
dc.date.accessioned2020-02-13T12:02:04Z
dc.date.issued2020
dc.date.submitted2020-01-14
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11655/22066
dc.description.abstractIn this thesis, it was aimed to determine relative risk (RR) of infant mortality for each province in Turkey between 2009 and 2017 years by including the concepts of space, time and space-time interaction, to obtain risk maps, and to examine the risk factors affecting. Spatio-temporal Bayesian models were implemented to estimate RR with integrated nested Laplace approximation in R software. Structured spatial and temporal random effects on RR were modeled with Gaussian Markov random fields, using intrinsic conditional autoregressive structure and random walk model, respectively. The best model was determined according to deviance information criterion (DIC). The major contribution to variability of RR explained with the best model was from unstructured spatial and structured temporal interaction random effect. From 2009 to 2017 the number of provinces with high RR, decreased. From 2009 to 2017 in each year consistently; significant risk areas clustered in eastern and southeastern Anatolia regions. Effects of gross domestic product (GDP) per capita, percentage of mothers aged under 20 and percentage of mothers aged over 39 on RR of infant mortality were examined with generalized linear model without concepts of space and time and with the best spatio-temporal Bayesian model. As GDP per capita increased, RR decreased for generalized model and spatio-temporal model. Whereas percentage of mothers aged under 20 and percentage of mothers aged over 39 increased, RR increased for generalized model. But percentage of mothers aged under 20 and percentage of mothers aged over 39 had no effect on RR for spatio-temporal model. Spatio-temporal Bayesian model can be more preferable than generalized model, because of having lower DIC than generalized model. Therefore, while determining the factors that may have an effect on RR of infant mortality, it is also important to consider the effects of space, time and space-time interaction.tr_TR
dc.language.isoentr_TR
dc.publisherSağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectIntegrated nested Laplace approximationtr_TR
dc.subjectspatio-temporal modeltr_TR
dc.subjectinfant mortalitytr_TR
dc.subjectGaussian Markov random fieldtr_TR
dc.subjectstructured effecttr_TR
dc.subjectBütünleşik iç içe Laplace yaklaşımıtr_TR
dc.subjectmekan-zamansal modeltr_TR
dc.subjectbebek ölümtr_TR
dc.subjectGauss Markov rasgele alanıtr_TR
dc.subjectyapılandırılmış etkitr_TR
dc.titleExamination of İnfant Mortality Risk in Turkey With Spatio-Temporal Bayesian Modelstr_TR
dc.typeinfo:eu-repo/semantics/doctoralThesistr_TR
dc.description.ozetBu tezde 2009 ve 2017 yılları arasında Türkiye'de illerdeki bebek ölüm göreli riskini mekan, zaman ve mekan-zaman etkileşimi ile belirlemek, risk haritaları elde etmek ve etkileyen risk faktörlerini incelemek amaçlanmıştır. R yazılımında bütünleşik iç içe Laplace yaklaşımı ile göreli riski kestirmek için mekan-zamansal Bayesci modeller uygulanmıştır. Göreli risk üzerindeki yapılandırılmış mekansal ve zamansal rasgele etkiler, sırasıyla içsel koşullu otoregresif yapı ve rasgele yürüyüş modeli kullanılarak Gauss Markov rasgele alanları ile modellenmiştir. En iyi model sapma bilgi kriterine göre belirlenmiştir. En iyi modelle açıklanan göreli riskin değişkenliğe; en büyük katkı yapılandırılmamış mekansal ve yapılandırılmış zamansal etkileşimi rasgele etkisinden kaynaklanmaktadır. 2009'dan 2017'ye, yüksek göreli riske sahip illerin sayısı azalmıştır. 2009’dan 2017’ye her yıl sürekli olarak önemli risk alanları Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kümelenmiştir. Kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), 20 yaş altı annelerin yüzdesinin ve 39 yaş üstü annelerin yüzdesinin göreli risk üzerindeki etkileri, mekan ve zaman kavramları olmadan genelleştirilmiş doğrusal model ve en iyi mekan-zamansal Bayesci model ile incelenmiştir. Genelleştirilmiş model ve mekan-zamansal model için kişi başına GSYH arttıkça, göreli risk azalmıştır. Genelleştirilmiş model için 20 yaş altı annelerin yüzdesi ve 39 yaş üstü annelerin yüzdesi arttıkça, göreli risk artmıştır. Fakat mekan-zamansal model için 20 yaş altı annelerin yüzdesinin ve 39 yaş üstü annelerin yüzdesinin göreli risk üzerinde etkisi olmamıştır. Mekan-zamansal Bayesci model; genelleştirilmiş modelden daha düşük sapma bilgi kriterine sahip olduğundan, genelleştirilmiş modelden daha çok tercih edilebilir. Bu nedenle, bebek ölüm göreli riskini etkileyebilecek faktörler belirlenirken; mekan, zaman ve mekan-zaman etkileşiminin etkilerini de dikkate almak önemlidir.tr_TR
dc.contributor.departmentBiyoistatistiktr_TR
dc.embargo.termsAcik erisimtr_TR
dc.embargo.lift2020-02-13T12:02:04Z
dc.fundingYoktr_TR


Bu öğenin dosyaları:

Bu öğe aşağıdaki koleksiyon(lar)da görünmektedir.

Basit öğe kaydını göster